Home Jolande Withuis

Jolande Withuis

  • Gepubliceerd op: 28 februari 2012
  • Laatste update 07 apr 2020
  • 3 minuten leestijd

Drie berichten in een en dezelfde krant van 31 januari jongstleden. De eerste twee:
1. In Canada zijn een vader, zijn vrouw en drie zonen veroordeeld tot levenslang voor de moord op de drie dochters en de tweede echtgenote van de polygame man, omdat die westerse kleding droegen in plaats van een gezichts¬bedekkende niqaab.
2. De Groningse GroenLinks-wethouder Karin Peeters twittert rond dat zij op de dag dat het voorgestelde burkaverbod ingaat, demonstratief zo’n allesbedekkend kledingstuk zal aantrekken.

Van de solidariteit van je seksegenoten moet je het maar hebben. Terwijl in grote delen van de islamwereld vrouwen worden vervolgd en zelfs vermoord als zij weigeren in het openbaar hun gelaat en hun lichaam te bedekken, maakt in Nederland een vrouwelijke wethouder het parmantig tot een strijdpunt om zo’n uitdossing te mogen dragen.

Eerder al, op Prinsjesdag 2010, hulde de echtgenote van onze voormalige minister van Emancipatie Plasterk zich demonstratief in een sluier. Mij lijkt het dragen van een burka dan wel sluier een perversie van de vrouwenemancipatie waarop zowel PvdA als Groenlinks zich laat voorstaan.

Vrijheid van godsdienst impliceert vrijheid tot discriminatie van vrouwen en homo’s. Over die spanning, die besloten ligt in ons eerste grondwetsartikel, weigert Nederland nu al zo’n dertig jaar serieus na te denken. Toch ligt die aan de basis van veel hedendaagse proble-men.

Zo noemt de Raad van State het voorgestelde burkaverbod in strijd met de godsdienstvrijheid. Maar kritiek op een burkaverbod als een inperking van de burgerlijke vrijheden gaat voorbij aan de betekenis van dat kledingstuk. Een eventueel verbod zou het eindpunt, niet het hoofdpunt moeten vormen van een debat over de vraag wat we ervan vinden als Nederlandse vrouwen geheel bedekt moeten of willen rondlopen.

Onlangs werd in een reportage over de ‘Arabische Lente’ (c.q. aanstaande ijstijd) een foto getoond van een demonstratie van vrouwen in Damascus zo’n veertig jaar geleden: rokken tot boven de knie; geen hoofddoek te bekennen, laat staan een sluier. Dit beeld, dat nu ondenk¬baar is, laat zien hoe belangrijk kennis van de historische context is. Die context leert dat het ook in een land waar moslims in de meerderheid zijn niet vanzelf spreekt dat vrouwen zich moeten bedekken, én dat de redenering dat ‘wij’ in de jaren vijftig ook hoofddoekjes droegen en dat zoiets ‘onschuldigs’ vanzelf overgaat niet klopt.

Bijzonder instructief is de geschiedenis van Iran, waar afgelopen eeuw seculiere en theocra¬tische regimes elkaar afwisselden. Iran illustreert hoezeer het afschaffen van vrouwenrechten het motief vormt voor het religieuze streven naar politieke macht.
Progressieve Perzische vrouwen legden hun sluier al begin twintigste eeuw af. Onder de sjah (over wie overigens weinig moois valt te melden) bedekten vrouwen hun hoofden niet, kwamen er vrouwen in het parlement (1963) en werd dr. Farrok¬hru Parsay als eerste vrouw tot minister benoemd (1967).

Parsay werd in 1980 onder Khomeiny, die de gelaatsbedekking gewapenderhand her-invoerde, geëxecuteerd. In 1981 moest haar leerlinge, hoogleraar en schrijfster Azan Nafisi (auteur van Reading Lolita in Teheran) vertrekken van de Universiteit van Teheran, omdat ze weigerde een sluier te dragen. Zij is inmiddels, zoals vele landgenoten, gevlucht.

Waar vrouwen zich moeten bedekken, zijn zij tweederangsburgers die eigenlijk buiten de openbaarheid moeten blijven. Uiteindelijk kan dat leiden tot moord op wie wel blootshoofds de wereld in willen.

Het derde bericht uit de krant van 31 januari benadrukt wat hier al te gemakkelijk wordt vergeten: dat de minachting voor vrouwen in grote delen van de wereld nog altijd leidt tot moord. In Afghanistan werd een vrouw vermoord door haar man, nadat ze voor de derde keer een meisje had gebaard. Terwijl haar zoon zijn vrouw wurgde, hield zijn moeder haar voeten vast.
 

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

De Britse opdeling zorgt voor de grootste migratie in de menselijke geschiedenis
De Britse opdeling zorgt voor de grootste migratie in de menselijke geschiedenis
Artikel

India en Pakistan zijn al aartsrivalen sinds hun geboorte

De spanningen tussen kernmachten India en Pakistan liepen in de afgelopen week hoog op. Het conflict over het grensgebied Kashmir stamt uit 1947, het jaar van de opdeling van Brits-Indië. Die ging gepaard met gruwelijkheden en geweld: goede buren werden plotseling elkaar aartsvijanden. Begin juli 1947 arriveerde de Britse advocaat Cyril Radcliffe in een snikheet...

Lees meer
Militaire parade door Moskou in 2015
Militaire parade door Moskou in 2015
Artikel

Rusland vierde 9 mei niet altijd zo uitbundig. Nu moet de militaire parade de oorlog in Oekraïne rechtvaardigen

In 1945 viert de Sovjet-Unie voor het eerst de overwinning op nazi-Duitsland met een grote parade. Sindsdien is de betekenis van de wapenschouw op 9 mei verschillende keren veranderd. Tegenwoordig moet die militaire parade in Moskou vooral de oorlog in Oekraïne en het regime van president Vladimir Poetin legitimeren. ‘Ter gelegenheid van de overwinning op...

Lees meer
Zeezender Radio Veronica tijdens de laatste uitzenddag in 1974.
Zeezender Radio Veronica tijdens de laatste uitzenddag in 1974.
Interview

‘De Top 40-hitlijsten van Radio Veronica waren heilig’

Pophistoricus Leo Weijers (1959) is van jongs af aan gefascineerd door Radio Veronica. Als een ode aan de verdwenen zeezender schreef hij er een boek over. ‘Veronica was een bron van inspiratie voor latere radiomakers.’ Op 15 oktober 1959 werd de Vrije Radio Omroep Nederland (VRON) tijdens een vergadering van vrije radiohandelaren opgericht. De pioniers...

Lees meer
Still uit The promise
Still uit The promise
Recensie

Papoea’s werd niets gevraagd

De documentaire 'The Promise' blikt met archiefbeelden en interviews terug op het lot van de Papoea’s als speelbal van geopolitieke krachten.

Lees meer