Home De Stelling

De Stelling

  • Gepubliceerd op: 9 juli 2009
  • Laatste update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Maurice Blessing

‘Het is hypocriet om David Irving te vervolgen wegens Holocaustontkenning en tegelijkertijd de cartoonrellen te veroordelen.’

James Kennedy:
‘Het zijn twee geheel verschillende vormen van protest, en dus moeilijk te vergelijken. Dat neemt niet weg dat het, naar mijn mening, duidelijker en consistenter zou zijn als ieder mens straffeloos zou kunnen zeggen wat hij of zij wil.
De Verenigde Staten hebben een lange traditie van vrijheid van meningsuiting. Maar die vrijheid is niet in de eerste plaats bedoeld om de meerderheid te garanderen dat zij zich kwalijk kan uitlaten over minderheden. De vrijheid van meningsuiting is er juist om de minderheden te beschermen. Daar is men zich ook van bewust.
In Europa is de staat van oudsher sterker, en heeft meer bevoegdheden. De overheid wordt er beschouwd als een goedaardige scheidsrechter die bepaalt wat een fatsoenlijk uitspraak is en wat niet. In de Angelsaksische traditie ziet men de staat eerder als bedreiging van de burgerlijke vrijheden. Dat verklaart ook waarom die Britse imam zo lang kon doorgaan met zijn haatprediking, voordat hij werd opgepakt.
Dat ook Bush zijn verontwaardiging uitte over de cartoons, staat niet haaks op de Amerikaanse traditie. Het systeem wordt namelijk beschermd door de stilzwijgende overeenstemming in de Verenigde Staten dat de vrijheid van meningsuiting niet moet worden misbruikt om zomaar alles over elkaar te zeggen.’

Anton van Hooff:
‘Als er sprake is van een zuiver wetenschappelijk debat, dan vind ik een controverse rond de jodenvervolging in nazi-Duitsland niet zo erg. Er zullen altijd pseudo-wetenschappers bestaan. Maar achter de uitspraken van Irving zitten politieke bedoelingen. Zijn publicaties zijn gekoppeld aan de antisemitische beweging. Dat is een strafbare zaak, want deze wil aantonen dat alles de schuld is van de joden.
Ik kan me ook goed voorstellen dat er in Oostenrijk en Duitsland, vanwege de specifieke geschiedenis van deze landen, wetten zijn ingevoerd tegen antisemitische uitlatingen. Dat men er “bruine” oprispingen de kop wil indrukken. De vraag is wel of dat nog altijd nodig is. Want uiteindelijk is het toch een zwaktebod.
De Deense cartoons waren in de Oostenrijkse context niet beledigend; Europa is sinds enkele decennia gewend geraakt aan het bespotten van religie. Maar in het Midden-Oosten bestaat die politieke cultuur nog niet. Daarom moet je je verstand gebruiken en goed kijken naar wat je wilt bereiken.
Deze cartoons waren slechts bedoeld om aan te tonen dat moslims achterlijk en gewelddadig zijn. Ze hebben geen enkele moslim kunnen overtuigen. Beledig je moslims echter met wetenschappelijk onderzoek, zonder dat je op belediging uit bent, dan moet dat kunnen.’

Ruth Oldenziel:
‘De vrijheid van meningsuiting moet je altijd toetsen aan de vrijheid van religie, wat ook een grondrecht is. Verder moeten historici aan bepaalde eisen voldoen. Ik ben positivist genoeg om me te realiseren dat alle geschiedschrijving uiteindelijk fictie is, maar dat neemt niet weg dat er een aantal regels bestaan. Zoals in Oostenrijk een verbod op ontkenning van de holocaust.

Ik ben geen voorstander van een absolute vrijheid van meningsuiting. Je hebt een eigen verantwoordelijkheid als burger binnen de mondiale samenleving. Die verantwoordelijkheid heeft de Deense premier niet genomen. Hij had meteen moeten zeggen dat hij begreep dat het beledigend is. Die bewuste krant heeft bovendien wel vaker het vuurtje willen aanwakkeren, en is dus niet geheel onschuldig.
Ik kan me ook goed voorstellen dat christenen in de jaren zestig beledigd waren toen Gerard Reve schreef over seks met God, in de vorm van een ezel. De algemene visie op die tijd als zijnde één grote “bevrijding van de achterlijkheid”, deel ik niet zo. Als historicus probeer ik altijd alles in een context te plaatsen. Provocatie om de provocatie is mij wezensvreemd.’

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Dit artikel op Historischnieuwsblad.nl is alleen toegankelijk voor abonnees. Met liefde en zorg werken wij iedere dag weer aan de beste historische verhalen door toonaangevende historici. Steun ons door lid te worden voor maar €4,99 per maand, de eerste maand €1,99. Log in om als abonnee direct verder te kunnen lezen of sluit een abonnement af.