Drie jaar geleden verbijsterde Edward Snowden de wereld met zijn onthullingen over de massale illegale controle op digitaal dataverkeer door Amerikaanse inlichtingendiensten. Geen land en individu was veilig voor het Amerikaanse digitale sleepnet.
Hoe Snowden van computernerd bij de CIA, en later bij de National Security Agency (NSA), de klokkenluider werd die de wereld waarschuwde voor de grijpgrage tentakels van de controlestaat, is te zien in Oliver Stones boeiende en angstaanjagende drama Snowden.
De film, die zich afspeelt tussen 2003 en 2013, begint met een jonge Snowden, die zich een paar jaar na 9/11 aanmeldt bij de Special Forces, omdat hij een bijdrage wil leveren aan de veiligheid van zijn land. Als hij na een beenbreuk wordt afgekeurd, vindt de computernerd werk bij de CIA. Hij ontpopt zich tot een digitaal genie, maar raakt jaren later met zijn geweten in de knoop als hij de omvang beseft van de illegale afluisterpraktijken.
De rest is geschiedenis: Snowden informeerde journalisten van The Guardian in een geheime ontmoeting in een hotelkamer in Hongkong over de afluisterpraktijken. Documentairemaker Laura Poitras was bij die ontmoeting aanwezig en maakte er de bloedstollende documentaire Citizenfour (2014) over.
Zo spannend als die film wordt Snowden niet, maar het drama toont uitstekend hoe Snowden van een conservatieve patriot verandert in een man die het als zijn plicht ziet om te waarschuwen voor een Big Brother-hel. Regisseur Oliver Stone zet de werkelijkheid in zijn films (JFK, Nixon, Wall Street: Money Never Sleeps) nogal eens naar zijn hand, maar met het sobere Snowden heeft hij een actuele en politiek relevante film gemaakt.
Jos van der Burg is filmrecensent bij Het Parool en de Filmkrant.
Dit artikel is exclusief voor abonnees
