Home De keizer van Leuven

De keizer van Leuven

  • Gepubliceerd op: 15 aug 2012
  • Update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Margreet van Muijlwijk

Het voormalige Maarschalk Fochplein in het centrum van Leuven was het afgelopen jaar inzet van politiek getinte schermutselingen over de rug van de geschiedeniswetenschappen. De luidste stem in de polemieken was de diepe bas van de socialistische Leuvense burgemeester Louis Tobback.


Tobback fulmineerde een jaar lang nationwide luidkeels tegen de ‘Vlaamse idiotie’. Volgens hem is de Vlaamse overheid zo begaan met het Vlaamse erfgoed dat graafwerk van archeologen overal bouwprojecten lamlegt, zoals de heraanleg van het Leuvense plein. Tobback liet in het afgelopen jaar geen kans onbenut om het archeologengilde te beschimpen: ‘Ze graven een paar visgraten op en doen of ze leven op de maan hebben ontdekt.’ Als gevolg van die ‘waanzin’ leed de middenstand op het plein zware schade en moesten broodjeszaken personeel ontslaan. Het einde van de opgravingen werd op 9 juli door Tobback gevierd met nog een flinke trap na in het dagblad De Morgen: ‘650.000 euro en zes maanden ellende voor een zootje scherven.’

Intussen gebruikte Tobback ander geschiedkundig onderzoek om zijn voornemen kracht bij te zetten omhet veelbesproken plein een andere naam te geven. Volgens hem had het militaire genie van maarschalk Foch er vooral uit bestaan dat hij in de Eerste Wereldoorlog zijn troepen als kanonnenvlees had gebruikt. ‘Zo iemand verdient geen plein,’ meende Louis Tobback.

Pieter de Somer was volgens Tobback een betere naamgever. Somer was de eerste rector van de Leuvense universiteit nadat deze in 1968, als gevolg van een hevige opstand van Vlaamse studenten, uitsluitend Nederlandstalig was geworden. Daarom heet het plein nu officieel 'Rector De Somerplein'.

De Leuvense Groenen ontstaken in grote woede. Zij vonden dat het plein moest worden vernoemd naar Sophie Scholl, van het Duitse studentenverzet Die Weisse Rose.

Opmerkelijk genoeg spuide de ‘volksnationale’ Nieuw-Vlaamse Alliantie (N-VA) veel kritiek op de politiek gezien slimme keuze van Tobback. Maar die betrof vooral de besluitvorming.

De aandacht voor deze geschiedkundige kwestie heeft vermoedelijk te maken met de komende verkiezingstijd. Op 14 oktober zijn er in België gemeenteraadsverkiezingen. Louis Tobback is al zeventien jaar burgemeester van Leuven en de pijlen worden vooral op hem gericht, en in het bijzonder op zijn bestuurlijke stijl. Hij krijgt bijnamen toegemeten die getuigen van historisch besef: de keizer van Leuven, Lodewijk XIV. Tobback blijft er laconiek onder en verdedigt zijn bestuurlijke stijl en zijn afkeer van archeologie met de stelling dat als er in 1448 een Brabantse administratie van Onroerend Erfgoed had bestaan, het beroemde gotische stadhuis van Leuven er nooit was gekomen. Dan hadden de vier patricërshuizen die er eerst stonden nooit afgebroken mogen worden.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Hongaars protest tegen de dam
Hongaars protest tegen de dam
Artikel

Hongaren gingen pas de straat op toen de Donau gevaar liep

Ondanks groeiende onvrede over het communistische systeem keken Hongaren in de jaren tachtig wel uit om in het openbaar kritiek te uiten. Pas toen de bouw van een waterkrachtcentrale de Donau bedreigde, kwam de bevolking in opstand.  In de jaren vijftig hadden Hongarije en Tsjecho-Slowakije het plan opgevat om een gigantische waterkrachtcentrale met dammen te...

Lees meer
Het zilvermeer in Bitterfeld is vervuild
Het zilvermeer in Bitterfeld is vervuild
Artikel

Oost-Duitsers reageerden geschokt op tv-beelden van smerige fabrieksstad

In de DDR was het anticommunistische verzet van de kerk nauw verbonden met de opkomst van de milieubeweging. Een heimelijk gefilmde televisiedocumentaire over een vieze fabrieksstad zette het Oost-Duitse milieuactivisme in één klap op de kaart.  Het grote publiek leerde de Oost-Duitse milieubeweging kennen toen in september 1988 de televisiedocumentaire Bitteres aus Bitterfeld op de...

Lees meer
Bulgaars protest tegen de milieuvervuiling in Ruse
Bulgaars protest tegen de milieuvervuiling in Ruse
Artikel

‘Geef ons schone lucht!’, scandeerden honderden boze Bulgaren

In Bulgarije was de milieubeweging de eerste protestbeweging die burgers tegen het communisme wist te mobiliseren. Moeders kwamen in opstand nadat hun kinderen flauwvielen door overwaaiende fabrieksgassen.  Op het centrale plein van het Bulgaarse provinciestadje Roese, niet ver van de Roemeense grens, stond op 23 september 1987 een groep jonge kinderen te wachten op hun...

Lees meer
Poolse demonstranten in 1980
Poolse demonstranten in 1980
Artikel

Kernramp gaf Poolse milieuactivisten een enorme populariteitsboost

De nucleaire ramp in Tsjernobyl bracht een kentering teweeg in Polen, waar al jaren een protestbeweging tegen het communistische regime sluimerde. Doordat het Sovjet-regime de ramp onder het tapijt wilde schuiven, verbeterde de reputatie van Poolse milieuactivisten. Hun verzet gaf ook andere Poolse protestbewegingen nieuw elan.   In 1980 was de vakbond c opgericht door havenarbeiders...

Lees meer