Hindoesuperioriteit

De regering in India zoekt naar een nationaal verleden zonder moslims.

In het voorjaar van 2019 zijn er verkiezingen in India, de grootste democratie ter wereld. Tot die tijd probeert de regering van premier Narendra Modi hervormingen door te voeren. Een daarvan betreft de nationale geschiedenis.

Begin dit jaar stelde de regering een commissie samen die moet bewijzen dat hindoes de oorspronkelijke bewoners van India zijn. De methodes zijn opmerkelijk: de commissieleden bestuderen heilige teksten en doen DNA-testen op oude archeologische vondsten. Dit onderzoek past in Modi’s beleid om minderheden, en dan vooral de 240 miljoen Indiase moslims, buiten de cultuur te plaatsen. Ook lijkt de commissie afscheid te nemen van de seculiere traditie van Jawaharlal Nehru, de eerste premier van het moderne, onafhankelijke India. Mahesh Sharma, de Indiase minister van Cultuur, verklaarde aan persbureau Reuters: ‘Als de Koran en de Bijbel ook worden beschouwd als geschiedenis, wat is dan het probleem wanneer we religieuze hindoeteksten beschouwen als de geschiedenis van India?’

Anjana Singh, historicus aan de Rijksuniversiteit Groningen, komt uit India en is sceptisch: ‘Deze gepolitiseerde commissie volgt een agenda van Hindutva, de nationalistische hindoe-ideologie. De regering speelt op de emotie door het beeld te verspreiden van één hindoenatie, de Ram Rajya – waar alles geweldig is. Zeker, Zuid-Azië had een Gouden Tijdperk in de Gupta-periode, van de vierde tot de zesde eeuw. Toen floreerden literatuur, kunst, muziek en architectuur, maar we weten weinig over de levensstandaard in die tijd. Modi’s beleid om mythologieën op te roepen heeft niets met historische feiten te maken. Het is een afleiding van de werkelijke problemen: armoede, analfabetisme, infrastructuur.’

Zelf leerde Singh vroeger op school de multiculturele versie van de geschiedenis, vormgegeven door Nehru’s Congrespartij. Was die dan ook niet ideologisch gekleurd? ‘Zeker, we kregen de Congres-geschiedenis toegediend, maar die was niet zo verkeerd. Er was veel nadruk op de grootsheid van Gandhi en Nehru, en de vrijheidsstrijd. Deze hindoesuperioriteit doet me denken aan Trumps witte superioriteit. Het zijn praatjes die er bij bepaalde delen van de bevolking wel in gaan, omdat ze geen idee hebben.’