Home Minister Blok schoffeert Jan Brokken

Minister Blok schoffeert Jan Brokken

  • Gepubliceerd op: 23 november 2018
  • Laatste update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Guido van Hengel
  • 2 minuten leestijd
Minister Blok schoffeert Jan Brokken

Tijdens de Tweede Wereldoorlog redde de Nederlandse Jan Zwartendijk als consul in Litouwen het leven van duizenden Joden door ze visa voor Curaçao te verlenen. Dat staat beschreven in De rechtvaardigen, het laatste boek van Jan Brokken. Na de oorlog kreeg Zwartendijk van de Nederlandse regering geen lintje, maar een reprimande omdat hij zich niet aan de regels had gehouden. Ook dát staat beschreven in Brokkens boek.

Daarom opperde D66-Kamerlid Sjoerd Sjoerdsma om de nabestaanden van Zwartendijk excuses aan te bieden. Minister Stef Blok reageerde snel per brief: ‘Jan Zwartendijk verdiende geen reprimande zoals die naar de veronderstelling van Jan Brokken in zijn boek heeft plaatsgevonden in 1964. Als dit is gebeurd, was dat volstrekt ongepast en zijn ruimhartige excuses op hun plaats.’

Brokken is niet onder de indruk. ‘Sjoerdsma had de vragen nog maar net ingediend of de minister reageerde. De oorzaak is makkelijk aan te wijzen: het was voorpaginanieuws in de meeste Israëlische kranten. “Dutch diplomat was punished for saving Jews in the Holocaust, new book reveals,” schreef The Times of Israel. Daarin werd ook gememoreerd dat Joseph Luns destijds minister van Buitenlandse Zaken was, “who later became head of the NATO”. Ik denk dat ze bij BZ dit brandje snel wilden blussen.’

Ook Bloks voorbehoud – ‘Als dit is gebeurd’ – vindt Brokken opmerkelijk. ‘Feitelijk gaan de excuses gepaard met een sneer naar mij. De minister heeft het boek niet gelezen. Anders zou hij hebben ingezien dat mijn bron de familie Zwartendijk is. Er wordt nu dus een excuus aan de familie gemaakt met als voorbehoud: als u niet tegen Jan Brokken gelogen hebt. Ik heb uitputtend onderzoek gedaan, er valt niets in te brengen tegen mijn bewijsvoering. Als er nog een excuus moet worden gemaakt, dan is dat aan mij. Maar goed, gezien wat Jan Zwartendijk is aangedaan, had ik ook weinig anders verwacht. Ik geloof niet dat het ministerie ook maar iets van die excuses meent. Ze moeten zich daar in Den Haag nog steeds schamen.’

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Studenten demonstreren tegen Trumps aanval op Harvard en andere Amerikaanse universiteiten.
Studenten demonstreren tegen Trumps aanval op Harvard en andere Amerikaanse universiteiten.
Interview

Historici in Amerika voelen angst: ‘Slavernij, gender en klimaat zijn nu verboden woorden’

President Donald Trump richt zijn vizier op universiteiten die hij ‘te woke’ vindt. Wie niet stopt met zijn diversiteitsbeleid, verliest subsidie. Zijn de Verenigde Staten nog wel het beloofde land voor wetenschappers? ‘Ik denk absoluut na over een terugkeer naar Nederland.’ Ze had in april een beurs aan moeten vragen voor haar onderzoek, maar Andrea...

Lees meer
CERN voltooit de eeuwenoude zoektocht van alchemisten: lood verandert in goud
CERN voltooit de eeuwenoude zoektocht van alchemisten: lood verandert in goud
Artikel

CERN voltooit de eeuwenoude zoektocht van alchemisten: lood verandert in goud

Langs mystieke én langs praktische weg onderzocht alchemist Jan Baptista van Helmont de mens en de wereld. Hij droomde van magische zalven en spirituele zaden en liet scheikundigen een belangrijke erfenis na. Maar zijn ideeën brachten hemzelf in grote problemen. Naar verluidt had Jan Baptista van Helmont rare, ketterse dingen beweerd. Dat het zweet van...

Lees meer
Portret Jean-Marc van Tol
Portret Jean-Marc van Tol
Interview

Jean-Marc van Tol: ‘Laat Johan de Witt op zijn sokkel staan’ 

Jean-Marc van Tol laveert al jaren tussen wetenschap en literatuur. Hij werkt aan een romantrilogie over raadpensionaris Johan de Witt. Inmiddels zijn er twee delen verschenen, Musch en Buat. Daarnaast is hij coauteur van een nieuw historisch boek over zijn held: De wereld van De Witt. ‘Historici moeten zich op feiten baseren, maar ook hun...

Lees meer
Adolf Hitler en Francisco Franco
Adolf Hitler en Francisco Franco
Beeldessay

Franco liet Hitler in de steek 

Ideologisch had de Spaanse dictator Francisco Franco veel raakvlakken met de fascisten in Duitsland en Italië. Toch koos hij tijdens de Tweede Wereldoorlog niet echt voor hen.   Het was geen geslaagde ontmoeting. Nazileider Adolf Hitler zou na afloop hebben gezegd dat hij liever een paar kiezen liet trekken dan nog een keer af te spreken...

Lees meer