Home De Gedrevene – Dik Verkuil

De Gedrevene – Dik Verkuil

  • Gepubliceerd op: 27 september 2019
  • Laatste update 12 apr 2023
  • Auteur:
    Rob Hartmans
  • 3 minuten leestijd
De Gedrevene – Dik Verkuil

In tegenstelling tot landen als Engeland, Frankrijk en de VS verschenen er in Nederland tot dertig jaar geleden nauwelijks biografieën. Inmiddels is daar drastisch verandering in gekomen, en worden er zelfs levensbeschrijvingen gepubliceerd waarvan je je afvraagt of het onderwerp wel een biografie waard was. Af en toe verschijnen er zelfs nieuwe biografieën van mensen wier leven al in boekvorm was vastgelegd. In elk land met een serieuze biografiecultuur is dat de normaalste zaak van de wereld, maar hier wordt steevast de vraag gesteld of dat nou wel nodig is.

In 2008 publiceerde Anet Bleich een goed ontvangen biografie van Joop den Uyl, en nu, ter gelegenheid van de 100ste geboortedag van de legendarische PvdA-leider, komt Dik Verkuil met een nieuwe levensbeschrijving. Hoewel hij niet een compleet ander beeld van Den Uyl schildert – de man blijft de intellectuele veelvraat, idealist, twijfelaar, contactgestoorde drammer die hij ook bij Bleich al was – legt hij wel degelijk andere accenten en besteedt hij aandacht aan enkele andere aspecten.

Zo betwijfelt hij dat Den Uyl al in zijn jonge jaren erg sociaal bewogen was, schetst hij veel trefzekerder het gereformeerde milieu waaruit hij afkomstig was, is de man veel minder ‘aaibaar’ dan bij Bleich, en toont hij aan dat de socialistische idealist tevens een geslepen machtspoliticus was. Bleich had weinig affiniteit met de sociaal-democratie van vóór de opkomst van Nieuw Links (1966), zodat haar beeld van Den Uyl uit die jaren de plank soms misslaat. Verkuil is op dit terrein veel beter, wat bijvoorbeeld blijkt uit zijn beschrijving van de invloed die Jacques de Kadt (1897-1988) op Den Uyl had. Ook laat hij overtuigend zien dat Den Uyl na 1970 in intellectueel opzicht verstarde en minder aansluiting bij de werkelijkheid had.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Wat helaas in beide biografieën ontbreekt, is het internationale perspectief. De jaren zestig en zeventig waren niet alleen in Nederland een ‘links’ tijdvak, maar ook elders domineerden sociaal-democratische partijen het politieke landschap. Bovendien was de sociaal-democratische beweging sterk internationaal georiënteerd en waren er tal van contacten met linkse politici in andere Europese landen. Het zou daarom interessant zijn om Den Uyl eens te vergelijken met politiek geestverwanten en tijdgenoten als Willy Brandt, Harold Wilson, Michael Foot, François Mitterrand, Olof Palme en Mário Soares. Welke overeenkomsten waren er, en waren de verschillen louter het gevolg van andere politieke verhoudingen? Wat dat betreft is er dus zeker ruimte voor een derde boek over Den Uyl.

De gedrevene. Joop den Uyl 1919-1987

Dik Verkuil 462 p. Nieuw Amsterdam, € 34,99

Dit artikel is gepubliceerd in Historisch Nieuwsblad 10 - 2019

Nieuwste berichten

Fout in routekaart rampvlucht Bijlmermeer belandde in onderzoeksrapport
Fout in routekaart rampvlucht Bijlmermeer belandde in onderzoeksrapport
Artikel

Fout in routekaart rampvlucht Bijlmermeer belandde in onderzoeksrapport

In het eindrapport van de Raad voor de Luchtvaart uit 1994 over de oorzaken van de Bijlmerramp stond een fout: op een routekaart van de rampvlucht was het moment waarop het vliegtuig twee motoren verloor, verkeerd aangegeven. Een oud-onderzoeker van de Raad, Henk Pruis, ontdekte de fout onlangs. Hij denkt dat die voeding heeft gegeven...

Lees meer
Greenpeace groot dankzij aanslag op Rainbow Warrior
Greenpeace groot dankzij aanslag op Rainbow Warrior
Interview

Greenpeace groot dankzij aanslag op Rainbow Warrior

Veertig jaar geleden blies de Franse geheime dienst het Greenpeace-schip de Rainbow Warrior op. Er viel één dode. De Nederlander Martini Gotjé was aan boord toen de bommen ontploften. Voor Greenpeace brak een nieuwe periode aan. Op 10 juli 1985 blies de Franse geheime dienst het Greenpeace-schip de Rainbow Warrior op. Het schip lag in...

Lees meer
Scène uit The teacher who promised the sea
Scène uit The teacher who promised the sea
Recensie

‘The Teacher Who Promised the Sea’ toont dat het Franco-verleden nog springlevend is

Autoritaire en dictatoriale regimes haten kritisch onderwijs. Dat blijkt ook uit de speelfilm The Teacher Who Promised the Sea, waarin een Franco-militie in 1936 meedogenloos afrekent met een jonge idealistische onderwijzer. Het verhaal is gebaseerd op ware gebeurtenissen. De Catalaan Antoni Benaiges is 31 als hij in 1935 als onderwijzer gaat werken in een schooltje...

Lees meer
Leden-van-de-Nationale-Garde-ondervragen-een-man-tijdens-de-rassenrellen-in-Chicago-1919.-Copyright-Getty-Images-scaled.jpg
Leden-van-de-Nationale-Garde-ondervragen-een-man-tijdens-de-rassenrellen-in-Chicago-1919.-Copyright-Getty-Images-scaled.jpg
Artikel

Amerikaanse president zet politie en leger in tegen ongewenst verklaarde immigranten

Tijdens het presidentschap van Woodrow Wilson sloeg de Amerikaanse overheid met harde hand stakingen neer, deporteerde duizenden migranten en liet racistisch geweld tegen zwarten ongestraft. Daardoor kwam de democratie hevig onder druk kwam te staan, net als nu onder Donald Trump.

Lees meer