Home Geschiedenis in de media

Geschiedenis in de media

  • Gepubliceerd op: 02 jul 2009
  • Update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Frans Smits

En toen reisde minister van Cultuur Ronald Plasterk op 8 mei jongstleden naar Arnhem, Amsterdam en Den Haag. Het was een nieuwe episode in de continuing story van het Nationaal Historisch Museum (NHM). Vorig jaar nam de Tweede Kamer een motie aan van Jan Marijnissen (SP) en Maxime Verhagen (CDA) om zo’n museum op te richten – Historisch Nieuwsblad berichtte er uitgebreid over in het decembernummer van 2006.

Het was de bedoeling dat het museum in Den Haag zou komen, maar Plasterk besloot tot een competitie tussen de steden Arnhem, Amsterdam en Den Haag. De hoofdstad kwam erbij, berichtte op 26 mei het Algemeen Dagblad, na een indringend gesprek van Job Cohen met de minister, zoals bekend een Amsterdammer. En Arnhem? Het gerucht gaat dat zo de felste tegenstander van een NHM, de invloedrijke directeur van het Openluchtmuseum Jan Vaessen, gepaaid kon worden.
Vaessen bood Plasterk op 8 mei een plan aan voor een museum waarin het ‘gewone’ volk centraal staat. De minister – hij was toch dé intellectueel van het kabinet? – zei: ‘Een echt gezinsuitje. Eerst naar het Openluchtmuseum, dan pannenkoeken eten en dan naar het geschiedenismuseum.’ Amsterdam kwam met een museum ‘dat het debat over de Canon kan aanzwengelen’ en Den Haag dacht aan een museum ‘waarin het nationale geschiedverhaal wordt ingebed in de Europese en de wereldgeschiedenis’.
Veel kranten signaleerden dat het debat over het NHM was ontspoord in ordinair gekissebis tussen steden over wie het museum mag huisvesten. Paul Arnoldussen van Het Parool: ‘Dat NHM dreigt een doodgeboren kind te worden, een museale Betuwelijn.’
Overdreven? Was het maar zo. Plasterk had moeten nagaan aan wat voor een NHM Nederland behoefte heeft. En daarvoor moeten we weten wat het Rijksmuseum over een paar jaar gaat doen in zijn geheel vernieuwde opstelling.
Het idee van een NHM – en bijna iedereen schijnt dat vergeten te zijn – ontstond namelijk eind jaren negentig van de vorige eeuw toen het Rijksmuseum besloot de afdeling Geschiedenis op te heffen. In het nieuwe Rijksmuseum zou die samengevoegd worden met de kunstafdelingen. Bij velen – ook bij dit blad – bestond de vrees dat er straks geen plek meer zou zijn waar de geschiedenis van ons land in een consistent en integraal verhaal wordt getoond.
Maar als de plannen die er nu liggen doorgaan, wordt het Rijksmuseum straks wel degelijk een Nationaal Historisch Museum waarin tal van museale topstukken hun plaats vinden. Wat moet dat andere NHM dan nog tonen?
Hopelijk trapt Plasterk op de rem. En wellicht zou hij dan eens kunnen nadenken over een Nederlandse versie van het Haus der Geschichte in Bonn. Zo’n toegankelijk museum over de recente geschiedenis kan wél iets toevoegen.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Hongaars protest tegen de dam
Hongaars protest tegen de dam
Artikel

Hongaren gingen pas de straat op toen de Donau gevaar liep

Ondanks groeiende onvrede over het communistische systeem keken Hongaren in de jaren tachtig wel uit om in het openbaar kritiek te uiten. Pas toen de bouw van een waterkrachtcentrale de Donau bedreigde, kwam de bevolking in opstand.  In de jaren vijftig hadden Hongarije en Tsjecho-Slowakije het plan opgevat om een gigantische waterkrachtcentrale met dammen te...

Lees meer
Het zilvermeer in Bitterfeld is vervuild
Het zilvermeer in Bitterfeld is vervuild
Artikel

Oost-Duitsers reageerden geschokt op tv-beelden van smerige fabrieksstad

In de DDR was het anticommunistische verzet van de kerk nauw verbonden met de opkomst van de milieubeweging. Een heimelijk gefilmde televisiedocumentaire over een vieze fabrieksstad zette het Oost-Duitse milieuactivisme in één klap op de kaart.  Het grote publiek leerde de Oost-Duitse milieubeweging kennen toen in september 1988 de televisiedocumentaire Bitteres aus Bitterfeld op de...

Lees meer
Bulgaars protest tegen de milieuvervuiling in Ruse
Bulgaars protest tegen de milieuvervuiling in Ruse
Artikel

‘Geef ons schone lucht!’, scandeerden honderden boze Bulgaren

In Bulgarije was de milieubeweging de eerste protestbeweging die burgers tegen het communisme wist te mobiliseren. Moeders kwamen in opstand nadat hun kinderen flauwvielen door overwaaiende fabrieksgassen.  Op het centrale plein van het Bulgaarse provinciestadje Roese, niet ver van de Roemeense grens, stond op 23 september 1987 een groep jonge kinderen te wachten op hun...

Lees meer
Poolse demonstranten in 1980
Poolse demonstranten in 1980
Artikel

Kernramp gaf Poolse milieuactivisten een enorme populariteitsboost

De nucleaire ramp in Tsjernobyl bracht een kentering teweeg in Polen, waar al jaren een protestbeweging tegen het communistische regime sluimerde. Doordat het Sovjet-regime de ramp onder het tapijt wilde schuiven, verbeterde de reputatie van Poolse milieuactivisten. Hun verzet gaf ook andere Poolse protestbewegingen nieuw elan.   In 1980 was de vakbond c opgericht door havenarbeiders...

Lees meer