Home Gezien

Gezien

  • Gepubliceerd op: 8 december 2004
  • Laatste update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Marieke Prins
  • 2 minuten leestijd

Verzet tegen de Spaanse overheersers of in beestenvel naar het carnaval. De afgelopen eeuwen hebben de Bataven de Nederlanders tot veel geïnspireerd. Museum Het Valkhof toont feiten en mythes over onze ‘voorouders’.


Batavenleider Soranus staat op een schild, omhooggehouden door zijn mannen. Een zeventiende-eeuwse kunstenaar portretteerde hem als een gespierde held. Volgens een tekst op zijn graf zwom hij eens in volle wapenrusting de Donau over. Op de tentoonstelling hangt zo’n wapenrusting, een maliënkolder en een helm. Ze zijn niet te tillen.

De Bataven, of Batavieren, kwamen rond het jaar nul naar de Betuwe en zijn ongetwijfeld de verre voorouders van veel Nederlanders. Het waren roemruchte ruiters en soldaten. In plaats van schattingen te betalen vochten ze voor de Romeinen. Ze hielpen hen Engeland te veroveren. Maar toen ze zich slecht behandeld voelden, verzetten ze zich. Batavus-fietsen en de Batavierenrace – vanaf ongeveer 1500 inspireerden deze ‘voorouders’ talloze Nederlanders tot het vernoemen van clubs en voorwerpen, én tot verkleedpartijen en het schrijven van boeken.

Door archeologisch onderzoek weten we steeds meer over de échte Bataven. De tentoonstelling toont zowel mythes als feiten, op een heldere, afwisselende manier. Elke zaal heeft een thema dat wordt ingeleid door een citaat uit Romeinse geschriften. De citaten zijn in grote letters op de wand geschilderd.

De objecten zijn heel divers. Zo liggen er in het deel over de aankomst in de Betuwe archeologische vondsten, maar er hangen ook schoolplaten. Volgens de schoolplaten kwamen de nieuwelingen in holle boomstammen, volgens de laatste inzichten te voet. Elders is een computeranimatie van een begrafenis te zien.

In de laatste zaal hangt Batavier de Grote Sof, een creatie van Annie M.G. Schmidt. Ook hij inspireerde tot grote daden. Toen hij per ongeluk in de twintigste eeuw belandde, staken keurige buren botjes in hun haar en roofden speren uit een museum.

De Bataven. Verhalen van een verdwenen volk Tot en met 9 januari 2005. Museum Het Valkhof, Kelfkensbos 59, Nijmegen. Open: di-vr 10-17 uur, za-zo zo 12-17 uur. Info: 024-36 08 656 of www.museumhetvalkhof.nl

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Fout in routekaart rampvlucht Bijlmermeer belandde in onderzoeksrapport
Fout in routekaart rampvlucht Bijlmermeer belandde in onderzoeksrapport
Artikel

Fout in routekaart rampvlucht Bijlmermeer belandde in onderzoeksrapport

In het eindrapport van de Raad voor de Luchtvaart uit 1994 over de oorzaken van de Bijlmerramp stond een fout: op een routekaart van de rampvlucht was het moment waarop het vliegtuig twee motoren verloor, verkeerd aangegeven. Een oud-onderzoeker van de Raad, Henk Pruis, ontdekte de fout onlangs. Hij denkt dat die voeding heeft gegeven...

Lees meer
Greenpeace groot dankzij aanslag op Rainbow Warrior
Greenpeace groot dankzij aanslag op Rainbow Warrior
Interview

Greenpeace groot dankzij aanslag op Rainbow Warrior

Veertig jaar geleden blies de Franse geheime dienst het Greenpeace-schip de Rainbow Warrior op. Er viel één dode. De Nederlander Martini Gotjé was aan boord toen de bommen ontploften. Voor Greenpeace brak een nieuwe periode aan. Op 10 juli 1985 blies de Franse geheime dienst het Greenpeace-schip de Rainbow Warrior op. Het schip lag in...

Lees meer
Scène uit The teacher who promised the sea
Scène uit The teacher who promised the sea
Recensie

‘The Teacher Who Promised the Sea’ toont dat het Franco-verleden nog springlevend is

Autoritaire en dictatoriale regimes haten kritisch onderwijs. Dat blijkt ook uit de speelfilm The Teacher Who Promised the Sea, waarin een Franco-militie in 1936 meedogenloos afrekent met een jonge idealistische onderwijzer. Het verhaal is gebaseerd op ware gebeurtenissen. De Catalaan Antoni Benaiges is 31 als hij in 1935 als onderwijzer gaat werken in een schooltje...

Lees meer
Leden-van-de-Nationale-Garde-ondervragen-een-man-tijdens-de-rassenrellen-in-Chicago-1919.-Copyright-Getty-Images-scaled.jpg
Leden-van-de-Nationale-Garde-ondervragen-een-man-tijdens-de-rassenrellen-in-Chicago-1919.-Copyright-Getty-Images-scaled.jpg
Artikel

Amerikaanse president zet politie en leger in tegen ongewenst verklaarde immigranten

Tijdens het presidentschap van Woodrow Wilson sloeg de Amerikaanse overheid met harde hand stakingen neer, deporteerde duizenden migranten en liet racistisch geweld tegen zwarten ongestraft. Daardoor kwam de democratie hevig onder druk kwam te staan, net als nu onder Donald Trump.

Lees meer