Steden als Genua en Pisa verhandelden tussen 900 en 1100 waarschijnlijk slaven naar de Arabische wereld. Dankzij de winst konden de steden uitgroeien tot belangrijke handelsposten.
In de periode voor de kruistochten was de Arabische wereld veel rijker dan Europa. Toch haalden Italianen uit bijvoorbeeld Egypte luxe waren zoals kostbare stoffen en wierook. Vermoedelijk betaalden ze die (deels) met slaven. De winsten die de slavenhandel opleverde, werden ook geïnvesteerd in schepen en infrastructuur. Daardoor konden de Italiaanse steden uitgroeien tot handelsposten van belang.
Dit stelt mediëvist Romney David Smith in de Journal of Medieval History. Hard archiefbewijs voor zijn stelling ontbreekt en Smith baseert zich vooral op het feit dat slavernij en slavenhandel in beide samenlevingen voorkwamen, en dat in de (voorafgaande) Karolingische tijd slaven uit Venetië naar de Arabische wereld werden verscheept. Daarnaast heeft hij vooral negatieve aanwijzingen: volgens Smith konden de West-Italiaanse steden geen andere ‘goederen’ aan de Arabieren leveren om hun aankopen daar te betalen. Italië beschikte nauwelijks over luxe waren en het is onaannemelijk dat Italianen betaalden met bulkgoederen en graan, want ze hadden niet de middelen om die te verschepen en verhandelen. Daarom blijven slaven over als belangrijk betaalmiddel van de Italianen aan de Arabieren.
Bron: Romney David Smith, ‘The business of human trafficking: slaves and money between Western Italy and the House of Islam before the crusades (c.900–c.1100)’, in: Journal of Medieval History.
Kader 1: Goud en edelstenen
Een gedicht, vermoedelijk rond 870 geschreven in de omgeving van Tarente, vertelt dat slaven flink wat konden opbrengen:
Zie, schepen; zie, schepen. Ze komen de haven in.
Ga kijken wat ze brengen.
– Mooie jongens, kostbaarder dan goud.
– Ga kijken wat ze kosten.
– Een flinke hoeveelheid goud en edelstenen.
– Ah, scheepsman, ze worden goedkoop verkocht.
Kader 2: Winstgevende handel
De prijs van slaven in de Arabische wereld kon enorm variëren. Vrouwen brachten doorgaans rond de 20 dinar op, ongeveer een jaarloon voor een ambachtsman. Mannen kostten zo’n 30 dinar. In Pisa lagen de prijzen stukken lager. In 1006 kostten zowel mannen als vrouwen ongeveer 20 solidi, omgerekend 7 dinar. In de rest van West-Italië waren de prijzen waarschijnlijk vergelijkbaar. Dus wie een slaaf van bijvoorbeeld Pisa naar Fustat in Egypte bracht, kon een flinke winst maken.
Dit artikel is exclusief voor abonnees
