In het diepste geheim bouwden Polen en Russen vanaf 1966 drie militaire bases met opslagplaatsen voor kernkoppen en een schietlocatie. Die geven nu hun geheimen prijs, dankzij archeologische technieken.
In het westen van Polen verschenen in drie jaar tijd complexen waarvandaan de Russen atoomwapens zouden kunnen vuren naar het westen, als de Koude Oorlog zou uitlopen op een direct conflict met de VS en West-Europa.
Uit archiefstukken blijkt dat Polen het onroerend goed op de basis leverde en betaalde, en de Russen de apparatuur, inclusief wapens. De bronnen vermelden ook dat de Sovjet-Unie de controle over de basis opeiste en dat de Poolse regering na de bouw geen toegang meer had.
Maar over de dagelijkse gang van zaken vermelden de documenten weinig, want alles op de basis was geheim. Nieuw archeologisch onderzoek geeft samen met satellietbeelden en infraroodonderzoek wel een indruk. Dat laat zien dat de Russen, nadat ze in 1969 de bases in Podborsko, Brzeźnica Kolonia en Templewo in handen hadden gekregen, die bleven uitbreiden. Er kwamen extra wachtposten en verstopplekken voor voertuigen. Tot eind jaren zeventig moderniseerde de Sovjet-Unie de complexen, voor het geval de Koude Oorlog zou escaleren.
Grzegorz Kiarszys, ‘The destroyer of worlds hidden in the forest: Cold War nuclear warhead sites in Poland’, in: Antiquity
Dit artikel is exclusief voor abonnees
