Een groep prominente Indonesiërs heeft een twintigste-eeuwse massamoordenaar voorgedragen als Nationale Held van Indonesië. Luitenant-generaal Sarwo Edhie Wibowo gaf in 1966 leiding aan een elite-eenheid die ermee was belast de communistische partij op Java te helpen uitroeien. Hierbij kwamen naar schatting een half miljoen Indonesiërs om het leven.
De in 1989 overleden Sarwo Edhie is voorgedragen door legerofficieren en voormalige studentenactivisten van de generatie 1966. Zij besloten daartoe op 10 januari jongstleden, tijdens de 44ste herdenking van ‘Tritura’. De Tritura – kort voor Tri Tuntutan Rakyat – waren de drie eisen die de verenigde anticommunistische studenten in 1966 stelden: ontmanteling van de communistische partij PKI, wijziging van het kabinet van Soekarno en verlaging van de rijstprijzen.
De aanwezigen tijdens de reünie, onder wie voormalig legeropperbevelhebber Sutarto Endriartono, prezen Sarwo Edhie voor zijn aandeel in de bestrijding van de PKI. Tijdens de bloedige zuiveringen van 1966 trainde zijn elite-eenheid RPKAD lokale moslimmilities om korte metten te maken met de kafir harbi: de ‘oorlogszuchtige ongelovigen’.
Door zijn kritiek op het regeringsbeleid raakte Sarwo Edhie al snel uit de gratie bij de nieuwe president, Soeharto. Die stuurde hem in 1969 naar West-Papoea, waar hij als legercommandant de supervisie had over de omstreden volksraadpleging. Die resulteerde in de Indonesische inlijving van het gebied.
Alleen de Indonesische regering kan iemand tot Nationale Held benoemen. De invloedrijke Partai Demokrat (PD) heeft inmiddels zijn steun toegezegd. De PD is de regeringspartij van president Yudhoyono, Sarwo Edhies schoonzoon. De president zat begin jaren zeventig als jonge kadet op de militaire academie in Magelang, waarvan Sarwo Edhie toen het hoofd was. Hij ontmoette er de derde dochter van Sarwo Edhie, Kristiani Herrawati, zijn latere echtgenote. In 1973 studeerde Yudhoyono af als beste van zijn lichting.
De massamoorden van 1965-1966 liggen nog erg gevoelig in Indonesië. Begin januari verbood het Indonesische Openbaar Ministerie de publicatie van vijf boeken over het onderwerp, waaronder Pretext for Mass Murder van de Amerikaanse schrijver John Roosa. Ook een nieuw Indonesisch boek over het communistisch gezinde cultuurbureau Lekra in de jaren vijftig en zestig staat op de zwarte lijst.
Dit artikel is exclusief voor abonnees