Home EEUWELINGEN. LEVENSVERHALEN VAN HONDERDJARIGEN IN NEDERLAND door Steffie van den Oord

EEUWELINGEN. LEVENSVERHALEN VAN HONDERDJARIGEN IN NEDERLAND door Steffie van den Oord

  • Gepubliceerd op: 5 juli 2002
  • Laatste update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Marchien den Hertog
  • 2 minuten leestijd

Wás vroeger alles beter?

        Nee, zegt Marinus van der Goes van Naters (1900), die mobiel wordt gebeld door zijn zestig jaar jongere vriendin. Nee, meent ook Gerard Timmermans (1896), die twijfelt over een abonnement op internet.
        Ja, vinden de meeste honderjarigen die Steffie van den Oord interviewde voor haar boek Eeuwelingen. ‘De mensen waren gelukkiger in die tijd: ze liepen met een blij gezicht rond.’‘Ik vind een vrouw in een broek nog steeds geen gezicht.’ ‘De Beatles en de oorlog hebben alles veranderd. En toen die seks kwam werd het nog erger.’ ‘Ik zit alweer in mijn derde eeuw en ik verwacht er weinig goeds van’
        Stemrecht voor vrouwen, de auto en tandenpoetsen, dat zijn wel verworvenheden van de vorige eeuw. Hoogtepunt voor veel eeuwelingen is de AOW van Drees. Velen leden bittere armoede en moesten al als kinderen aan het werk, maar zelfs degenen die doorwerkten tot hun zeventigste genieten nu al dertig jaar van hun pensioen.
        Hun ervaringen vormen een kleine geschiedenis van de twintigste eeuw, althans de eerste helft ervan. Zo vanaf de Tweede Wereldoorlog laat het geheugen van de honderdjarigen hen in de steek. Daarom lezen we vooral over die eerste oorlog, over Spaanse Griep, crisis, zelfs over de schoolstrijd. We horen over uitgestorven beroepen – de brikkebrakker, antieke gewoontes – leren stofzuigen op de stofzuigerschool, en archaïsche toestanden – ‘Kijk eens Nellie, we rijden zèstig kilometer per uur’; ‘In betrekking kreeg ik alleen een bordje pap. ’s Avonds gaf mijn moeder me nog wat stamppot op de boterham.’; ‘Ik heb vijf kinderen maar nog nooit een naakte vrouw gezien.’
        Parels van anekdotes, maar dat is tegelijk een klein nadeel van het boek. Dit zijn – letterlijk – verdichte mensenlevens, en de nadruk ligt op wat ánders was. Dat, samen met het taalgebruik van de eeuwelingen dat door de auteur soms hinderlijk letterlijk wordt opgeschreven – Witte wat het is: ik pas mun eigen gewoon aan. Dan hèdde het overal goed – maakt de serie portretten weliswaar liefdevol, maar ook een tikkeltje neerbuigend: Wat schattig, die oude besjes.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Portret Jean-Marc van Tol
Portret Jean-Marc van Tol
Interview

Jean-Marc van Tol: ‘Laat Johan de Witt op zijn sokkel staan’ 

Jean-Marc van Tol laveert al jaren tussen wetenschap en literatuur. Hij werkt aan een romantrilogie over raadpensionaris Johan de Witt. Inmiddels zijn er twee delen verschenen, Musch en Buat. Daarnaast is hij coauteur van een nieuw historisch boek over zijn held: De wereld van De Witt. ‘Historici moeten zich op feiten baseren, maar ook hun...

Lees meer
Adolf Hitler en Francisco Franco
Adolf Hitler en Francisco Franco
Beeldessay

Franco liet Hitler in de steek 

Ideologisch had de Spaanse dictator Francisco Franco veel raakvlakken met de fascisten in Duitsland en Italië. Toch koos hij tijdens de Tweede Wereldoorlog niet echt voor hen.   Het was geen geslaagde ontmoeting. Nazileider Adolf Hitler zou na afloop hebben gezegd dat hij liever een paar kiezen liet trekken dan nog een keer af te spreken...

Lees meer
De Britse opdeling zorgt voor de grootste migratie in de menselijke geschiedenis
De Britse opdeling zorgt voor de grootste migratie in de menselijke geschiedenis
Artikel

India en Pakistan zijn al aartsrivalen sinds hun geboorte

De spanningen tussen kernmachten India en Pakistan liepen in de afgelopen week hoog op. Het conflict over het grensgebied Kashmir stamt uit 1947, het jaar van de opdeling van Brits-Indië. Die ging gepaard met gruwelijkheden en geweld: goede buren werden plotseling elkaar aartsvijanden. Begin juli 1947 arriveerde de Britse advocaat Cyril Radcliffe in een snikheet...

Lees meer
Militaire parade door Moskou in 2015
Militaire parade door Moskou in 2015
Artikel

Rusland vierde 9 mei niet altijd zo uitbundig. Nu moet de militaire parade de oorlog in Oekraïne rechtvaardigen

In 1945 viert de Sovjet-Unie voor het eerst de overwinning op nazi-Duitsland met een grote parade. Sindsdien is de betekenis van de wapenschouw op 9 mei verschillende keren veranderd. Tegenwoordig moet die militaire parade in Moskou vooral de oorlog in Oekraïne en het regime van president Vladimir Poetin legitimeren. ‘Ter gelegenheid van de overwinning op...

Lees meer