Als een slaaf in de negentiende eeuw zijn Amerikaanse eigenaar ontvluchtte, bleef hij doorgaans in Zuidelijke staten waar slavernij was toegestaan.
Hoewel er meer is geschreven over ontsnappingen naar het slaafvrije Noorden, woonden de meeste vluchtelingen in steden die slavernij kenden, zoals Baltimore (Maryland) en New Orleans (Louisiana). Hier bestonden grote zwarte gemeenschappen, waar de vluchtelingen in konden opgaan. Bovendien leefden wit en zwart er grotendeels gescheiden van elkaar, waardoor de kans klein was dat een voortvluchtige op straat zou worden herkend.
Omdat ze volgens de wetten van de tijd illegaal waren, was het voor de ex-slaven riskant om werk te zoeken. Dan kon immers duidelijk worden dat ze voortvluchtig waren. Vanwege hun zwakke positie deden veel vluchtelingen werk onder hun niveau. Ook moesten ze harder werken dan blanke collega’s, tegen een lager loon.
Hoewel industrialiserende steden grote behoefte hadden aan deze goedkope arbeidskrachten, zagen veel witte stedelingen hun zwarte stadsgenoten als een gevaar. Daarom stelden bestuurders zich in de periode 1800-1860 geleidelijk aan strenger op tegen álle zwarte inwoners en kwamen er meer controles. Dat had ook gevolgen voor vrije, niet-voortvluchtige inwoners zonder papieren, van wie er in de steden veel waren. Zowel de voortvluchtige als de papierloze vrije zwarten werden regelmatig opgepakt en als gevangenen (weer) gedwongen aan het werk gezet.
Bron: Viola Müller, Cities of Refuge: Slave Flight and Illegal Freedom in the American Urban South, 1800-1860. Proefschrift Universiteit Leiden.
Dit artikel is exclusief voor abonnees
