Home Geschiedenisleraar van het jaar 2020

Geschiedenisleraar van het jaar 2020

  • Gepubliceerd op: 4 november 2020
  • Laatste update 04 nov 2020
  • Auteur:
    Frank Hills
  • 4 minuten leestijd
Geschiedenisleraar van het jaar 2020

Marianne de Soeten, docent geschiedenis aan het Van Lodenstein College in Barneveld, won de titel Geschiedenisleraar van het jaar 2020. ‘Ik zeg altijd tegen leerlingen dat ze alles mogen denken, zolang hun antwoord maar gebaseerd is op betrouwbare bronnen.’

Waarom denkt u dat leerlingen zo enthousiast zijn over uw manier van lesgeven?

‘Daar was ik ook benieuwd naar, dus ik heb het ze maar gevraagd. Ze zeiden dat het tijdens mijn lessen is alsof je in een tijdmachine stapt. We gaan even terug in de tijd en als de les voorbij is, dalen we weer neer. Leerlingen vertelden ook dat ze het heel interessant vonden dat ik vaak een link met het heden probeer te maken. Het is voor hen waardevol om de hedendaagse wereld beter te leren begrijpen door te kijken naar het verleden.’

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Merkt u dat het onderwijs en de leerlingen veranderd zijn tijdens uw loopbaan?

‘In het onderwijs is het historisch denken de laatste jaren concreet gemaakt met vaardigheden die leerlingen moeten leren. Dat maakt het vak overzichtelijker, maar zorgt er ook voor dat docenten veel minder ruimte hebben voor hun eigen inbreng. Vooral docenten in de bovenbouw hebben weinig ruimte om een onderwerp koppelen aan een fenomeen uit het nieuws. Daarvoor is de planning simpelweg te strak.

Ik merk ook dat leerlingen meer divers en gevoeliger zijn geworden. Je moet als docent tegenwoordig voorzichtiger zijn met de manier waarop je bepaalde onderwerpen aansnijdt. Twintig jaar geleden waren leerlingen op sommige gebieden juist toleranter dan nu. Ik denk dat veel docenten daar moeite mee hebben.’

Wat denkt u dat de grootste waarde van het vak geschiedenis is?

‘Dat leerlingen historisch besef krijgen. Dat is een omvangrijk begrip, waarmee ik in de eerste plaats doel op de vorming van een chronologie en historische kennis en interesse. Daarna gaat het om de vaardigheid om oorzaak en gevolg en feit en mening van elkaar te onderscheiden en met bronnen om te leren gaan. Leerlingen moeten onder andere bronnen verzamelen en ordenen en hopelijk tot een accurate verklaring komen voor gebeurtenissen uit het verleden. Dat komt neer op kritisch denken en geschiedenis is daar het uitgelezen vak voor.’

Ons vak bestaat uit verhalen en niets is krachtiger dan een goed verhaal

Hoe gaat u om met de opkomst van nepnieuws?

‘Ik zeg altijd tegen leerlingen dat ze alles mogen denken en dat ze het absoluut niet met mij eens hoeven te zijn, zolang hun antwoord maar gebaseerd is op betrouwbare bronnen. Met die betrouwbare bronnen leer ik ze om hun eigen standpunt in te nemen. Ik heb een klas recentelijk de opdracht gegeven om actief te zoeken naar bronnen waarvan zij betwijfelden of de inhoud klopte. We bespraken toen de Eerste Wereldoorlog en het verhaal dat de Duitsers zeep maakten met vermalen ledematen van Engelse soldaten. De leerlingen moesten zoeken naar verschillende bronnen die dit gerucht noemden en moesten bepalen hoe betrouwbaar die bronnen waren.’

Wat kunnen geschiedenisdocenten bijdragen aan de huidige discussies over het Nederlandse slavernijverleden?

‘Veel leerlingen willen hun mening delen over dit soort onderwerpen, maar dat probeer ik wel gestructureerd te laten verlopen. Ik plan bijvoorbeeld een les in met ruimte voor eigen meningen. Ik denk echter dat het nuttiger is om dichtbij de bronnen te blijven. Na kritische bestudering van het beschikbare bronnenmateriaal vraag ik aan de leerlingen of ze zich kunnen voorstellen waarom er mensen zijn die tegen of juist voor Zwarte Piet zijn.

