Home Hausvater strafte zelf

Hausvater strafte zelf

  • Gepubliceerd op: 13 dec 2018
  • Update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Geertje Dekkers
Hausvater strafte zelf

Jonge, arme rondzwervende vrouwen kwamen tussen 1600 en 1800 in Frankfurt am Main veel vaker voor de rechtbank dan andere vrouwen. 

De verdeling van de misdaadcijfers in Frankfurt had te maken met de sociale controle in de stad, waarvan de Hausvater de spil was. Hij mocht huisgenoten – inclusief personeel – bestraffen, en op die manier werden veel kwesties binnenshuis afgehandeld.

Buiten een gezin was het bestaan in Frankfurt moeilijk. Zo mochten alleenstaande vrouwen geen zelfstandig huishouden voeren en konden ongebonden migranten maar acht dagen in de stad verblijven.

De meeste vrouwen in de stad waren dus onderworpen aan de discipline van een huisvader. De uitzonderingen – zwerfsters, ongehuwde vrouwen en onwettige kinderen – misten de sociale bescherming van het gezin en hadden het financieel doorgaans zwaarder. Daardoor werden ze vaker crimineel, want om aan geld te komen pleegden ze naar verhouding veel diefstallen of prostitueerden ze zich – een misdaad in hun tijd.

Hun vergrijpen werden niet afgehandeld door een huisvader, maar door rechtbanken. Ook daardoor werden zij veel vaker publiekelijk veroordeeld dan vrouwen die in een gezin leefden.

 
Jeanette Kamp, Crime, Gender and Social Control in Early Modern Frankfurt am Main (proefschrift Universiteit Leiden).

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Stilleven van Alexander Adriaenssen
Stilleven van Alexander Adriaenssen
Interview

Gevulde eieren met suiker en kaneel: zeventiende-eeuwse recepten bevatten verbazende combinaties

Voor de bouw van de Markthal in Rotterdam onderzochten archeologen de bodem en vonden er kookpotten, keukengerei en etensresten. Op deze plek werd dus ook vroeger al veel gegeten. Naar aanleiding van de vondsten is er nu een kookboek over de historische Rotterdamse cuisine. Het is volgens auteur Manon Henzen meer dan een receptenboek: ‘Historische...

Lees meer
Jacob Ruychaver met zijn gezin op een schilderij door Frans Hals
Jacob Ruychaver met zijn gezin op een schilderij door Frans Hals
Beeldessay

Pronken met onze families doen we al eeuwen

Gezellig, gelovig of rijk. Met een familieportret laten gezinnen aan de buitenwereld zien wie ze zijn. En dat ze hun leven goed voor elkaar hebben.  Wie in de zeventiende eeuw een Amsterdams grachtenhuis binnenliep, kon in de ontvangstkamer worden verwelkomd door een groot schilderij van de bewoners. Bijvoorbeeld van een strenge vader in donkere mantel...

Lees meer
Filmposter Zwei zu eins
Filmposter Zwei zu eins
Recensie

Duitsers op het dievenpad in schelmenfilm Zwei zu eins

Over het leven in de DDR bestaan veel grimmige films, maar Zwei zu eins bewijst dat je er ook een schelmenkomedie over kunt maken. De film speelt zich af in de zomer van 1990 in het Oost-Duitse Halberstadt. De aanstaande Duitse eenwording gaat in het stadje gepaard met massaontslagen en failliete fabrieken. Drie gedesillusioneerde werkloze...

Lees meer
Cover HN78 2025
Cover HN78 2025
Interview

Broedermoord en ruzie over de erfenis: familiedrama’s zijn van alle tijden

De zomereditie van Historisch Nieuwsblad is gevuld met artikelen over familie. Volgens eindredacteur Mirjam Janssen is het een prachtig thema omdat veel geschiedenis daar nu eenmaal begint. ‘Iemands status en opvoeding, en de mogelijkheden die hij of zij krijgt in het leven hangen voor een groot deel af van de familie. We laten zien hoe families...

Lees meer