Home COLUMN: Martin Sommer

COLUMN: Martin Sommer

  • Gepubliceerd op: 23 oktober 2012
  • Laatste update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Martin Sommer
  • 3 minuten leestijd

Als u dit leest, zal de formatie nog wel voortduren. Tot nu toe – half oktober – is het aan het Binnenhof een druilerige en dulle aangelegenheid. Niet alleen vanwege het weer en omdat men achter potdichte deuren timmert aan een nieuw kabinet, maar ook omdat de koningin niet meer mag meedoen.

Weg ceremonieel. Geen vicepresident Donner van de Raad van State die zijn fiets aan het hek van Paleis Noordeinde vastmaakt. Wie moet er nu zoals Mat Herben uit de school klappen dat de koningin had gevraagd of hij een wolkje dan wel ‘een plens’ melk in zijn koffie wilde hebben? En hoe moet het verder met het Boekestijntje?

Dat de Kamer nu de informateurs aanwijst in plaats van de koningin is een oplossing voor een niet-bestaand probleem, vond Frits Bolkestein. Het zal wel ergens goed voor zijn, maar het is vooral een zoveelste blijk van de Nederlandse symboolblindheid. Het bezoek aan de koningin na de verkiezingsuitslag was een ritueel. Het hoorde bij de noodzakelijke vredestichting tussen partijen die een coalitie moeten vormen, na het zwaardgekletter van de verkiezingscampagne.

Lubbers kan wel zeggen dat koningin Beatrix opgelucht is omdat ze zich nergens meer mee hoeft te bemoeien, maar voor hetzelfde geld zit ze te kniezen op haar werkkamer en gooit er straks het bijltje helemaal bij neer. Dan hebben we een republiek, en daar ben ik niet voor.

Uit eigen ervaring kan ik getuigen van de ceremoniële band tussen koninklijke familie en bevolking. Eén keer ben ik op bezoek geweest in Paleis Noordeinde, weliswaar via de achterdeur en niet bij de koningin, maar bij prinses Máxima en prins Willem-Alexander. Toch is dat ook niet niks. Ik had een journalistieke prijs gewonnen en mocht, in gezelschap van nog een stuk of twintig prijswinnaars, aanschuiven bij de lunch.

Bij mij aan tafel zat de tandartsassistente van het jaar. Naast haar de tuinder van het jaar, dan de gelauwerde actrice Tjitske Reidinga, en vervolgens Nick van Simon. Daar weer naast Máxima, die Nick wel leuk vond, geloof ik. Lakeien knipmesten in het rond, met witte handschoenen en kleurige pandjesjassen.

Máxima leek mij een VVD-stemmer. Ze vertelde in reactie op de cultuurbezuinigingen hoe de opera in Argentinië bloeide zonder een cent subsidie. Ook de kroonprins zou ik voor een liberaal houden. Hij hield een praatje waarin hij de prijswinnaars aan de bevolking ten voorbeeld stelde. Ik wil niet beweren dat de rest van Nederland in zijn ogen bestond uit slampampers, maar laten we zeggen dat ook de prins niet van de zesjescultuur is.

Zo kabbelde de lunch aangenaam voort. Ik maakte nog kennis met de slagers van het jaar, twee broers wier probleem was dat ze geen opvolgers hadden. Waarna we koffiedronken in de hal. Een hofdame vertelde dat een prijswinnares van het vorige jaar – ik meen de huisvrouw van het jaar – zo onder de indruk was dat ze de hele middag geen woord kon uitbrengen. Achteraf liet ze weten dat ze de mooiste dag van haar leven had gehad.

Bij de koffie serveerde een lakei macarons, zeer dure Franse schuimkoekjes in vrolijke kleuren. Mijn vrouw is daar dol op, dus ik vroeg aan Tjitske Reidinga of ze vond dat ik er eentje in mijn zak kon stoppen. Natuurlijk, zei ze. Maar vraag een servetje, anders plakt je beste pak straks aan elkaar.

Ik raapte mijn moed bijeen en sprak een witgehandschoende lakei aan. De man vertrok geen spier en verdween door de paneeldeuren. Hij bleef zo lang weg dat ik veronderstelde dat het hof mijn verzoek verontwaardigd had afgewezen. Maar nee hoor, daar gingen de deuren open en verscheen dezelfde lakei. Ik kreeg mijn servetje, aangereikt op een zilveren dienblad.

Als ik al niet overtuigd was, dan nu toch wel. Een natie zonder symboliek, dat gaat niet. Om de boel bij elkaar te houden zullen we de Oranjes nog hard nodig hebben, schreef Pim Fortuyn al in de jaren negentig. Zoals vaker had hij gelijk.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Woodrow Wilson en Edith Wilson
Woodrow Wilson en Edith Wilson
Artikel

Schandaal rond Bidens gezondheid: hij is niet de eerste president die zijn ziekte verzweeg

Uit een nieuw boek blijkt dat Joe Bidens gezondheidsproblemen tijdens zijn presidentschap erger waren dan gedacht. In 1919 probeerde president Woodrow Wilson zijn ziekte ook zoveel mogelijk uit de publiciteit te houden. Zijn vrouw Edith Wilson hield hem uit de wind en nam allerlei taken van hem over. In het boek Original Sin schrijven journalisten dat...

Lees meer
Hans Wiegel noemde Winston Churchill zijn historische held: ‘Hij wist te inspireren’
Hans Wiegel noemde Winston Churchill zijn historische held: ‘Hij wist te inspireren’
Interview

Hans Wiegel noemde Winston Churchill zijn historische held: ‘Hij wist te inspireren’

Oud-VVD-leider en oud-vicepremier Hans Wiegel roemde in 2017 de Britse staatsman Winston Churchill om zijn moreel leiderschap tijdens de Tweede Wereldoorlog. ‘Hij was van doorslaggevende betekenis.’ Wanneer hoorde u voor het eerst van Winston Churchill?‘Ik zal een jaar of twaalf zijn geweest, ik meen dat dit op school was.’ Maakte hij meteen indruk op u?‘Ik...

Lees meer
De olifant van Karel de Grote
De olifant van Karel de Grote
Artikel

Trump krijgt een vliegtuig cadeau, Karel de Grote kreeg iets veel opvallenders

Een Qatarees cadeau leidt tot ophef in de VS: het emiraat wil president Donald Trump een vliegtuig ter waarde van 400 miljoen dollar schenken. Diplomatieke giften zijn al sinds de Oudheid een belangrijk onderdeel van internationale betrekkingen. Zo kregen heersers vroeger olifanten, relikwieën en koffieplantjes cadeau. President Trump vindt de controverse rond het cadeau uit...

Lees meer
Jager met jachthonden
Jager met jachthonden
Beeldessay

Nederlanders maken zich al eeuwen druk over de jacht

Tijdens een jachtpartij schoten edelen van de Republiek onbelemmerd vele dieren. Eind achttiende eeuw kwam daar steeds meer verzet tegen. Maar niet uit dierenliefde. Het was een verslavend tijdverdrijf. Met een horde achter het wild aan stuiven of juist in je eentje dieren besluipen. Te paard, ondersteund door jachthonden of valken, schoten jagers ‘edel wild’,...

Lees meer