Home Jolande Withuis

Jolande Withuis

  • Gepubliceerd op: 14 december 2009
  • Laatste update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Jolande Withuis
  • 3 minuten leestijd

Liberaal, dat leek me wel wat toen ik midden jaren zeventig eindelijk van mijn communistische kindergeloof was gevallen. Voortaan stemde ik op D66 in plaats van op Marcus Bakker. Ik hield ermee op toen Thom de Graaf Anne Frank inzette om Pim Fortuyn de oren te wassen.

Fortuyn had gewezen op de problematische relatie tussen artikel 1 van de grondwet en de vrijheid van meningsuiting. Artikel 1 is Nederlands pronkstuk: het antidiscriminatieartikel. Helaas een typisch jaren-zeventigproduct. Religie, ach dat was toch een voorbije zaak, was de optimistische gedachte. Er was nog geen moskee in zicht en het christendom was aardig gedomesticeerd.

Inmiddels ziet een kind dat het toch problematisch is om zowel vrouwen en homo’s te beschermen als de godsdiensten waarvoor seksediscriminatie een heilig beginsel is. Niet lang na De Graafs vlammende betoog – dat overigens uitdrukking gaf aan een breed gedeelde opinie – werd het vaderland van de aanstaande Hitler verlost.

Met D66 ging het van kwaad tot erger. In 2004 verklaarde elder statesman Van Mierlo in het programma Buitenhof dat mannen van hem mochten weigeren vrouwen een hand te geven. Als hun authentieke blanke religie zegt dat negers vies zijn, dan moest je daar geen kritiek op hebben.

Inmiddels bloeit D66 dankzij de Wilders-bestrijding. Daar zou niets op tegen zijn, ware het niet dat de slim manoeuvrerende Pechtold zodoende vermijdt om zelf ook maar het miniemste tipje van de burka op te tillen over zíjn visie op de demografisch-religieuze aardverschuiving die Nederland verdeelt.

Onlangs deed zich een collectieve uitbraak van opwinding voor nadat de ‘Monitor racisme en extremisme’ van de Anne Frank Stichting Wilders tot ‘extreem-rechts’ had verklaard. Pechtold omarmde die uitspraak als wetenschappelijke legitimatie van zijn stelling dat Wilders een extreem-rechtse racist is.

Opportunisme? Naïviteit? Pechtold heeft kunstgeschiedenis gestudeerd, en ik neem onmiddellijk aan dat het mogelijk is om door analyse van pigmenten, oliën, vlas en andere bestanddelen van verf en linnen – in elk geval voorlopig – vast te stellen of een Mondriaan echt is. Maar aan de vaststelling ‘extreem-rechts’ komt interpretatie te pas. Zo’n oordeel kan nauwelijks anders dan controversieel zijn en zal onder wetenschappers altijd aanleiding zijn tot debat over de context van de gewraakte uitspraken en de historische associaties bij de term ‘extreem-rechts’.

Helemaal afgezien van Wilders is het bovendien opmerkelijk dat een fractievoorzitter de Anne Frank Stichting aanziet voor een wetenschappelijke instelling. Misbruik van de oorlog is een oer-Hollandse teamsport met de Anne Frank Stichting onbetwist in de eredivisie. Dankzij haar naam wekt deze stichting de indruk dat zij met enig gezag mag refereren aan de Tweede Wereldoorlog. Daar zou ze terughoudend en prudent mee moeten omgaan, maar helaas: jarenlang legde de stichting een rechtstreeks verband tussen de multiculturele samenleving en ‘goed in de oorlog’.

De Anne Frank Stichting heeft het misverstand gevoed dat kritiek op de islam een vorm van racisme is. Maar racisme houdt in (zeg ik uit de losse pols) dat je mensen als superieur of inferieur beoordeelt op grond van huidskleur of van fysieke kenmerken die worden toegeschreven aan een ‘ras’. Seksisme en racisme horen in dezelfde categorie. Beide wijzen mensen een plaats op grond van aangeboren fysieke kenmerken waaraan ze niets kunnen doen en die niet bepalend zijn voor hun handelen, denken of voelen.

Kritiek op religie daarentegen is net als kritiek op ideologieën een sociale noodzaak en behoort tot de beschaving. Dat ik ooit een diepgelovig communist was, had ongetwijfeld met mijn opvoeding te maken. Dat vormt wellicht een verzachtende omstandigheid, maar maakt een anticommunist nog niet tot een racist.

Laten we gelovigen wel zo serieus nemen dat we hen verantwoordelijk houden voor hun opvattingen.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Moeder en kind in Noord-Hollandse dracht
Moeder en kind in Noord-Hollandse dracht
Nieuws

Zeventiende-eeuwse jongen kreeg Staten-Generaal als peetouder

In 1668 kreeg een baby, de zoon van de graaf en gravin van Bentheim, een opmerkelijke voornaam. Het jongetje werd ‘Statius’ gedoopt, een afgeleide van het woord ‘Staten’. De Staten-Generaal van de Nederlandse Republiek waren namelijk peetouder van het kind. En zij hadden om die naam gevraagd.  Het was een opmerkelijke gang van zaken, want...

Lees meer
Onthoofding van Johan van Oldenbarnevelt
Onthoofding van Johan van Oldenbarnevelt
Interview

‘Met Mark Rutte zocht ik naar de resten van Van Oldenbarnevelt’ 

Ronald van Raak ging op onderzoek onder het Binnenhof. Hij vertelt over zijn historische sensatie: ‘In mijn goede pak kroop ik door het stof.’ Kent u de historische sensatie, zoals door Johan Huizinga omschreven?  ‘Die heb ik zeker ervaren tijdens een koude januarinacht in 2019, het hagelde, toen ik met Mark Rutte afdaalde in de...

Lees meer
Lída Baarová, Gustav Fröhlich en Joseph Goebbels
Lída Baarová, Gustav Fröhlich en Joseph Goebbels
Artikel

Lída Baarová: de onmogelijke liefde van Joseph Goebbels 

Rijkspropagandaminister Joseph Goebbels raakt zo verliefd op de Tsjechische actrice Lída Baarová dat hij er met haar vandoor wil. Het komt er niet van, en Baarová betaalt een hoge prijs voor de affaire. ‘Geen van mijn films is zo dramatisch geweest als mijn leven.’  Haar moeder pusht Lída (1914-2000) en haar zus Zorka Janů al...

Lees meer
Allegorie Willem I
Allegorie Willem I
Beeldessay

Het regent koninklijke lintjes, een onderscheiding die Willem I invoerde

Koning Willem I doet zijn best het nieuwe Koninkrijk der Nederlanden op te stoten in de vaart der volkeren. Toch verliest hij de helft van zijn land. Op 30 november 1813 landt Willem Frederik van Oranje na een ballingschap van 19 jaar op het strand van Scheveningen. Twee dagen later wordt hij uitgeroepen tot soeverein...

Lees meer