Het is deze maand honderd jaar geleden dat het eerste nummer van het legendarische tijdschrift Het Leven van de persen rolde. Het geïllustreerde weekblad veroorzaakte in zijn korte bestaan veel rumoer. Vooral het jaarlijkse ‘badnummer’ zorgde voor opschudding, maar ook voor verdubbeling van de verkoopcijfers.
‘Bij ons doet de foto alles,’ schreef de redactie van Het Leven in 1918. Het blad bestond vanaf het eerste nummer voor een belangrijk deel uit foto’s. De artikelen over mode, sport en maatschappelijk nieuws werden voorzien van plaatjes, die zo spetterend mogelijk moesten zijn.
Zo plaatste het tijdschrift elke zomer in een jaarlijks ‘badnummer’ snapshots van schaars geklede dames op het strand. Een aantal katholieke paters maakte daarop in 1916 bezwaar tegen de ‘heidense, vergiftigende damp’ die van het blad af sloeg. Maar de verkoop van Het Leven, normaal zo rond de 100.000 exemplaren, verdubbelde ieder badnummer.
In 1942 werd het tijdschrift door de Duitse bezetter verboden, omdat het een Joodse eigenaar had. Een secretaresse redde meer dan 48.000 foto’s uit het archief van het blad, die inmiddels worden bewaard in het Spaarnestad Fotoarchief in Haarlem.
‘Het Leven was hip,’ vertelt Rob Molenkamp van Spaarnestad. ‘Het blad joeg op primeurs.’ Die lagen meestal in de sfeer van de fotografie. Het tijdschrift publiceerde de eerste opnames van de Eerste en Tweede Kamer en maakte in 1919 een van de eerste paparazzi-foto’s. Molenkamp: ‘Vanaf een hooiberg wist de fotograaf een kiekje te maken van de voormalige Duitse keizer Wilhelm in Kasteel Amerongen, die net zijn baard had laten staan. Oei, wat een scoop.’ Het Leven kreeg een boete, maar drukte de foto’s niettemin af op de voorpagina.
Toch was het tijdschrift niet alleen uit op sensatie. Al in de jaren twintig plaatste het blad undercoverreportages, waarbij de journalisten zich als zwervers verkleedden om de reacties van voorbijgangers op te tekenen. Ook maatschappelijke problemen als woningnood en de positie van de vrouw kwamen aan de orde.
Het blad werd gelezen door brede lagen van de bevolking en had geen duidelijke politieke kleur. ‘Als je het moet vergelijken met de huidige weekbladen, lijkt het nog het meest op de Nieuwe Revu,’ vindt lector fotografie Flip Bool, die een boekje over Het Leven schreef. ‘Het is op dezelfde manier scabreus en serieus tegelijk.’
Dit artikel is exclusief voor abonnees
