De DDR is populairder dan ooit tevoren. Boekwerken, films en complete festivals worden aan het verdwenen arbeiders- en boerenparadijs gewijd. Over de geschiedenis van het westelijke stadsdeel is al het een en ander verschenen. Maar nu is er ook een mooie bundel over Oost-Berlijn. Ruim dertig auteurs uit Oost én West, onder wie ook bekende historici zoals Götz Aly en Stefan Wolle, vertellen over de meest uiteenlopende facetten van de geschiedenis van de Hauptstadt der DDR.
Begin jaren tachtig woonde ik in West-Berlijn. Een uitstapje naar het oostelijk stadsdeel was een reis naar een andere wereld. Het rook er anders: naar stinkende Trabantjes en briketkachels. De winkels waren anders: halflege supermarkten. De mensen praatten anders: alleen hier kon je nog het authentieke Berlijnse dialect horen. Het straatbeeld –weinig auto’s en rammelende trammetjes – werkte als een tijdmachine. De auteurs hebben die mengeling van exotiek en alledaagsheid goed getroffen. Om een kleine greep te doen: muziek, espressobars, fastfood, cultuur, volkstuintjes, straatnamen, mode en consumptie.
De Amsterdamse historicus Krijn Thijs heeft een verhaal dat leest als een krimi. Een groep Nederlanders deed in 1987 vanwege 750 jaar Berlijn met hun platbodems mee aan een soort watercorso. Ze dachten in hun onschuld zowel in West als in Oost te kunnen varen. Thijs’ conclusie is een mooie samenvatting van eigenlijk alle Nederlandse optredens in het buitenland: ‘eine Mischung aus Ahnungslosigkeit, Eigensinn und Übermuth.’ Een aanrader voor iedereen die de Duitse hoofdstad een warm hart toedraagt.
Willem Melching is als Duitsland-deskundige verbonden aan de UvA.
Ost-Berlin. 30 Erkundungen
Jürgen Danyel (red.) 448 p. Ch. Links Verlag, € 25,-
Dit artikel is exclusief voor abonnees
