Home ‘Javaanse beul’ wordt Nationale Held

‘Javaanse beul’ wordt Nationale Held

  • Gepubliceerd op: 23 februari 2010
  • Laatste update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Jan Lepeltak
  • 2 minuten leestijd

Een groep prominente Indonesiërs heeft een twintigste-eeuwse massamoordenaar voorgedragen als Nationale Held van Indonesië. Luitenant-generaal Sarwo Edhie Wibowo gaf in 1966 leiding aan een elite-eenheid die ermee was belast de communistische partij op Java te helpen uitroeien. Hierbij kwamen naar schatting een half miljoen Indonesiërs om het leven.

De in 1989 overleden Sarwo Edhie is voorgedragen door legerofficieren en voormalige studentenactivisten van de generatie 1966. Zij besloten daartoe op 10 januari jongstleden, tijdens de 44ste herdenking van ‘Tritura’. De Tritura – kort voor Tri Tuntutan Rakyat – waren de drie eisen die de verenigde anticommunistische studenten in 1966 stelden: ontmanteling van de communistische partij PKI, wijziging van het kabinet van Soekarno en verlaging van de rijstprijzen.

De aanwezigen tijdens de reünie, onder wie voormalig legeropperbevelhebber Sutarto Endriartono, prezen Sarwo Edhie voor zijn aandeel in de bestrijding van de PKI. Tijdens de bloedige zuiveringen van 1966 trainde zijn elite-eenheid RPKAD lokale moslimmilities om korte metten te maken met de kafir harbi: de ‘oorlogszuchtige ongelovigen’.

Door zijn kritiek op het regeringsbeleid raakte Sarwo Edhie al snel uit de gratie bij de nieuwe president, Soeharto. Die stuurde hem in 1969 naar West-Papoea, waar hij als legercommandant de supervisie had over de omstreden volksraadpleging. Die resulteerde in de Indonesische inlijving van het gebied.

Alleen de Indonesische regering kan iemand tot Nationale Held benoemen. De invloedrijke Partai Demokrat (PD) heeft inmiddels zijn steun toegezegd. De PD is de regeringspartij van president Yudhoyono, Sarwo Edhies schoonzoon. De president zat begin jaren zeventig als jonge kadet op de militaire academie in Magelang, waarvan Sarwo Edhie toen het hoofd was. Hij ontmoette er de derde dochter van Sarwo Edhie, Kristiani Herrawati, zijn latere echtgenote. In 1973 studeerde Yudhoyono af als beste van zijn lichting.

De massamoorden van 1965-1966 liggen nog erg gevoelig in Indonesië. Begin januari verbood het Indonesische Openbaar Ministerie de publicatie van vijf boeken over het onderwerp, waaronder Pretext for Mass Murder van de Amerikaanse schrijver John Roosa. Ook een nieuw Indonesisch boek over het communistisch gezinde cultuurbureau Lekra in de jaren vijftig en zestig staat op de zwarte lijst.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Atatürks secularisme putte uit Franse bronnen 
Atatürks secularisme putte uit Franse bronnen 
Nieuws

Atatürks secularisme putte uit Franse bronnen 

De beweging van de Jonge Turken, die zich aan het begin van het twintigste eeuw inzette voor de modernisering van het vaderland, liet zich door Franse ideeën inspireren. Dat laat historicus Remzi Çağatay Çakırlar zien in zijn proefschrift, waarop hij onlangs in Leiden promoveerde.  In 1925 gaf de intellectueel en Jonge Turk Abdullah Cevdet een...

Lees meer
Speelfilm <i>Perla</i>: communisten ruïneren jong stel
Speelfilm <i>Perla</i>: communisten ruïneren jong stel
Recensie

Speelfilm Perla: communisten ruïneren jong stel

We mogen denken dat we ons lot in eigen hand hebben, maar de speelfilm Perla dwingt tot bescheidenheid. Daarin ruïneert het communistische regime in Tsjechoslowakije het leven van een jong stel. Het drama opent met de inval in 1968 in Tsjechoslowakije door de legers van het Warschaupact. Daarna schakelt de film over naar 1981 in...

Lees meer
De route naar Jeruzalem
De route naar Jeruzalem
Artikel

Negen Nederlanders maakten een hachelijke pelgrimstocht naar Jeruzalem

Negen Nederlanders maakten in 1525 een pelgrimstocht naar Jeruzalem. En dat was niet zonder gevaar, zo blijkt uit hun verslagen. Ze werden lastiggevallen door rovers en bandieten. Bovendien raakten ze in het Heilige Roomse Rijk verzeild in de Boerenoorlog. ‘We hoorden getrommel en geweerschoten.’ Welgemoed vertrok de Delftse barbier Arent Willemsz op 26 april 1525...

Lees meer
Haille Selassie bij een wapenfabriek in Luik
Haille Selassie bij een wapenfabriek in Luik
Recensie

Wereldsteden van de Lage Landen: niets over Zwolle, wel over sekswerkers en hiphop 

Vijftig Nederlandse en Belgische steden komen aan bod in de bundel Wereldsteden van de Lage Landen. Het is een boeiende, maar nogal willekeurige verzameling verhalen.  De bundel heeft een opmerkelijke titel, omdat er op Brussel na geen steden in de Benelux te vinden zijn met meer dan een miljoen inwoners. Met wereldsteden bedoelen de samenstellers...

Lees meer