Zou over Eva Braun, de maîtresse van Adolf Hitler, ook zoveel geschreven zijn als zij niet samen met de dictator op 30 april 1945 zelfmoord had gepleegd in de Führerbunker in Berlijn? Waarschijnlijk niet. Over geen andere vrouw in het leven van de zelfverklaarde vrijgezel Hitler zijn zoveel boeken verschenen als over Braun, die stierf toen ze 33 jaar was en in het beeld gegrift staat als de eeuwig jonge en mooie blondine.
In eerdere biografieën, onder meer in Het verloren leven van Eva Braun (2006) van de Engelse journaliste Angela Lambert, werd Eva Braun beschreven als een soort laatste slachtoffer van Hitler. In de ronduit ‘foute’ biografie Eva Braun. Een ongewoon vrouwenlot in een historische tijd, die Johannes Frank in 1988 liet verschijnen bij de al even foute Duitse uitgeverij K.W. Schütz, werd de zelfmoord daarentegen voorgesteld als een volmaakte uiting van belangeloze liefde.
Beide perspectieven worden door de Duitse historica Heike B. Görtemaker verworpen. In haar in 2011 verschenen studie beschrijft ze Eva Braun als een berekenende vrouw, die bij al haar spontaniteit en ontwapenende charme precies wist wat ze wilde: een plaats aan de zijde van de man wiens roem haar, zoals zoveel Duitse vrouwen, erotiseerde. Dankzij een combinatie van (gespeelde) bescheidenheid, wilskracht en charme lukte haar wat voor geen andere vrouw zou zijn weggelegd: de vrouw van Hitler worden.
Meer lezen over de Tweede Wereldoorlog? Schrijf u in voor onze gratis nieuwsbrief.
Eva Braun werd in 1912 geboren in een kleinburgerlijk, monarchistisch milieu dat na de verloren Eerste Wereldoorlog treurde om het vertrek van de keizer. Het huwelijk van haar ouders was niet denderend, reden waarom Eva Braun dikwijls verbleef in het gezin van haar beste vriendin.
Hitler en Eva Braun leerden elkaar kennen via fotograaf Heinrich Hoffmann, die sinds begin jaren twintig de politieke loopbaan van Hitler op de gevoelige plaat vastlegde. Eva Braun kwam in 1929 als 17-jarige bij Hoffmann in betrekking. Van liefde op het eerste gezicht was zeker geen sprake, van wederzijdse aantrekkingskracht waarschijnlijk wel. Hitler was evenwel voortdurend op verkiezingspad en bovendien was er nog een andere vrouw in zijn leven: zijn nicht Geli Raubal, de dochter van zijn halfzus en huishoudster Angela. Geli pleegde echter in september 1931 zelfmoord, onder nooit geheel opgehelderde omstandigheden. Dat de verstikkende sfeer in de nabijheid van Hitler eraan had bijgedragen staat wel vast.
Met het wegvallen van Geli Raubal kwam de weg vrij voor Eva Braun, die vermoedelijk begin 1932 zijn minnares werd. Vermoedelijk, want over de seksuele verhouding tussen de twee weet ook Görtemaker weinig tot niets te melden. Wel kunnen na dit boek de sterke verhalen over Hitlers sadomasochistische voorkeur en zijn homoseksualiteit definitief naar het rijk der fabelen worden verwezen. Hoe extravagant Hitler ook was, seksueel gesproken lijkt hij toch een soort Jan Modaal te zijn geweest, of in het Duits: Otto Normalverbraucher.
In de loop van de jaren dertig eigende Eva Braun zich een steeds prominentere plaats toe in de ‘familie’, zoals het gezelschap genoemd werd dat zich op de Obersalzberg in Zuid-Duitsland ophield in de omgeving van Hitler. Ze werd weggehouden van officiële plechtigheden, maar haar ster straalde des te sterker als de kring intiem bijeenkwam zonder buitenlandse pottenkijkers. Met tal van filmopnamen schiep ze een idyllisch beeld van het Derde Rijk, dat toen allang op rooftocht was en politiek tegenstanders opsloot en vermoordde.
Nadat de Russische veldtocht een fiasco was geworden en het Duitse Rijk verschrompelde tot de Führerbunker, zag Eva haar kans schoon: ze toonde zich het ‘sterke’ geslacht, ondersteunde haar egocentrische en in somberheid vervallende man, en eiste absolute loyaliteit aan hem. Hitler beloonde haar trouw, die hem alleen maar egocentrischer maakte. Terwijl het Derde Rijk in puin lag, beklaagde hij zich: was iedereen maar zo trouw geweest als Eva Braun, dan had het niet mis hoeven gaan met zijn misdadige project.
