Home Inzicht in de Molukse pijn

Inzicht in de Molukse pijn

  • Gepubliceerd op: 2 oktober 2021
  • Laatste update 02 nov 2021
  • Auteur:
    Bas Kromhout
  • 2 minuten leestijd
Inzicht in de Molukse pijn

Veel Molukkers voelen zich nog steeds slachtoffer. Ze hebben dan ook begrip voor de gijzelingsacties in de jaren zeventig. Zo blijkt uit een knap interviewboek van Coen Verbraak.

Afgelopen mei zond de publieke omroep de tv-documentaire Molukkers in Nederland uit, gemaakt door journalist en historicus Coen Verbraak. Hij liet weer eens zien waarom hij tot de beste interviewers van het land wordt gerekend. Door zijn open manier van vragen stellen helpt hij ooggetuigen van de geschiedenis hun vaak pijnlijke herinneringen te verwoorden. Maar op televisie kun je slechts korte fragmenten laten zien, veel materiaal blijft ongebruikt. Om de persoonlijke verhalen van de geïnterviewden niet verloren te laten gaan, heeft Verbraak ze opgetekend in dit boek.

Veertien interviews vertellen samen de geschiedenis van de Molukse gemeenschap in Nederland. Een verhaal van onvrijwillige migratie na de dekolonisatie van Indonesië, van armetierige opvang, geknakte eer en verloren hoop op terugkeer naar een vrije Molukse republiek, en van ‘besodemieterd’ zijn door Den Haag. Maar ook een verhaal van weerbaarheid en maatschappelijk succes.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

De geschiedenis die zo aan de lezer voorbijtrekt, past niet in een simpel goed-foutperspectief op het koloniale verleden. De eerste generatie mannelijke immigranten bestond uit KNIL-soldaten en vanuit Indonesisch gezichtspunt dus uit ‘collaborateurs’. Sommigen hadden – onder Nederlands bevel – oorlogsmisdaden gepleegd. Het valt veel nabestaanden zwaar dit te erkennen. Zo verdedigt de in 1935 geboren Non Apponno de beruchte kapitein Raymond Westerling en zijn merendeels Molukse troepen: zij zouden niet wreder hebben opgetreden dan de ‘Javaanse beesten’ die voor onafhankelijkheid vochten. Dat koning Willem-Alexander in 2020 excuses aan Indonesië heeft aangeboden, vindt deze bejaarde vrouw ‘verraad’.

Moreel ingewikkeld is ook de herinnering aan de gijzelingsacties door Molukkers van de tweede generatie in de jaren zeventig. Hoewel de geïnterviewden het betreuren dat er onschuldige burgers bij om het leven zijn gekomen, tonen zij over het algemeen begrip voor de terroristen. En de manier waarop de overheid met militair geweld een einde maakte aan de kaping bij De Punt wordt door een aantal scherp veroordeeld.

Uiteindelijk voert eigen slachtofferschap de boventoon in de meeste interviews. Het vergt soms heel wat inlevingsvermogen van de lezer om dat te begrijpen. Het knappe van Verbraak is dat hij zijn gesprekspartners, zonder te corrigeren of te oordelen, hun kant van het verhaal laat vertellen. En daarmee de Molukse pijn inzichtelijk maakt.

De Molukkers. Een vergeten geschiedenis

Coen Verbraak

224 p. Alfabet Uitgevers, € 22,99

Nieuwste berichten

Chemische wapens in de Oudheid: bekogelde Hannibal zijn vijand met giftige slangen?
Chemische wapens in de Oudheid: bekogelde Hannibal zijn vijand met giftige slangen?
Artikel

Chemische wapens in de Oudheid: bekogelde Hannibal zijn vijand met giftige slangen?

De Verenigde Staten leggen sancties op aan Sudan omdat het leger chemische wapens zou hebben gebruikt in de burgeroorlog in het land. Volgens The New York Times zette de Sudanese legerleider Burhan chloorgas in bij gevechten met de paramilitaire eenheid Rapid Support Forces (RSF). Tijdens de Eerste Wereldoorlog gebruikten Duitse soldaten al chloorgas bij Ieper,...

Lees meer
Britse soldaten van de Light Brigade worden afgeslacht door de Russen op 25 oktober 1854. Geschilderd door Richard Caton Woodville, 1897.
Britse soldaten van de Light Brigade worden afgeslacht door de Russen op 25 oktober 1854. Geschilderd door Richard Caton Woodville, 1897.
Interview

’Voor Poetin heeft de claim op de Krim iets spiritueels, net als voor Catharina de Grote’

Tijdens de collegedag Het Russische imperium op 26 juni vertelt historicus Ivo van de Wijdeven over de geschiedenis van de Krim. Hij geeft voorproefje van wat hij die dag gaat vertellen: ‘De Krim is de mythische geboortegrond voor zowel de Oekraïners als de Russen.’ ‘De Krim is al eeuwenlang een twistpunt en daardoor de ideale...

Lees meer
Glas-in-loodraam in de kathedraal van Chartres
Glas-in-loodraam in de kathedraal van Chartres
Interview

Middeleeuwse kunst moest mooi én stevig zijn

Middeleeuwse kunst moest lang meegaan. Kunsthistoricus Jan van Daal ontdekte dat kunstenaars en opdrachtgevers contracten sloten over de duurzaamheid van kunstwerken.  ‘Kerken of gilden die in de Middeleeuwen een groot kunstwerk zoals een groot glas-in-loodwerk wilden laten maken, dachten na over hoelang dat mee moest gaan,’ vertelt Van Daal, schrijver van het proefschrift On Durable...

Lees meer
Woodrow Wilson en Edith Wilson
Woodrow Wilson en Edith Wilson
Artikel

Schandaal rond Bidens gezondheid: hij is niet de eerste president die zijn ziekte verzweeg

Uit een nieuw boek blijkt dat Joe Bidens gezondheidsproblemen tijdens zijn presidentschap erger waren dan gedacht. In 1919 probeerde president Woodrow Wilson zijn ziekte ook zoveel mogelijk uit de publiciteit te houden. Zijn vrouw Edith Wilson hield hem uit de wind en nam allerlei taken van hem over. In het boek Original Sin schrijven journalisten dat...

Lees meer