Home Heinekenprijs voor Amerikaan Joel Mokyr

Heinekenprijs voor Amerikaan Joel Mokyr

  • Gepubliceerd op: 14 juli 2009
  • Laatste update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Martijn Lak
  • 2 minuten leestijd

De Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) heeft de Dr. A.H. Heinekenprijs voor de Historische Wetenschap 2006 toegekend aan professor Joel Mokyr. Hij krijgt de prijs van 100.000 euro voor zijn onderzoek naar het ontstaan van de moderne industriële economie.

door Martijn Lak

Mokyr zegt vanuit Amerika ‘overrompeld’ te zijn geweest toen hij hoorde dat de Heinekenprijs aan hem is toegekend. Hij ziet de prijs, die sinds 1990 bestaat, als kroon op zijn werk. Bijzonder is dat hij in Nederland werd geboren en het land nog jaarlijks bezoekt. Mokyrs wieg stond in Leiden, maar al op jonge leeftijd emigreerde hij naar Israël en vervolgens naar de Verenigde Staten.

Mokyr promoveerde in 1974 aan de universiteit van Yale op een proefschrift over de economische geschiedenis van de Lage Landen. Nu is hij hoogleraar economie en geschiedenis aan de Northwestern University in Illinois. Mokyr was geïnteresseerd in economische geschiedenis, ‘maar in Amerika moest je kiezen tussen economie en een beetje geschiedenis of andersom. Ik koos voor het eerste, en heb dus jarenlang econometrie en economische theorie gestudeerd’.

Dat komt terug in zijn werk. Mokyr wordt beschouwd als een van de grondleggers van de New Economic History, een terrein dat put uit meerdere wetenschapsgebieden, zoals demografie en aardrijkskunde. ‘Dertig jaar geleden was dat nieuw, nu is het conventional wisdom: als je economische geschiedenis wilt doen, moet je wel economisch onderlegd zijn. Mijn laatste boek, The Enlightened Economy, kun je niet begrijpen als je niet een beetje gevoel hebt voor economie.’

Centraal in Mokyrs werk staan de oorzaken van de moderne industriële groei in Europa, die ongeveer na de Slag bij Waterloo in 1815 begon. Deze duurt nu al twee eeuwen en is volgens Mokyr sustainable. ‘Ook in de Republiek was er economische groei, maar tegen het midden van de achttiende eeuw stopte die. Sinds het begin van de negentiende eeuw is economische groei normaal geworden, en dat is een uniek historisch verschijnsel.’ Volgens Mokyr staan technologie, kennis en de toegang daartoe centraal. Niet alleen wetenschappelijke kennis, maar ook landbouwinzichten en zeemanschap. ‘De Europeanen wisten waar ze de grondstoffen moesten halen.’

Wat Mokyr met het prijzengeld doet, weet hij nog niet. ‘Een aanzienlijk gedeelte gaat naar de Amerikaanse fiscus. Over het algemeen vind ik dat Amerikanen te weinig belasting betalen, maar het is wel wrang dat mijn geld voor een groot deel naar Bush gaat om er Irak mee plat te gooien.’

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Moeder en kind in Noord-Hollandse dracht
Moeder en kind in Noord-Hollandse dracht
Nieuws

Zeventiende-eeuwse jongen kreeg Staten-Generaal als peetouder

In 1668 kreeg een baby, de zoon van de graaf en gravin van Bentheim, een opmerkelijke voornaam. Het jongetje werd ‘Statius’ gedoopt, een afgeleide van het woord ‘Staten’. De Staten-Generaal van de Nederlandse Republiek waren namelijk peetouder van het kind. En zij hadden om die naam gevraagd.  Het was een opmerkelijke gang van zaken, want...

Lees meer
Onthoofding van Johan van Oldenbarnevelt
Onthoofding van Johan van Oldenbarnevelt
Interview

‘Met Mark Rutte zocht ik naar de resten van Van Oldenbarnevelt’ 

Ronald van Raak ging op onderzoek onder het Binnenhof. Hij vertelt over zijn historische sensatie: ‘In mijn goede pak kroop ik door het stof.’ Kent u de historische sensatie, zoals door Johan Huizinga omschreven?  ‘Die heb ik zeker ervaren tijdens een koude januarinacht in 2019, het hagelde, toen ik met Mark Rutte afdaalde in de...

Lees meer
Lída Baarová, Gustav Fröhlich en Joseph Goebbels
Lída Baarová, Gustav Fröhlich en Joseph Goebbels
Artikel

Lída Baarová: de onmogelijke liefde van Joseph Goebbels 

Rijkspropagandaminister Joseph Goebbels raakt zo verliefd op de Tsjechische actrice Lída Baarová dat hij er met haar vandoor wil. Het komt er niet van, en Baarová betaalt een hoge prijs voor de affaire. ‘Geen van mijn films is zo dramatisch geweest als mijn leven.’  Haar moeder pusht Lída (1914-2000) en haar zus Zorka Janů al...

Lees meer
Allegorie Willem I
Allegorie Willem I
Beeldessay

Het regent koninklijke lintjes, een onderscheiding die Willem I invoerde

Koning Willem I doet zijn best het nieuwe Koninkrijk der Nederlanden op te stoten in de vaart der volkeren. Toch verliest hij de helft van zijn land. Op 30 november 1813 landt Willem Frederik van Oranje na een ballingschap van 19 jaar op het strand van Scheveningen. Twee dagen later wordt hij uitgeroepen tot soeverein...

Lees meer