Home Hoe noem je een Indiaan?

Hoe noem je een Indiaan?

  • Gepubliceerd op: 18 augustus 2021
  • Laatste update 09 feb 2023
  • Auteur:
    Philip Dröge
  • 2 minuten leestijd
Philip Dröge portret

Ik ben helemaal voor het dekoloniseren van ons handelen en denken. Wat me er niet van weerhoudt om zo nu en dan dubbel te liggen om de krampachtigheid waarmee sommigen de wereld willen ontdoen van vermeend racistische smetten. Recent kwam ik in een discussie terecht over indianen. Hoe durfde ik dat woord te gebruiken?

In mijn jeugd was ‘indiaan’ een normale term, tot vroege adepten van de woke-beweging bezwaar maakten. De naam komt van Columbus, die bij aankomst op het Amerikaanse continent dacht de wereld rond te zijn. Dit moest het gebied rond de machtige rivier de Indus zijn; die mannen op het strand waren dus indios. Een belachelijke fout.

Meer historische context bij het nieuws? Schrijf u in voor onze gratis nieuwsbrief.

Ontvang historische artikelen, nieuws, boekrecensies en aanbiedingen wekelijks gratis in uw inbox.

Maar hele volksstammen hebben een naam gebaseerd op een misverstand of zelfs een belediging. Het Russische woord voor Duitser is Nemetski, ‘stomme’, oftewel een idioot die niet eens Russisch spreekt. De naam ‘Bulgarije’ komt uit het Oudturks en betekent ‘chaos’. Ethiopiërs: ‘verschroeide mensen.’ Of de allermooiste: Belgen, een ‘kwaad volk’. Net als ‘indiaan’ zijn deze geuzennamen blijven plakken.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Maar korte en herkenbare woorden mogen niet van het opgeheven vingertje. Het moet altijd langer, onduidelijker en pretentieuzer. Het waren native Americans, bedachten ze op hagelwitte universiteiten. Dat ging enkele decennia goed, tot ook deze culturele revolutie haar kinderen opat. Een nieuwe generatie academici valt over ‘native’, dat een connotatie heeft met ‘inboorling’.

Paniek! Welk woord gebruik je dan als strijder voor sociale gerechtigheid? Het is tevergeefs geprobeerd met Amerind, naar American Indian. Aboriginal leek even voet aan de grond te krijgen, maar dat leidde tot verwarring met het Australische volk. Een paar jaar geleden is het door onderzoekers voor de zekerheid ook maar eens aan de indianen zelf gevraagd: hoe willen jullie worden genoemd?

Indianen hebben een voorkeur om te worden aangeduid met hun stamnaam: hij is een Lenape, zij een Sioux. Maar wat als al die stammen bij elkaar komen voor een pow wow? ‘Noem ons toch gewoon indianen,’ zei een grote meerderheid van de indianen, dan weet iedereen wat je bedoelt. Dat is pas dekolonisatie: een volk aanspreken met de naam die het zelf kiest.

Dit artikel is gepubliceerd in Historisch Nieuwsblad 9 - 2021

Nieuwste berichten

Moeder en kind in Noord-Hollandse dracht
Moeder en kind in Noord-Hollandse dracht
Nieuws

Zeventiende-eeuwse jongen kreeg Staten-Generaal als peetouder

In 1668 kreeg een baby, de zoon van de graaf en gravin van Bentheim, een opmerkelijke voornaam. Het jongetje werd ‘Statius’ gedoopt, een afgeleide van het woord ‘Staten’. De Staten-Generaal van de Nederlandse Republiek waren namelijk peetouder van het kind. En zij hadden om die naam gevraagd.  Het was een opmerkelijke gang van zaken, want...

Lees meer
Onthoofding van Johan van Oldenbarnevelt
Onthoofding van Johan van Oldenbarnevelt
Interview

‘Met Mark Rutte zocht ik naar de resten van Van Oldenbarnevelt’ 

Ronald van Raak ging op onderzoek onder het Binnenhof. Hij vertelt over zijn historische sensatie: ‘In mijn goede pak kroop ik door het stof.’ Kent u de historische sensatie, zoals door Johan Huizinga omschreven?  ‘Die heb ik zeker ervaren tijdens een koude januarinacht in 2019, het hagelde, toen ik met Mark Rutte afdaalde in de...

Lees meer
Lída Baarová, Gustav Fröhlich en Joseph Goebbels
Lída Baarová, Gustav Fröhlich en Joseph Goebbels
Artikel

Lída Baarová: de onmogelijke liefde van Joseph Goebbels 

Rijkspropagandaminister Joseph Goebbels raakt zo verliefd op de Tsjechische actrice Lída Baarová dat hij er met haar vandoor wil. Het komt er niet van, en Baarová betaalt een hoge prijs voor de affaire. ‘Geen van mijn films is zo dramatisch geweest als mijn leven.’  Haar moeder pusht Lída (1914-2000) en haar zus Zorka Janů al...

Lees meer
Allegorie Willem I
Allegorie Willem I
Beeldessay

Het regent koninklijke lintjes, een onderscheiding die Willem I invoerde

Koning Willem I doet zijn best het nieuwe Koninkrijk der Nederlanden op te stoten in de vaart der volkeren. Toch verliest hij de helft van zijn land. Op 30 november 1813 landt Willem Frederik van Oranje na een ballingschap van 19 jaar op het strand van Scheveningen. Twee dagen later wordt hij uitgeroepen tot soeverein...

Lees meer