De kwestie rond de dividendbelasting heeft een flinke deuk geslagen in het imago van premier Mark Rutte. Het beeld is ontstaan dat hij de belasting wilde afschaffen om tegemoet te komen aan zijn vroegere werkgever, Unilever. Door deze maatregel zou een probleem worden opgelost waar het levensmiddelenconcern al vanaf zijn prille begin mee kampt. Hoe dat zit, wordt uitgelegd door historicus Pim Reinders, die een biografie schreef over een van de grondleggers van Unilever, Samuel van den Bergh (1864-1941):
‘Unilever is voortgekomen uit drie grote bedrijven: de Nederlandse margarinefabrieken Jurgens en Van den Bergh, en de Engelse zeepfabrikant Lever Brothers. In 1895 had Van den Bergh zijn bedrijf al naar de Londense beurs gebracht. Bij die beslissing woog toen nadrukkelijk mee dat de Nederlandse beleggers hun betaalde dividendbelasting konden terugkrijgen van de Engelsen. Deze regeling heeft tot 1918 bestaan.
Van den Bergh en Jurgens gingen in 1927 samen verder als de Margarine Unie en een jaar later begonnen de fusiebesprekingen met Lever. De onderhandelaars stuitten direct weer op het probleem van de dividendbelasting. Als het nieuwe fusiebedrijf zijn hoofdkantoor in Engeland zou vestigen, zouden de Nederlandse aandeelhouders dubbel belasting moeten betalen: één keer in Groot-Brittannië en één keer in eigen land. Sam van den Bergh vroeg zijn rechterhand Paul Rijkens daar iets op te verzinnen. Diens oplossing bestond eruit om niet één, maar twee moedermaatschappijen op te richten: een in Nederland en een aan de andere kant van het Kanaal. De raden van bestuur bestonden uit dezelfde mensen, maar er waren wel twee bestuursvoorzitters.
Deze situatie heeft geduurd tot 2005. Toen pas kreeg Unilever voor het eerst één president-directeur. De inmiddels afgeblazen verplaatsing van het Londense hoofdkantoor naar Rotterdam zou de voltooiing van dit proces van centralisering zijn geweest. Maar dan zou ook het oude probleem weer opspelen dat bepaalde aandeelhouders – dit keer de Britse – fiscaal werden benadeeld. In Engeland betalen ze geen dividendbelasting. Het heeft er alle schijn van dat Unilever daarom heeft gelobbyd bij Rutte voor afschaffing van de dividendbelasting.’
Dit artikel is exclusief voor abonnees
