De Jom Kipoer-oorlog in 1973 werd premier Golda Meir in Israël zwaar aangerekend. Ze zou inlichtingen over een aanval niet serieus hebben genomen. De speelfilm Golda probeert dat beeld te nuanceren, maar slaagt daar niet echt in.
Dit artikel krijgt u van ons cadeau
Wilt u ook toegang tot HN Actueel? Hiermee leest u dagelijks geschiedenisverhalen met een actuele aanleiding op onze website en ontvangt u exclusieve nieuwsbrieven. U kunt de eerste maand onbeperkt lezen voor € 1,99. Sluit hier een abonnement af en u heeft direct toegang.
De Jom Kipoer-oorlog, die op 6 oktober 1973 begon met een aanval van Egyptische en Syrische troepen, is een Israëlisch trauma. De aanval kwam onverwacht en de verliezen aan Israëlische kant waren groot. Of was de aanval toch niet zo onverwacht? Daarover woedt al decennia een heftig debat in Israël.
Meer recensies lezen? Schrijf u in voor onze gratis nieuwsbrief.
De tekst waarmee de film Golda begint stelt dat de aanval de hoogmoed van Israëlische leiders afstrafte. Na de gewonnen Zesdaagse Oorlog dachten ze dat de Arabische landen Israël niet meer durfden aan te vallen. Waarschuwingen van de inlichtingendiensten dat een offensief eraan zat te komen, hadden ze in de wind geslagen, zodat Israël compleet verrast werd door de oorlog.
Golda volgt de kettingrokende Golda Meir – een door gezichtsprothesen onherkenbare Helen Mirren – tijdens de ruim twee weken durende oorlog. We zien haar voornamelijk in een benauwd vergaderzaaltje met generaals, leiders van inlichtingendiensten en minister van Defensie Moshe Dayan. De paniek is groot in de eerste oorlogsdagen en Meir wordt overstelpt met tegenstrijdige adviezen. Dayan oppert zelfs de inzet van kernwapens. Golda kweekt begrip voor Meirs weinig benijdenswaardige positie. Wanhopig belt ze de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Henry Kissinger uit bed voor militaire steun. Als het Israëlische leger het tij weet te keren, wil ze van geen wapenstilstand weten. Doordat de film Meir alleen toont in de Jom Kipoer-oorlog ontbreekt inzicht in haar langetermijnvisie. Niets over haar sociaal-democratische en zionistische bevlogenheid en opstelling tegenover de Palestijnen, die volgens haar geen volk vormden (‘Zij bestaan niet’). De tekst aan het einde van de film stelt dat Meir Israël van de vernietiging heeft gered en maakt nog eens duidelijk waar het de makers om te doen is. Maar de plompverloren poging tot rehabilitatie oogt weinig overtuigend.
