‘Holocaust-revisionisme’

Kroaten leren weinig over de Tweede Wereldoorlog.

Volgens Yale University en de Europese Unie van Progressief Judaïsme verloopt de verwerking van de Tweede Wereldoorlog in Kroatië moeizaam. ‘Er zijn nauwelijks herstelbetalingen uitgekeerd voor de Joodse gemeenschap,’ schrijven ze in een gezamenlijk rapport. ‘Er bestaan geen Holocaust-musea en er is geen consensus over het oorlogsconcentratiekamp Jasenovac.’

De bevindingen worden bevestigd door een onderzoek van het Kroatische Centrum voor Vredesstudies en het persbureau BIRN. Hieruit blijkt dat in het afgelopen jaar slechts 7 van de 909 Kroatische basisscholen op excursie zijn geweest naar Jasenovac. Van de 401 middelbare scholen in het land gingen er 8 op bezoek bij het herdenkingscentrum, zo’n honderd kilometer ten zuidoosten van de hoofdstad Zagreb.

Jasenovac was tussen 1941 een 1945 een concentratiekamp waar – volgens de officiële website – meer dan 80.000 Serviërs, Roma en Joden werden vermoord door het fascistische regime. Het onderzoek wijst dus uit dat jongeren daar weinig weet van hebben. Van de ondervraagde middelbare scholieren is 48 procent er ‘niet zeker’ van dat Kroatische fascisten de moorden in Jasenovac uitvoerden, en 22 procent denkt van niet.
 

‘Er bestaan geen Holocaust-musea en er is geen consensus over het oorlogsconcentratiekamp Jasenovac.’

De samenstellers van dit rapport vermoeden dat de beperkte kennis te maken heeft met het revisionisme van de regering, die de misdaden van de fascistische Ustaša-regering tijdens de Tweede Wereldoorlog bagatelliseert. Niet-gouvernementele organisaties zijn daarom ook zeer sceptisch over het nieuwe geschiedeniscurriculum dat deze maand wordt gepresenteerd. Het is al bekend dat minstens een derde van de lessen moet gaan over de ‘Kroatische bevrijdingsoorlog’ – een nationalistische benaming voor de burgeroorlog van de jaren negentig van de twintigste eeuw.

De publicatie van het rapport over ‘Holocaust-revisionisme’ viel samen met de internationale herdenkingsdag op 27 januari. Behalve over de situatie in Kroatië uit het rapport ook zorgen over andere EU-lidstaten, met name Polen, Litouwen en Hongarije. Het revisionisme gaat in al die landen vaak gepaard met een nadruk op eigen slachtofferschap, zoals ook blijkt uit de situatie in Kroatië. Er zijn bijvoorbeeld overheidssubsidies voor schoolexcursies naar Vukovar, een stad die is verwoest door Servisch mortiervuur tijdens de burgeroorlog van de jaren negentig. Maar voor excursies naar concentratiekamp Jasenovac bestaan geen subsidies.