Home Karel

Karel

  • Gepubliceerd op: 22 juni 2004
  • Laatste update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Paul Arnoldussen
  • 2 minuten leestijd

Op 19 mei 1991 vierde Karel van het Reve zijn zeventigste verjaardag. Een groot feest, een etentje. Tussen hoofd- en nagerecht zorgde journalist Theodor Holman voor een verrassing. Samen met zijn uitgever Kees Aerts opende hij een aantal dozen met exemplaren van een boek dat Holman over Van het Reve had geschreven: Karel.

 
Holman, een grote bewonderaar van Van het Reve, had er in het diepste geheim een paar maanden aan gewerkt, met behulp van Van het Reves zoon Daniël. Tweehonderd pagina’s, geen uitputtende biografie – het woord staat tussen aanhalingstekens op het achterplat -, maar een alleraardigst boek. Zeventig exemplaren voor de disgenoten, duizend voor de handel.

Holman was boeiende zaken op het spoor gekomen: teksten die de piepkleine Karel onder het pseudoniem Karel Beton in De Tribune had geschreven, de eerste sketch die hij maakte voor de Vrolijke Brigade, het vooroorlogse linkse toneelgroepje van Iet Last. Ook treffend: de zinnen in de thema’s van een door Van het Reve verzorgde taalcursus Russisch. Typische Van het Reve-zinnetjes.

Is Holmans boek overbodig geworden nu Ger Verrips zijn Van het Reve-biografie heeft gepubliceerd? Nee, voor Karel Beton en dat leerboek waar Holman terecht aandacht aan besteedt heeft Verrips weinig of geen belangstelling. Andersom geldt natuurlijk ook: Verrips behandelt Van het Reves steun aan de Sovjet-dissidenten bijvoorbeeld gedetailleerd, Holman heeft die episode vrijwel geheel laten liggen. Van het Reve was daar nooit open over geweest, in 1991 wou hij er nog niet over praten. Bovendien: Holman kon hem niks vragen, het boek moest een verrassing zijn.

Opvallend: omvangrijke Van het Reve-citaten vinden we terug zowel bij Verrips als bij Holman. Ik denk niet dat Verrips ze aan Holman heeft ontleend, ik ken Verrips als een fatsoenlijk man. Maar hoogst merkwaardig is dat Holman in Verrips’ literatuurlijst ontbreekt. Zelfs de overhandiging van dat boek in 1991 – toch een saillant detail in een levensbeschrijving – vinden we niet terug. Tussen de namen van Hofland en Homerus in het register ontbreekt die van Holman.

Holman is weggewist. Kende Verrips het boek van Holman niet? Dat zou wijzen op een vergaand amateurisme, en dat geloof ik niet. Vond hij Holmans boek flut? Dat mag, maar een biograaf nóémt toch op z’n minst een eerdere biografie, hoe flut die ook is. Ik vermoed dat het territoriumdrift is. Van het Reve is van Verrips en van niemand anders. Met terugwerkende kracht.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

New Yorkse politie neemt vingerafdruk van Duitser in 1917 als deel van de Alien Enemies Act
New Yorkse politie neemt vingerafdruk van Duitser in 1917 als deel van de Alien Enemies Act
Interview

Waarom Trump zich beroept op een 200 jaar oude wet om Venezolanen uit te zetten

De Verenigde Staten zetten honderden immigranten op het vliegtuig naar El Salvador, waar zij zonder proces in een gruwelijke gevangenis worden geïnterneerd. Trump gebruikt daarvoor de omstreden Alien Enemies Act, een wet uit 1798. Die was oorspronkelijk bedoeld om vijandelijke buitenlanders uit te zetten in tijden van oorlog, maar werd in de Eerste Wereldoorlog al...

Lees meer
De Nationale Dodenherdenking in 2014
De Nationale Dodenherdenking in 2014
Recensie

Herdenking van de Tweede Wereldoorlog is al tachtig jaar gevoelig

In 2001 opende Chris van der Heijden zijn ophefmakende boek Grijs verleden. Nederland en de Tweede Wereldoorlog met de even briljante als provocatieve zinnen: ‘Eerst was er de oorlog, daarna het verhaal van die oorlog. De oorlog was erg, maar het verhaal maakte de oorlog nog erger’. Deze zinnen schoten me te binnen, al lezend...

Lees meer
Prins Bernhard krijgt uitleg over de bewapening van de Northrop NF-5 op vliegbasis Gilze-Rijen
Prins Bernhard krijgt uitleg over de bewapening van de Northrop NF-5 op vliegbasis Gilze-Rijen
Onderzoek

Onderzoekscommissie wilde bewust niet weten hoe corrupt prins Bernhard daadwerkelijk was

De commissie die moest uitzoeken of prins Bernhard smeergeld aannam van Amerikaanse vliegtuigbouwbouwers, heeft haar werk niet goed gedaan. Dat concludeert historicus Philip Dröge in Historisch Nieuwsblad. Dröge baseert zich op het onlangs geopenbaarde archief van de toenmalige secretaris, Ad Geelhoed. De commissie had sterke aanwijzingen dat de prins nog corrupter was dan gedacht, maar...

Lees meer
Pius IX latere leeftijd
Pius IX latere leeftijd
Interview

Zieke paus Franciscus herinnert aan een paus die de macht verloor, maar zielen won

De wankele gezondheid van paus Franciscus is al wekenlang wereldnieuws. Waarom? Historicus Jeroen Koch vertelt hoe Franciscus’ verre voorganger paus Pius IX er in de negentiende eeuw in slaagde om van het Vaticaan een symbolisch en mythisch instituut te maken, in een tijd waarin de paus juist zijn wereldlijke macht verloor. Jeroen Koch, die samen...

Lees meer