Toen minister van Justitie Jack Straw in 2008 suggereerde dat het tijd werd dat Groot-Brittannië een geschreven grondwet in één document kreeg, net als 97,9 procent van de bij de VN aangesloten landen, werd hij weggehoond. De meeste Britten waren juist trots op hun uitzonderingspositie. Hun politieke bestel was verankerd in een complex geheel van wetten, decreten en gewoonterecht, en ging helemaal terug tot de Magna Carta van 1215. In de chaos die de Brexit heeft veroorzaakt denken velen daar inmiddels anders over. Had één helder staatsrechtelijk document niet veel van deze narigheid kunnen voorkomen?
Dat is zeer de vraag, maar hoogleraar staatsrecht Wim Voermans laat in dit boek wel duidelijk zien dat het bij een constitutie altijd gaat om de vraag wie ‘wij’ zijn. Wat zijn onze waarden en normen, onze rechten en plichten, wie horen erbij en wie niet, hoe willen we ons land geregeerd zien, wat is de relatie tussen politiek en samenleving?
Wij beschouwen de discussie niet als struikelblok voor actie, maar als een noodzakelijke voorwaarde om wijs te handelen.
Pericles, grafrede voor de Atheense soldaten die gevallen zijn in de Peloponnesische Oorlog, 431 v.Chr.
In feite gaat het altijd om het verhaal dat een natie over zichzelf vertelt. En sinds de Amerikaanse grondwet van 1787 wordt dat verhaal vaak verteld in één document dat wordt gezien als het fundament van het gehele staatsrechtelijke en politieke bestel van een land. Driekwart van de huidige constituties in de wereld dateert echter van na 1975, zodat het duidelijk is dat een grondwet niet per se onvermijdelijk is. Op uiterst leesbare en vaak prikkelende wijze schetst Voermans de ontwikkeling van het constitutionele denken van de Oudheid tot nu.
Het verhaal van de grondwet. Zoeken naar wij
Wim Voermans
512 p. Prometheus, € 34,99
Bestel in onze webshop.
Dit artikel is exclusief voor abonnees
