De belangrijke rol van het Canadese leger bij de bevrijding van Nederland heeft voor een blijvende vriendschap gezorgd. Prinses Margriet, geboren in Ottawa in 1943, brengt in mei 2005 – zestig jaar na de bevrijding – dan ook een bezoek aan Canada.
Veel Canadese veteranen reizen dit jaar naar Nederland voor de herdenkingsactiviteiten rond de bevrijding. De belangrijke rol van het Canadese leger daarbij leidde tot een verbondenheid tussen Nederland en Canada die al zestig jaar duurt. De vriendschap begon tijdens de oorlogsjaren, toen kroonprinses Juliana en haar dochters toevlucht zochten in Canada. Daar werd in 1943 prinses Margriet geboren, de eerste koninklijke geboorte in Noord-Amerika.
‘Vandaag kom ik om uw gastvrijheid smeken en om veiligheid te vinden voor mezelf en mijn twee dochtertjes,’ sprak Juliana tijdens een radiotoespraak op 17 juni 1940. ‘Beschouw me alstublieft niet al te zeer als een vreemdeling, nu ik de kusten heb betreden die mijn eigen voorvaderen geholpen hebben te ontdekken, onderzoeken en koloniseren.’
Na een negendaagse reis vanuit Londen was Juliana op 11 juni 1940 met haar dochters Beatrix en Irene op het Nederlandse oorlogsschip Sumatra aangekomen in Halifax. Volgens verschillende Canadese dagbladen niet zozeer vanwege de aanhoudende Duitse bombardementen op Londen als wel vanwege het gevaar dat zij zelfs in Groot-Brittannië in Duitse handen kon vallen. De Quebecse krant The Gazette schrijft dat Nederlandse spionnen in Berlijn een ‘blacklist’ van de Gestapo hadden ontdekt, waarop de Nederlandse koninklijke familie vermeld stond. Vooral koningin Wilhelmina beschouwde acties van een vijfde kolonne in Londen als een reële bedreiging.
Het grootste deel van de oorlog woonde Juliana in Rockcliffe, een rustige buitenwijk van de Canadese hoofdstad Ottawa. In de villa Stornoway (nu gereserveerd voor de leider van de officiële oppositie) bestierde zij volgens de Montreal Daily Star haar gezinsleven met de eenvoud van de ware Nederlandse huisvrouw. Juliana liet herhaaldelijk weten dat zij niet anders behandeld wilde worden dan een Canadees burger. Beatrix en Irene bezochten een openbare school en Juliana zou geregeld haar boodschappen hebben gedaan bij Woolworth’s Department Store of in de rij hebben gestaan voor een bioscoopkaartje.
Ook toen zij begin 1943 vanwege haar zwangerschap werd opgenomen in het Ottawa Civic Hospital wilde zij behandeld worden als iedere andere aanstaande moeder. Enkele weken tevoren had het Canadese parlement een wet aangenomen die de kamer van Juliana voor de duur van haar ziekenhuisopname tot extraterritoriaal gebied verklaarde, zodat haar baby slechts de Nederlandse en geen dubbele nationaliteit zou krijgen.
Op 19 januari 1943 werd prinses Margriet geboren, een gebeurtenis die niet alleen in Nederland, maar ook in Canada met vreugde werd begroet. De Nederlandse vlag werd gehesen op het parlementsgebouw – de enige keer dat daar ooit een buitenlandse vlag wapperde – en het carillon speelde Nederlandse muziek.
Prinses Juliana bleef in Ottawa tot het einde van de oorlog. Uit dank voor de gastvrijheid zond Nederland de stad na de bevrijding honderdduizend tulpenbollen. Sindsdien stuurt Nederland elk jaar tienduizend bollen, waarvan drieduizend voor het Ottawa Civic Hospital. De Ottawase tulpenzee leidde in 1953 tot het eerste Tulpenfestival, dat inmiddels is uitgegroeid tot een jaarlijks evenement. De Canadese hoofdstad is met de aankoop van een half miljoen tulpenbollen per jaar Nederlands belangrijkste bollenafnemer.
Het festival vormt een blijvende herinnering aan het Canadese verblijf van prinses Juliana. Maar nu wordt nieuw koninklijk bezoek verwacht: in mei 2005 brengt prinses Margriet ter gelegenheid van de herdenkingsactiviteiten een bezoek aan haar geboorteland.
Dit artikel is exclusief voor abonnees
