Home Hongaars monument gedenkt deportatie Duitsers

Hongaars monument gedenkt deportatie Duitsers

  • Gepubliceerd op: 15 juli 2009
  • Laatste update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Werner Bossmann/ Belgrado
  • 2 minuten leestijd

Tweehonderdduizend Hongaarse Duitsers moesten na de Tweede Wereldoorlog hun geboorteland verlaten. Hun deportatie wordt nu herdacht met een monument in Budaörs.

Precies twee jaar heeft de verbanning van de ouders van Anton Roth geduurd. Ze maakten deel uit van de stroom van 200.000 Duitsers die tussen 1946 en 1948 hun geboorteland Hongarije moesten verlaten. ‘Ze zijn zo snel mogelijk teruggekomen. In Duitsland was er helemaal niets,’ zegt Roth. De terugkeer naar het familiehuis in Budaörs ging zonder problemen. No hard feelings, ook niet bij zoon Anton. Op een donderdagochtend in juni staat hij als lid van de plaatselijke blaaskapel te spelen bij de onthulling van een standbeeld voor het Hongaarse heersersgeslacht Hunyadi.

Budaörs heeft sinds dit voorjaar als eerste Hongaarse plaats een monument dat herinnert aan de gedwongen verhuizing van de Duitse Hongaren. Het Landesgedenkstätte der Vertreibung der Ungarndeutschen staat op een minder opvallende plaats dan het nieuwe Hunyadi-beeld – het staat achter de muur van de Alte Friedhof. Het monument bestaat uit een grindpad, een eikenhouten deur en een marmeren tafel in het blad waarvan een sleutel is afgebeeld. De baard van de sleutel heeft de vorm van een hart. Op de drempel staat de tekst: ‘Stop ook het kleinste beetje haat en zeg op tijd halt.’

De uittocht van de Duitsers begon op 19 januari 1946 in deze voorstad van Budapest. ‘Voordat de communisten de boel overnamen, was alles hier Duitstalig,’ weet Anton Roth uit de verhalen van zijn ouders. ‘De Duitsers werden als landverraders beschouwd, maar ze waren Hongaren als alle anderen.’ Dat blijkt in elk geval uit het monument voor de gevallenen in de Tweede Wereldoorlog, naast de kerk in Budaörs. Unsere Toten hebben namen als Alajos Bittler, Antal Hartmeyer, Istvan Braun en Lörinc Drixler.

In de Vojvodina, de noordelijkste provincie van Servië, staan al twee monumenten voor verjaagde Duitsers. Het monument in Budaörs is echter meer dan een initiatief van overgebleven of teruggekeerde Schwaben. De onthulling werd bijgewoond door de voorzitter van het Hongaarse parlement, die zei zich plaatsvervangend te schamen voor de communistische collega’s die in 1946 de besluiten namen. President Solyom ging nog een stapje verder: hij vroeg ‘uit naam van Hongarije’ om vergiffenis aan de Ungarndeutsche.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Glas-in-loodraam in de kathedraal van Chartres
Glas-in-loodraam in de kathedraal van Chartres
Interview

Middeleeuwse kunst moest mooi én stevig zijn

Middeleeuwse kunst moest lang meegaan. Kunsthistoricus Jan van Daal ontdekte dat kunstenaars en opdrachtgevers contracten sloten over de duurzaamheid van kunstwerken.  ‘Kerken of gilden die in de Middeleeuwen een groot kunstwerk zoals een groot glas-in-loodwerk wilden laten maken, dachten na over hoelang dat mee moest gaan,’ vertelt Van Daal, schrijver van het proefschrift On Durable...

Lees meer
Woodrow Wilson en Edith Wilson
Woodrow Wilson en Edith Wilson
Artikel

Schandaal rond Bidens gezondheid: hij is niet de eerste president die zijn ziekte verzweeg

Uit een nieuw boek blijkt dat Joe Bidens gezondheidsproblemen tijdens zijn presidentschap erger waren dan gedacht. In 1919 probeerde president Woodrow Wilson zijn ziekte ook zoveel mogelijk uit de publiciteit te houden. Zijn vrouw Edith Wilson hield hem uit de wind en nam allerlei taken van hem over. In het boek Original Sin schrijven journalisten dat...

Lees meer
Hans Wiegel noemde Winston Churchill zijn historische held: ‘Hij wist te inspireren’
Hans Wiegel noemde Winston Churchill zijn historische held: ‘Hij wist te inspireren’
Interview

Hans Wiegel noemde Winston Churchill zijn historische held: ‘Hij wist te inspireren’

Oud-VVD-leider en oud-vicepremier Hans Wiegel roemde in 2017 de Britse staatsman Winston Churchill om zijn moreel leiderschap tijdens de Tweede Wereldoorlog. ‘Hij was van doorslaggevende betekenis.’ Wanneer hoorde u voor het eerst van Winston Churchill?‘Ik zal een jaar of twaalf zijn geweest, ik meen dat dit op school was.’ Maakte hij meteen indruk op u?‘Ik...

Lees meer
De olifant van Karel de Grote
De olifant van Karel de Grote
Artikel

Trump krijgt een vliegtuig cadeau, Karel de Grote kreeg iets veel opvallenders

Een Qatarees cadeau leidt tot ophef in de VS: het emiraat wil president Donald Trump een vliegtuig ter waarde van 400 miljoen dollar schenken. Diplomatieke giften zijn al sinds de Oudheid een belangrijk onderdeel van internationale betrekkingen. Zo kregen heersers vroeger olifanten, relikwieën en koffieplantjes cadeau. President Trump vindt de controverse rond het cadeau uit...

Lees meer