Home Een bleek en frêle genie

Een bleek en frêle genie

  • Gepubliceerd op: 23 september 2003
  • Laatste update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Amanda Kluveld
  • 2 minuten leestijd

Requiem voor Chopin door Benita Eisler. 287 p. De Bezige Bij, euro 23,50

 

Frederyck Chopin werd in 1810 in Polen geboren als zoon van een verarmde adellijke jongedame en een arme boer uit de Vogezen. Na korte tijd furore te hebben gemaakt als muzikaal wonderkind verliet Frederyck zijn moederland om in Frankrijk een nieuw bestaan op de bouwen. In zijn nieuwe woonplaats Parijs koesterde hij zijn herinneringen aan zijn Poolse jeugd. 

Dit gebeurde, geheel volgens de romantische traditie die Chopin belichaamde, niet zonder de nodige zwaarmoedigheid. Chopin leed aan depressies, was eenzaam en altijd bang voor armoede. Daarnaast had hij een slechte gezondheid. Zijn leven lang werd hij geteisterd door tuberculose, cholera en zenuwpijnen. Bleek, frêle en vrouwelijk was het uiterlijk van het genie dat tijdgenoten als Liszt, Delacroix en Balzac met zijn composities en pianospel in vervoering bracht. 

Onder zijn bewonderaars bevonden zich veel vrouwen die – als patrones, minnares of kunstenares – een rol speelden in het culturele leven van de Franse hoofdstad. Een van hen was de excentrieke schrijfster George Sand, berucht vanwege haar amoureuze uitspattingen. Chopin verafschuwde Sand toen hij haar voor het eerst ontmoette. Hij vond haar niet verfijnd genoeg. De jonge dandy bleek evenwel geen partij voor de ervaren verleidster die mannenkleren droeg en rookte. Niet lang na hun eerste ontmoeting viel hij als een blok voor haar, om zich vervolgens negen jaar lang door haar te laten bemoederen – tot ze hem uiteindelijk verstootte. 

In Requiem voor Chopin beschrijft Benita Eisler op meeslepende wijze de relatie van Chopin en Sand. Al doende brengt ze de sociale, politieke en culturele kring waartoe het paar behoorde in kaart. Op intelligente wijze laat Eisler bovendien zien hoe belangrijke historische ontwikkelingen het leven, de liefde en de kunst van haar hoofdpersonen mede vormgaven, zonder dat zij dit zelf beseften. Prachtig. 

Amanda Kluveld doceert cultuur- en maatschappijgeschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam en is columniste bij ‘NRC-Handelsblad’.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Scène uit het grote offensief
Scène uit het grote offensief
Recensie

Blunders en rivaliteit kostten mensenlevens in de Slag om de Schelde

Dat Zeeland met de Slag om de Schelde het grootste Nederlandse slagveld werd in de Tweede Wereldoorlog had niet gehoeven. Het was anders gelopen als de Britse legeraanvoerder Bernard Montgomery minder eigengereid was geweest. Zijn rivaliteit met de geallieerde opperbevelhebber Dwight Eisenhower hielp ook niet mee, blijkt uit de documentaire Het grote offensief. De film...

Lees meer
Amsterdam leverde zijn Joden uit aan de Duitsers, concludeert het NIOD
Amsterdam leverde zijn Joden uit aan de Duitsers, concludeert het NIOD
Recensie

Amsterdam leverde zijn Joden uit aan de Duitsers, concludeert het NIOD

Eerst waren er excuses van het Amsterdamse gemeentebestuur, pas daarna verscheen het bijbehorende onderzoek van het NIOD. Beide trekken dezelfde conclusie: de gemeente gaf volle medewerking aan het beleid van de Duitse bezetter om Amsterdam judenrein te maken. Maar waar burgemeester Femke Halsema koos voor het perspectief van de slachtoffers, staat het NIOD vooral stil...

Lees meer
Atatürks secularisme putte uit Franse bronnen 
Atatürks secularisme putte uit Franse bronnen 
Nieuws

Atatürks secularisme putte uit Franse bronnen 

De beweging van de Jonge Turken, die zich aan het begin van het twintigste eeuw inzette voor de modernisering van het vaderland, liet zich door Franse ideeën inspireren. Dat laat historicus Remzi Çağatay Çakırlar zien in zijn proefschrift, waarop hij onlangs in Leiden promoveerde.  In 1925 gaf de intellectueel en Jonge Turk Abdullah Cevdet een...

Lees meer
Speelfilm <i>Perla</i>: communisten ruïneren jong stel
Speelfilm <i>Perla</i>: communisten ruïneren jong stel
Recensie

Speelfilm Perla: communisten ruïneren jong stel

We mogen denken dat we ons lot in eigen hand hebben, maar de speelfilm Perla dwingt tot bescheidenheid. Daarin ruïneert het communistische regime in Tsjechoslowakije het leven van een jong stel. Het drama opent met de inval in 1968 in Tsjechoslowakije door de legers van het Warschaupact. Daarna schakelt de film over naar 1981 in...

Lees meer