Home Jacques Le Goff wint Heinekenprijs

Jacques Le Goff wint Heinekenprijs

  • Gepubliceerd op: 28 juli 2009
  • Laatste update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Jan Malschaert

De Franse historicus Jacques Le Goff wint dit jaar de Heinekenprijs voor de Historische Wetenschap, vanwege ‘het fundamenteel veranderen van onze blik op de Middeleeuwen’.

door Jan Malschaert

De prestigieuze Heinekenprijzen worden tweejaarlijks uitgereikt voor uitzonderlijke prestaties binnen verschillende wetenschappelijke disciplines. De in 2001 overleden Alfred Heineken was een voorstander van een verenigd Europa. Met de Heinekenprijs voor Geschiedenis had hij de stimulering van wetenschappelijk onderzoek naar de Europese geschiedenis voor ogen.

Voor de jury, die de prijs namens de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) toekent, was dit dan ook een belangrijk criterium bij het toekennen van de prijs aan Le Goff. Juryvoorzitter Willem Frijhoff: ‘Het is voor iemand die de Middeleeuwen bestudeert natuurlijk makkelijker om het Europees perspectief in zijn werk te betrekken dan voor iemand die bezig is met de periode van de nationale staten. Dit neemt niet weg dat Le Goff dit zeer systematisch doet. Bovendien is hij altijd vernieuwend bezig.’

Daarmee doelt Frijhoff bijvoorbeeld op Le Goffs biografie over de Franse koning Lodewijk de Heilige. Le Goff reconstrueerde daarin minutieus de mythevorming rond de koning en de exploitatie daarvan. Frijhoff: ‘Hij heeft gezorgd voor een heel nieuwe omgang met de geschiedenis: van een politiek en economisch georiënteerde geschiedschrijving naar een waarin de rol van het menselijke en alledaagse leven centraal staat. Daarmee creëert hij een nieuwe visie op de Middeleeuwen.’

Jacques Le Goff verbleef voor zijn werk zowel in Praag en Rome als in Oxford. Marco Mostert, hoogleraar aan de Universiteit van Utrecht, beaamt dat Le Goff voldoende oog had voor de Europese geschiedenis. ‘Dat Le Goff hart heeft voor de “Europese gedachte” is duidelijk. Hij is met de regio bekend en publiceerde een serie boeken onder de titel “Faire l’Europe”. Het laatste deel is een studie over de middeleeuwse wortels van Europa, geschreven door Le Goff zelf.’

Heeft Le Goff het beeld dat we van Europa hebben gewijzigd? ‘Ik ben bang van niet. Het is slechts weinig historici-mediëvisten gegeven om heden ten dage uitspraken met politieke consequenties te doen. Toch is iedereen het eens over de invloed die hij op de meest uiteenlopende terreinen van de middeleeuwse geschiedenis heeft gehad. Dat hij de Heinekenprijs krijgt is daarom meer dan terecht.’
Dat vindt ook Koen Goudriaan, hoogleraar aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. ‘Of Le Goff een directe invloed heeft gehad op de publieke opinie aangaande Europa waag ik te betwijfelen. Persoonlijk vind ik dat niet zo erg: hij verdient de Heinekenprijs wat mij betreft voor de verbeeldingsrijke en invoelende manier waarop hij thema’s van de Europese cultuur- en mentaliteitsgeschiedenis uit de Middeleeuwen onder de aandacht heeft gebracht, ook van een breed publiek. Zijn interventies lokten debat uit, waarbij de uitkomst nogal eens anders was dan de stelling waarmee Le Goff begon – maar wat hindert dat?’

De tachtigjarige Le Goff kan helaas niet persoonlijk aanwezig zijn bij de uitreiking van de prijzen op 1 oktober. Voorzitter Willem Frijhoff van de jury: ‘Hij is geestelijk nog scherp, maar het is vrijwel zeker dat hij lichamelijk niet in staat is om de uitreiking bij te wonen.’

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Dit artikel op Historischnieuwsblad.nl is alleen toegankelijk voor abonnees. Met liefde en zorg werken wij iedere dag weer aan de beste historische verhalen door toonaangevende historici. Steun ons door lid te worden voor maar €4,99 per maand, de eerste maand €1,99. Log in om als abonnee direct verder te kunnen lezen of sluit een abonnement af.