Home Joodse geschiedenislessen in de trein

Joodse geschiedenislessen in de trein

  • Gepubliceerd op: 27 januari 2010
  • Laatste update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Simone Korkus
  • 2 minuten leestijd

Onder het motto ‘als het publiek niet naar de universiteit komt, dan brengen we de universiteit naar het publiek’ organiseert de Hebreeuwse universiteit van Jeruzalem in samenwerking met de Israëlische spoorwegen gratis geschiedenislezingen in de trein. Volgens initiatiefneemster Orit Sulitzeanu, pr-medewerkster van de universiteit, zit de Israëlische universitaire wereld in het slop.

De laatste jaren zijn de staatssubsidies op hoger onderwijs met 20 procent gekort en de daaropvolgende onderwijsstakingen, langere studieonderbrekingen voor studenten en de concurrentie van privé-instituten maakten de universiteiten er niet populairder op. ‘Het is belangrijk dat het publiek de strategische waarde ziet van de universiteit en academisch onderzoek,’ zegt Sulitzeanu.

Treinreizigers kunnen luisteren naar lezingen van twintig minuten door bekende professoren. Isaiah Gafni van de sectie Geschiedenis van het Joodse Volk aan de Hebrew University in Jeruzalem beet in december het spits af met een lezing over de Maccabeeërs. Deze leden van de familie van de Hasmoneeën kwamen in 167 v.Chr. in opstand tegen de Griekse overheerser Antiochus Epiphanes. Gelovige Joden lezen het verhaal over de Maccabeeërs tijdens het Chanoeka-feest uit hun heilige boek, de Tenach.

Aan een publiek van kantoorpersoneel, obers en studenten legde Gafni uit dat het verhaal zoals dat hun sinds de kleuterschool is verteld, gekleurd is en niet vertelt wat er werkelijk is gebeurd. ‘Het moderne zionisme gebruikte de Hasmoneeën als voorbeeld van activisme en politieke assertiviteit voor de moderne Israëlische staat,’ aldus Gafni. ‘Dat neemt absurde vormen aan, want zelfs sportclubs worden nu naar de Maccabeeërs genoemd.’

‘Het eerste boek van de Maccabeeërs fungeerde echter als propaganda voor de Hasmoneeën om hun hogepriesterschap, dynastie en overheersing van Israël te legitimeren. Er was ook veel kritiek, omdat de Joodse tradities werden verlaten en het priesterschap en de regering in dezelfde handen waren.’

Rector emeritus Hanoch Gutfreund van dezelfde universiteit zocht het enkele weken later in een pikanter onderwerp: de liefdesbrieven van Albert Einstein. Voor een geboeid publiek vertelde Gutfreund over Einsteins twee vrouwen en vele minnaressen. De wetenschapper schreef bijna dagelijks aan zijn tweede vrouw Elsa en haar dochter Margot, die de liefdesbrieven aan de universiteit schonk. Over de relativiteitstheorie was Einstein kort: ‘Binnenkort heb ik genoeg van die relativiteit. Zelfs zo’n onderwerp verliest zijn kracht als men er te veel mee bezig is.’

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Meer informatie Geromantiseerde voorstelling uit 1893 van een middeleeuws volksgericht.
Meer informatie Geromantiseerde voorstelling uit 1893 van een middeleeuws volksgericht.
Artikel

Vóór social media gebeurde public shaming via volksgerichten

Sarren en dreigen op sociale media heeft een bijzondere voorloper: de charivari. Tot in de jaren zeventig kenden dorpen in Nederland volksgerichten waarbij inwoners die zich niet aan de sociale normen hielden in het openbaar werden beschimpt. Of erger. Op vrijdagavond 10 november 1961 sneuvelde een ruit in de woning van Berta (48), een huisvrouw...

Lees meer
Hitler ontmoet arbeiders van Siemens in Berlijn
Hitler ontmoet arbeiders van Siemens in Berlijn
Artikel

Was Adolf Hitler links? Ja en nee, zegt fascisme-expert

Radicaal-rechtse politici zoals Elon Musk, Alice Weidel (AfD) en Martin Bosma (PVV) bestempelen het fascisme als een linkse ideologie. Aan de linkerkant van het politieke spectrum heerst juist de overtuiging dat fascisten handlangers waren van het grootkapitaal. Zo zou de term ‘nationaal-socialisme’ alleen maar zijn bedacht om de arbeidersmassa te misleiden, en haar nog gemakkelijker...

Lees meer
Pius IX latere leeftijd
Pius IX latere leeftijd
Interview

Paus Franciscus herinnert aan een paus die de macht verloor, maar zielen won

Paus Franciscus is overleden. Historicus Jeroen Koch vertelt hoe Franciscus’ verre voorganger paus Pius IX er in de negentiende eeuw in slaagde om van het Vaticaan een symbolisch en mythisch instituut te maken, in een tijd waarin de paus juist zijn wereldlijke macht verloor. Jeroen Koch, die samen met Frans Willem Lantink De paus en...

Lees meer
New Yorkse politie neemt vingerafdruk van Duitser in 1917 als deel van de Alien Enemies Act
New Yorkse politie neemt vingerafdruk van Duitser in 1917 als deel van de Alien Enemies Act
Interview

Waarom Trump zich beroept op een 200 jaar oude wet om Venezolanen uit te zetten

De Verenigde Staten zetten honderden immigranten op het vliegtuig naar El Salvador, waar zij zonder proces in een gruwelijke gevangenis worden geïnterneerd. Trump gebruikt daarvoor de omstreden Alien Enemies Act, een wet uit 1798. Die was oorspronkelijk bedoeld om vijandelijke buitenlanders uit te zetten in tijden van oorlog, maar werd in de Eerste Wereldoorlog al...

Lees meer