470 p. Het Spectrum
Wie in de vroegmoderne tijd de wijde wereld in wilde, moest er op voorbereid zijn dat hem of haar vele ontberingen te wachten stonden. In De ontdekking van het reizen geeft de Poolse historicus M¹czak een uitgebreide en gedetailleerde beschrijving van alle mogelijke aspecten van een tocht over land door West-Europa. Hij baseert zich op een grote hoeveelheid reisverslagen en memoires uit de zestiende eeuw en zeventiende eeuw van reizigers uit alle delen van Europa.
Onderweg begon de narigheid al met de conditie van de wegen, die vooral uit gras en modder bestonden en niet altijd even duidelijk te volgen waren. Als men over de Alpen moest dan werden de problemen nog groter, omdat men plotseling kon worden overvallen door slecht weer en makkelijk met paard en al van het pad af de diepte in kon glijden. Voorts moest men overal oppassen voor rovers en liep men een groot risico om te verdwalen. Europa had toen nog uitgestrekte donkere bossen, bevolkt door wolven, waarin menig reiziger ongewild de nacht heeft moeten doorbrengen. Wist men al deze obstakels te overwinnen dan kon men nog onderweg in dorp of stad de pest of een andere besmettelijke ziekte oplopen.
M¹czak is er echter niet op uit alleen de verschrikkingen van het reizen te beschrijven. Ook de praktische kanten komen aan bod, zoals de kosten, het gebruik van reisgidsen en kaarten en wat men in verschillende soorten herbergen kon verwachten. M¹czak bespreekt de motieven van uiteenlopende reizigers als kunstenaars, geleerden en gelovigen, waarbij hij dieper probeert door te dringen in wat hij de psychologie van het reizen noemt en onderwerpen aansnijdt als reizen uit nieuwsgierigheid en als vorm van amusement. Het idee dat reizen leerzaam is en dat je er een beter mens van kan worden is in vorige eeuwen een belangrijk motief geweest om de wereld in te trekken.
De Ontdekking van het reizen is een prettig leesbare neerslag van een gedegen onderzoek. Jammer dat de Nederlandse titel wat pretentieus en onbegrijpelijk is. Zoals de oorspronkelijk Poolse titel luidt, gaat dit boek gewoon over ‘het reizen door Europa, in het dagelijks leven van de zestiende en zeventiende eeuw’. Dat is al boeiend genoeg.
Dit artikel is exclusief voor abonnees
