Home Lessen uit het verleden: ‘Zuiden VS neemt revanche’

Lessen uit het verleden: ‘Zuiden VS neemt revanche’

  • Gepubliceerd op: 24 augustus 2011
  • Laatste update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Bas Kromhout
  • 3 minuten leestijd

De Amerikaanse politiek is tot op het bot verdeeld over de nationale begroting. Begin augustus sloten Republikeinen en Democraten slechts op het nippertje een compromis over verhoging van het schuldenplafond en bezuinigingen op de federale uitgaven. Zo diep is de kloof in Washington dat Amerika-deskundige Frans Verhagen overeenkomsten ziet met de jaren vijftig van de negentiende eeuw, vlak voor het uitbreken van de Amerikaanse Burgeroorlog.

‘De Verenigde Staten zijn momenteel extreem gepolariseerd. Daarbij is een geografische verdeling zichtbaar: bij de verkiezingen van 2010 won de Republikeinse partij met name in de zuidelijke staten, de Democraten in de noordelijke staten. De radicale Republikeinse vleugel van de Tea Party heeft zijn thuisbasis in het Zuiden. Van de 22 Tea Party-mensen in het Huis van Afgevaardigden die “nee” zeiden tegen de verhoging van het schuldenplafond kwamen er vijf uit South Carolina.

Deze Republikeinen zijn niet tot enig compromis bereid en willen simpelweg het karretje in de sloot rijden. Dat doet mij denken aan de periode voor de Burgeroorlog. Toen ging het om de vraag of in de nieuwe Amerikaanse staten langs de westelijke frontier slavernij was toegestaan. Net als nu verschansten de verschillende partijen zich in hun eigen stellingen, waardoor het politieke proces stagneerde. In die tijd liepen Congresleden zelfs met pistolen rond op Capitol Hill.

Net als toen gaat het conflict tussen Noord en Zuid nu voor een belangrijk deel over de rechten van de afzonderlijke staten in relatie tot de federale overheid. Door sommige Republikeinse gouverneurs wordt openlijk gesuggereerd dat zij bepaalde beleidsmaatregelen van president Obama in hun eigen staten niet hoeven door te voeren. Dat geldt bijvoorbeeld voor de Texaanse gouverneur Rick Perry, die mogelijk zelf meedoet aan de komende presidentsverkiezingen. Perry heeft bovendien hardop gespeculeerd dat Texas zich zou kunnen losmaken uit het unieverband, net zoals de zuidelijke staten deden in 1861. Zover zal het nu niet komen, maar deze provocatie is veelzeggend voor de politieke wanverhoudingen.

Er wordt wel gezegd dat het Zuiden revanche neemt voor het verliezen van de Burgeroorlog in 1865. De revival van de zuidelijke staten begon in de jaren zeventig en tachtig van de twintigste eeuw. Terwijl de economie in de oude industriestaten in het Noorden haperde, begonnen staten als Arizona, Nevada en Florida aan een groeispurt. De bevolking in deze staten is vanouds conservatief en gekant tegen de federale overheid – opvattingen die wel in de zuidelijke genen lijken te zitten.

In de jaren zeventig begon vanuit het Zuiden een conservatieve contrarevolutie tegen de progressieve cultuur van de sixties en tegen de uitbreiding van de sociale voorzieningen door de Democratische president Lyndon Johnson. Die contrarevolutie werd gedragen door evangelisten als Jerry Falwell en Pat Robertson, en uitgebuit door sluwe politici zoals Barry Goldwater en Ronald Reagan, die zich opwierpen als strijders tegen big government. In de praktijk heeft dat trouwens weinig betekent en bleef het voornamelijk bij retoriek.

De Tea Party daarentegen heeft laten zien dat het haar menens is met de strijd tegen Washington. Het doel van deze club is het beleid van president Obama met alle beschikbare middelen te saboteren, ook als dat voor de Verenigde Staten rampzalige gevolgen heeft – zoals in het geval van het schuldenplafond. Een burgeroorlog zal er dit keer niet komen, maar er dreigt wel een stille oorlog die het land zal doen stagneren.’

– Bas Kromhout

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Chemische wapens in de Oudheid: bekogelde Hannibal zijn vijand met giftige slangen?
Chemische wapens in de Oudheid: bekogelde Hannibal zijn vijand met giftige slangen?
Artikel

Chemische wapens in de Oudheid: bekogelde Hannibal zijn vijand met giftige slangen?

De Verenigde Staten leggen sancties op aan Sudan omdat het leger chemische wapens zou hebben gebruikt in de burgeroorlog in het land. Volgens The New York Times zette de Sudanese legerleider Burhan chloorgas in bij gevechten met de paramilitaire eenheid Rapid Support Forces (RSF). Tijdens de Eerste Wereldoorlog gebruikten Duitse soldaten al chloorgas bij Ieper,...

Lees meer
Britse soldaten van de Light Brigade worden afgeslacht door de Russen op 25 oktober 1854. Geschilderd door Richard Caton Woodville, 1897.
Britse soldaten van de Light Brigade worden afgeslacht door de Russen op 25 oktober 1854. Geschilderd door Richard Caton Woodville, 1897.
Interview

’Voor Poetin heeft de claim op de Krim iets spiritueels, net als voor Catharina de Grote’

Tijdens de collegedag Het Russische imperium op 26 juni vertelt historicus Ivo van de Wijdeven over de geschiedenis van de Krim. Hij geeft voorproefje van wat hij die dag gaat vertellen: ‘De Krim is de mythische geboortegrond voor zowel de Oekraïners als de Russen.’ ‘De Krim is al eeuwenlang een twistpunt en daardoor de ideale...

Lees meer
Glas-in-loodraam in de kathedraal van Chartres
Glas-in-loodraam in de kathedraal van Chartres
Interview

Middeleeuwse kunst moest mooi én stevig zijn

Middeleeuwse kunst moest lang meegaan. Kunsthistoricus Jan van Daal ontdekte dat kunstenaars en opdrachtgevers contracten sloten over de duurzaamheid van kunstwerken.  ‘Kerken of gilden die in de Middeleeuwen een groot kunstwerk zoals een groot glas-in-loodwerk wilden laten maken, dachten na over hoelang dat mee moest gaan,’ vertelt Van Daal, schrijver van het proefschrift On Durable...

Lees meer
Woodrow Wilson en Edith Wilson
Woodrow Wilson en Edith Wilson
Artikel

Schandaal rond Bidens gezondheid: hij is niet de eerste president die zijn ziekte verzweeg

Uit een nieuw boek blijkt dat Joe Bidens gezondheidsproblemen tijdens zijn presidentschap erger waren dan gedacht. In 1919 probeerde president Woodrow Wilson zijn ziekte ook zoveel mogelijk uit de publiciteit te houden. Zijn vrouw Edith Wilson hield hem uit de wind en nam allerlei taken van hem over. In het boek Original Sin schrijven journalisten dat...

Lees meer