Drie berichten in een en dezelfde krant van 31 januari jongstleden. De eerste twee:
1. In Canada zijn een vader, zijn vrouw en drie zonen veroordeeld tot levenslang voor de moord op de drie dochters en de tweede echtgenote van de polygame man, omdat die westerse kleding droegen in plaats van een gezichts¬bedekkende niqaab.
2. De Groningse GroenLinks-wethouder Karin Peeters twittert rond dat zij op de dag dat het voorgestelde burkaverbod ingaat, demonstratief zo’n allesbedekkend kledingstuk zal aantrekken.
Van de solidariteit van je seksegenoten moet je het maar hebben. Terwijl in grote delen van de islamwereld vrouwen worden vervolgd en zelfs vermoord als zij weigeren in het openbaar hun gelaat en hun lichaam te bedekken, maakt in Nederland een vrouwelijke wethouder het parmantig tot een strijdpunt om zo’n uitdossing te mogen dragen.
Eerder al, op Prinsjesdag 2010, hulde de echtgenote van onze voormalige minister van Emancipatie Plasterk zich demonstratief in een sluier. Mij lijkt het dragen van een burka dan wel sluier een perversie van de vrouwenemancipatie waarop zowel PvdA als Groenlinks zich laat voorstaan.
Vrijheid van godsdienst impliceert vrijheid tot discriminatie van vrouwen en homo’s. Over die spanning, die besloten ligt in ons eerste grondwetsartikel, weigert Nederland nu al zo’n dertig jaar serieus na te denken. Toch ligt die aan de basis van veel hedendaagse proble-men.
Zo noemt de Raad van State het voorgestelde burkaverbod in strijd met de godsdienstvrijheid. Maar kritiek op een burkaverbod als een inperking van de burgerlijke vrijheden gaat voorbij aan de betekenis van dat kledingstuk. Een eventueel verbod zou het eindpunt, niet het hoofdpunt moeten vormen van een debat over de vraag wat we ervan vinden als Nederlandse vrouwen geheel bedekt moeten of willen rondlopen.
Onlangs werd in een reportage over de ‘Arabische Lente’ (c.q. aanstaande ijstijd) een foto getoond van een demonstratie van vrouwen in Damascus zo’n veertig jaar geleden: rokken tot boven de knie; geen hoofddoek te bekennen, laat staan een sluier. Dit beeld, dat nu ondenk¬baar is, laat zien hoe belangrijk kennis van de historische context is. Die context leert dat het ook in een land waar moslims in de meerderheid zijn niet vanzelf spreekt dat vrouwen zich moeten bedekken, én dat de redenering dat ‘wij’ in de jaren vijftig ook hoofddoekjes droegen en dat zoiets ‘onschuldigs’ vanzelf overgaat niet klopt.
Bijzonder instructief is de geschiedenis van Iran, waar afgelopen eeuw seculiere en theocra¬tische regimes elkaar afwisselden. Iran illustreert hoezeer het afschaffen van vrouwenrechten het motief vormt voor het religieuze streven naar politieke macht.
Progressieve Perzische vrouwen legden hun sluier al begin twintigste eeuw af. Onder de sjah (over wie overigens weinig moois valt te melden) bedekten vrouwen hun hoofden niet, kwamen er vrouwen in het parlement (1963) en werd dr. Farrok¬hru Parsay als eerste vrouw tot minister benoemd (1967).
Parsay werd in 1980 onder Khomeiny, die de gelaatsbedekking gewapenderhand her-invoerde, geëxecuteerd. In 1981 moest haar leerlinge, hoogleraar en schrijfster Azan Nafisi (auteur van Reading Lolita in Teheran) vertrekken van de Universiteit van Teheran, omdat ze weigerde een sluier te dragen. Zij is inmiddels, zoals vele landgenoten, gevlucht.
Waar vrouwen zich moeten bedekken, zijn zij tweederangsburgers die eigenlijk buiten de openbaarheid moeten blijven. Uiteindelijk kan dat leiden tot moord op wie wel blootshoofds de wereld in willen.
Het derde bericht uit de krant van 31 januari benadrukt wat hier al te gemakkelijk wordt vergeten: dat de minachting voor vrouwen in grote delen van de wereld nog altijd leidt tot moord. In Afghanistan werd een vrouw vermoord door haar man, nadat ze voor de derde keer een meisje had gebaard. Terwijl haar zoon zijn vrouw wurgde, hield zijn moeder haar voeten vast.
Dit artikel is exclusief voor abonnees
