DE STELLING VAN DEZE MAAND:
‘Het christendom heeft meer oorlog dan vrede gebracht’
‘Vanaf de kerstening van Europa zijn er oorlogen geweest: met de islam, tussen christenen onderling, met de indiaanse bevolking van Zuid-Amerika. ‘Als je alles bij elkaar optelt, wegen de periodes dat het christendom vrede bracht daar niet tegenop,’ schrijft A. van Dijk. Samen met 52 procent van de respondenten onderschrijft zij de stelling: ‘Het christendom heeft meer oorlog dan vrede gebracht.’
Ook Dick Rietveld somt een aantal christelijk geïnspireerde oorlogen op: de kruistochten, de strijd tegen de Katharen, de veroveringen van de Duitse Orde, de Spaanse Reconquista. ‘In naam van het kruis zijn velen vroegtijdig aan hun einde gekomen,’ concludeert hij. Robert Noorlander wijst nog op het geweld van de katholieke Spaanse dictator Franco en de Eerste Wereldoorlog, ‘toen alle elkaar bestrijdende militairen werden gezegend uit naam van dezelfde god’.
Volgens verschillende respondenten nodigen alle religies in beginsel uit tot geweld. ‘Religie wekt nu eenmaal altijd agressie op, zowel bij de critici als bij de verdedigers ervan,’ schrijft Jelle Visser. Volgens J.J. Wijhenke is godsdienst ‘altijd een bron van onenigheid en onverdraagzaamheid, alle goede gedachten ten spijt’.
Er bestaat verschil van mening over de vraag hoe menslievend de christelijke leer is. ‘God is geen liefde,’ stelt J.C. van der Laan. Daarentegen meent H.J. van Domburg dat ‘de boodschap van Liefde’ in het christendom om politieke redenen eeuwenlang is onderdrukt.
Onder de 41 procent van de respondenten die het niet eens is met de stelling, bevinden zich velen die het christelijk geloof niet verantwoordelijk houden voor het geweld van zijn aanhangers. ‘Het christendom is in essentie vredelievend. Het zijn mensen die oorlog voeren en die religie gebruiken als excuus om elkaar de hersens in te slaan,’ schrijft Charles Reinderhoff. ‘Anders bedenken mensen wel een andere reden om te knokken,’ vermoedt S.A. Zwaagstra.
Tot slot zijn enkelen ervan overtuigd dat het christendom wel degelijk een vredestichtende rol in de geschiedenis vervult. Volgens J.J. de Cooker heeft het geloof ‘beschaving en vrede’ gebracht. Ook Marianne Wiegman denkt ‘dat het christendom heel wat ellende heeft weten te voorkomen. Maar dat is nooit spectaculair genoeg om te worden opgetekend in de annalen.’
Eens 52 %
Oneens 41 %
Geen mening 7 %
Opmerkelijk:
‘Nauwelijks een groter kwaad dan een godsdienstfanaat.’
– E.A.A. Struik
Over dit thema heeft de redactie een speciale dossierpagina samengesteld. Ga naar historischnieuwsblad.nl/christendom voor onder meer een documentaire over de kruistochten en een artikel over Bonifatius.
Dit artikel is exclusief voor abonnees
