Home De extra ogen van Van Leeuwenhoek

De extra ogen van Van Leeuwenhoek

  • Gepubliceerd op: 23 aug 2019
  • Update 13 okt 2022
  • Auteur:
    Geertje Dekkers
De extra ogen van Van Leeuwenhoek

Microscopist Antoni van Leeuwenhoek steunde jarenlang op kunstenaar Willem vander Wilt.

Van 1714 tot zijn dood in 1723 werkte Van Leeuwenhoek (geboren in 1632) voor zijn baanbrekende onderzoek nauw samen met tekenaar en schilder Vander Wilt (1691-1727). Die tekende, schilderde en etste alles wat Van Leeuwenhoek in die jaren door zijn microscoop zag en belangrijk genoeg vond om vast te leggen.

Van Leeuwenhoek hechtte aan heldere, correcte weergaven van observaties, zodat ze bruikbaar zouden zijn voor andere onderzoekers. Een deel van zijn tekeningen maakte hij zelf, maar aangezien hij ‛gansch niet teickenen’ kon, (zijn eigen woorden) huurde hij ook vaklui in.

De tekenaars keken met Van Leeuwenhoek mee en dienden als extra controle: als zij exact hetzelfde zagen, maakte dat zijn observaties aannemelijker. In een tijd dat de microscopie nog in de kinderschoenen stond, was dat van groot belang.

Dat Van Leeuwenhoek en Vander Wilt samenwerkten, was al bekend. Maar door tekeningen en etsen te vergelijken laat Sietske Fransen van het Max Planck Instituut voor Kunstgeschiedenis zien dat Vander Wilt vanaf 1714 dé teken- en kijkhulp van de onderzoeker was.

In Van Leeuwenhoeks laatste jaren, toen zijn ogen slechter werden, vroeg hij de veel jongere Vander Wilt niet alleen mee te kijken, maar ook zijn observaties te beoordelen.
 
Bron
Sietske Fransen, ‛Antoni van Leeuwenhoek, His Images and Draughtsmen’, in: Perspectives on Science.
 

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Dit artikel is gepubliceerd in Historisch Nieuwsblad 9 - 2019

Nieuwste berichten

Stilleven van Alexander Adriaenssen
Stilleven van Alexander Adriaenssen
Interview

Gevulde eieren met suiker en kaneel: zeventiende-eeuwse recepten bevatten verbazende combinaties

Voor de bouw van de Markthal in Rotterdam onderzochten archeologen de bodem en vonden er kookpotten, keukengerei en etensresten. Op deze plek werd dus ook vroeger al veel gegeten. Naar aanleiding van de vondsten is er nu een kookboek over de historische Rotterdamse cuisine. Het is volgens auteur Manon Henzen meer dan een receptenboek: ‘Historische...

Lees meer
Jacob Ruychaver met zijn gezin op een schilderij door Frans Hals
Jacob Ruychaver met zijn gezin op een schilderij door Frans Hals
Beeldessay

Pronken met onze families doen we al eeuwen

Gezellig, gelovig of rijk. Met een familieportret laten gezinnen aan de buitenwereld zien wie ze zijn. En dat ze hun leven goed voor elkaar hebben.  Wie in de zeventiende eeuw een Amsterdams grachtenhuis binnenliep, kon in de ontvangstkamer worden verwelkomd door een groot schilderij van de bewoners. Bijvoorbeeld van een strenge vader in donkere mantel...

Lees meer
Filmposter Zwei zu eins
Filmposter Zwei zu eins
Recensie

Duitsers op het dievenpad in schelmenfilm Zwei zu eins

Over het leven in de DDR bestaan veel grimmige films, maar Zwei zu eins bewijst dat je er ook een schelmenkomedie over kunt maken. De film speelt zich af in de zomer van 1990 in het Oost-Duitse Halberstadt. De aanstaande Duitse eenwording gaat in het stadje gepaard met massaontslagen en failliete fabrieken. Drie gedesillusioneerde werkloze...

Lees meer
Cover HN78 2025
Cover HN78 2025
Interview

Broedermoord en ruzie over de erfenis: familiedrama’s zijn van alle tijden

De zomereditie van Historisch Nieuwsblad is gevuld met artikelen over familie. Volgens eindredacteur Mirjam Janssen is het een prachtig thema omdat veel geschiedenis daar nu eenmaal begint. ‘Iemands status en opvoeding, en de mogelijkheden die hij of zij krijgt in het leven hangen voor een groot deel af van de familie. We laten zien hoe families...

Lees meer