‘De Antilliaanse keuze tegen de onafhankelijkheid is een fascinerende paradox’

De Antillen waren voor Nederland op veel fronten een totaal ander soort kolonie dan Indonesië en Suriname, vertelt Gert Oostindie, hoogleraar Koloniale en postkoloniale geschiedenis. ‘De rellen van 1969 in Willemstad vormden een breuk in de moderne geschiedenis.'

Waarom waren de Antillen een interessante kolonie voor Nederland?
‘Eigenlijk waren de Antillen het grootste gedeelte van de koloniale periode helemaal niet zo’n erg interessante kolonie, behalve Curaçao en Sint Eustatius in de zeventiende en achttiende eeuw. Die waren heel belangrijk als centra voor legale en illegale handel, om het mercantilisme van de omringende koloniën te doorbreken.’

In hoeverre verschilde het bestuur van Nederland op de Antillen van dat in Suriname?
‘Vrijwel alle Caribische koloniën werden ontwikkeld als plantagekoloniën voor suiker en koffie, maar dat geldt niet voor de Nederlandse eilanden. Die hadden juist een handelsfunctie. Dat markeert een groot verschil met Suriname. Daar werd na afschaffing van de slavernij de plantagegeschiedenis verlengd door contractarbeid uit Azië. Op de eilanden heerste rond 1863 een heel andere stemming onder de koloniale bestuurders. Men vroeg zich af: wat moeten we met al die mensen op het eiland voor wie toch geen werk is?’