Home Hoogleraar in klei en veen

Hoogleraar in klei en veen

  • Gepubliceerd op: 16 juli 2009
  • Laatste update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Guido van Hengel
  • 2 minuten leestijd

De Rijksuniversiteit Groningen heeft in oktober Theo Spek (1963) aangesteld als hoogleraar landschapsgeschiedenis. Hij zal zich met historisch onderzoek naar het Nederlandse landschap bezighouden.

‘Het is vreemd dat er nog nooit een landschapshoogleraar is geweest,’ zegt Spek, ‘want Nederland heeft met Frankrijk en Duitsland het meest afwisselende en interessante landschap van Europa.’ Er is overigens altijd wel veel maatschappelijke belangstelling voor het landschap geweest. De overheid maakt zich bovendien zorgen, omdat het landschap sinds de Tweede Wereldoorlog zeer snel is veranderd. Eerst leverde de natuur in, en nu de akkerbouw. De ministeries van Landbouw en van Cultuur willen meer onderzoek naar de ondergrondse en bovengrondse vormen van het Nederlandse landschap. ‘Ook voor historisch onderzoek is het landschap van groot belang,’ zegt Spek, ‘omdat je de geschiedenis soms niet in de archieven, maar in de bodem vindt.’

Spek won in 2005 de Van Winterprijs voor het beste boek op het terrein van regionale geschiedenis met Het Drentse esdorpenlandschap. In dit boek prikte hij de mythe door van het ‘ongerepte’ Drentse landschap, met lieflijke heidevelden en grazende schaapskuddes. ‘Het is een romantisch beeld dat in de negentiende eeuw ontstaan is en later klakkeloos is overgenomen. Vóór de zeventiende en achttiende eeuw was Drenthe namelijk veel groener en gevarieerder. Door overexploitatie is het gebied veranderd in een woestijnachtige vlakte van paarse heide.’

Bij zijn onderzoek naar de eslandschappen werkte Spek veel samen met biologen, planologen, archeologen en mediëvisten. ‘Als landschapshistoricus is het van belang om de juiste specialisten voor elk detail te vinden. Ik weet natuurlijk ook niet alles van eigendomsgeschiedenis en juridische verhoudingen in de Middeleeuwen.’

De komende jaren zal Spek nauw samenwerken met onderzoekers in andere delen van Europa. ‘In Polen rukken de bossen op, omdat door de urbanisatie het platteland ontvolkt, maar in het Middellandse-Zeegebied vindt door overmatig toerisme ontbossing plaats. Die veranderingen hebben grote gevolgen voor het Europese landschap. Er is nog niet echt een Europees landschapsbeleid. Ik hoop dat dit er door middel van wetenschappelijke samenwerking kan komen.’

In Groningen gaat Spek colleges geven bij archeologie en bij kunstgeschiedenis aan de letterenfaculteit.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Glas-in-loodraam in de kathedraal van Chartres
Glas-in-loodraam in de kathedraal van Chartres
Interview

Middeleeuwse kunst moest mooi én stevig zijn

Middeleeuwse kunst moest lang meegaan. Kunsthistoricus Jan van Daal ontdekte dat kunstenaars en opdrachtgevers contracten sloten over de duurzaamheid van kunstwerken.  ‘Kerken of gilden die in de Middeleeuwen een groot kunstwerk zoals een groot glas-in-loodwerk wilden laten maken, dachten na over hoelang dat mee moest gaan,’ vertelt Van Daal, schrijver van het proefschrift On Durable...

Lees meer
Woodrow Wilson en Edith Wilson
Woodrow Wilson en Edith Wilson
Artikel

Schandaal rond Bidens gezondheid: hij is niet de eerste president die zijn ziekte verzweeg

Uit een nieuw boek blijkt dat Joe Bidens gezondheidsproblemen tijdens zijn presidentschap erger waren dan gedacht. In 1919 probeerde president Woodrow Wilson zijn ziekte ook zoveel mogelijk uit de publiciteit te houden. Zijn vrouw Edith Wilson hield hem uit de wind en nam allerlei taken van hem over. In het boek Original Sin schrijven journalisten dat...

Lees meer
Hans Wiegel noemde Winston Churchill zijn historische held: ‘Hij wist te inspireren’
Hans Wiegel noemde Winston Churchill zijn historische held: ‘Hij wist te inspireren’
Interview

Hans Wiegel noemde Winston Churchill zijn historische held: ‘Hij wist te inspireren’

Oud-VVD-leider en oud-vicepremier Hans Wiegel roemde in 2017 de Britse staatsman Winston Churchill om zijn moreel leiderschap tijdens de Tweede Wereldoorlog. ‘Hij was van doorslaggevende betekenis.’ Wanneer hoorde u voor het eerst van Winston Churchill?‘Ik zal een jaar of twaalf zijn geweest, ik meen dat dit op school was.’ Maakte hij meteen indruk op u?‘Ik...

Lees meer
De olifant van Karel de Grote
De olifant van Karel de Grote
Artikel

Trump krijgt een vliegtuig cadeau, Karel de Grote kreeg iets veel opvallenders

Een Qatarees cadeau leidt tot ophef in de VS: het emiraat wil president Donald Trump een vliegtuig ter waarde van 400 miljoen dollar schenken. Diplomatieke giften zijn al sinds de Oudheid een belangrijk onderdeel van internationale betrekkingen. Zo kregen heersers vroeger olifanten, relikwieën en koffieplantjes cadeau. President Trump vindt de controverse rond het cadeau uit...

Lees meer