Het is ontzettend belangrijk dat geschiedenisdocenten duidelijk maken dat het verleden altijd meerdere kanten heeft. Het gaat mij erom dat leerlingen deze verschillende kanten, zowel de positieve als de negatieve, zien en begrijpen.’

Twintig jaar geleden waren leerlingen op sommige gebieden juist toleranter dan nu

Welke tips zou u aan andere geschiedenisdocenten willen geven om hun leerlingen te enthousiasmeren voor geschiedenis?

‘Het is tegenwoordig hip onder docenten om lessen met toeters en bellen op te leuken, maar met name voor geschiedenisdocenten ligt het gevaar op de loer dat de inhoud van het vak daardoor vervaagt. Ons vak bestaat uit verhalen en niets is krachtiger dan een goed verhaal. Het is de kunst om een draai aan die verhalen te geven waardoor het de belevingswereld van leerlingen raakt. Daarvoor hoef je in mijn optiek geen multimediale presentatie op je scherm te hebben. Laat docenten bovenal de stof herontdekken en daar een vorm aan geven die past bij de leerlingen die ze voor zich hebben.’

 

Nieuwste berichten

Pius IX latere leeftijd
Pius IX latere leeftijd
Interview

Paus Franciscus herinnert aan een paus die de macht verloor, maar zielen won

Paus Franciscus is overleden. Historicus Jeroen Koch vertelt hoe Franciscus’ verre voorganger paus Pius IX er in de negentiende eeuw in slaagde om van het Vaticaan een symbolisch en mythisch instituut te maken, in een tijd waarin de paus juist zijn wereldlijke macht verloor. Jeroen Koch, die samen met Frans Willem Lantink De paus en...

Lees meer
New Yorkse politie neemt vingerafdruk van Duitser in 1917 als deel van de Alien Enemies Act
New Yorkse politie neemt vingerafdruk van Duitser in 1917 als deel van de Alien Enemies Act
Interview

Waarom Trump zich beroept op een 200 jaar oude wet om Venezolanen uit te zetten

De Verenigde Staten zetten honderden immigranten op het vliegtuig naar El Salvador, waar zij zonder proces in een gruwelijke gevangenis worden geïnterneerd. Trump gebruikt daarvoor de omstreden Alien Enemies Act, een wet uit 1798. Die was oorspronkelijk bedoeld om vijandelijke buitenlanders uit te zetten in tijden van oorlog, maar werd in de Eerste Wereldoorlog al...

Lees meer
De Nationale Dodenherdenking in 2014
De Nationale Dodenherdenking in 2014
Recensie

Herdenking van de Tweede Wereldoorlog is al tachtig jaar gevoelig

In 2001 opende Chris van der Heijden zijn ophefmakende boek Grijs verleden. Nederland en de Tweede Wereldoorlog met de even briljante als provocatieve zinnen: ‘Eerst was er de oorlog, daarna het verhaal van die oorlog. De oorlog was erg, maar het verhaal maakte de oorlog nog erger’. Deze zinnen schoten me te binnen, al lezend...

Lees meer
Prins Bernhard krijgt uitleg over de bewapening van de Northrop NF-5 op vliegbasis Gilze-Rijen
Prins Bernhard krijgt uitleg over de bewapening van de Northrop NF-5 op vliegbasis Gilze-Rijen
Onderzoek

Onderzoekscommissie wilde bewust niet weten hoe corrupt prins Bernhard daadwerkelijk was

De commissie die moest uitzoeken of prins Bernhard smeergeld aannam van Amerikaanse vliegtuigbouwbouwers, heeft haar werk niet goed gedaan. Dat concludeert historicus Philip Dröge in Historisch Nieuwsblad. Dröge baseert zich op het onlangs geopenbaarde archief van de toenmalige secretaris, Ad Geelhoed. De commissie had sterke aanwijzingen dat de prins nog corrupter was dan gedacht, maar...

Lees meer