Home Appels en peren kon je moeilijk bewaren

Appels en peren kon je moeilijk bewaren

  • Gepubliceerd op: 18 juni 2019
  • Laatste update 26 aug 2024
  • Auteur:
    Annegreet van Bergen
  • 4 minuten leestijd
Appels en peren

Kersen, rode bessen, sinaasappels en ananas. Tegenwoordig hebben we het hele jaar fruit van over de hele wereld op ons bord, zo constateert Annegreet van Bergen met genoegen. De overvloed is te danken aan moderne bewaartechnieken.

In de zomer breekt de kersentijd aan. Een verrukkelijke tijd. Gedurende een maand of twee zijn er de heerlijkste Nederlandse kersen te koop. Ik kan me niet herinneren dat er in mijn jeugd zo lang kersen waren en al helemaal niet dat ze zo lekker smaakten.

Volgens Henk Makkink (1951), de fruitteler in Gorssel bij wie ik ’s zomers kersen koop, waren de kersen uit de boomgaard bij de boerderij van zijn ouders minstens zo lekker als nu, misschien nog wel lekkerder. Zeker als ze net geplukt waren. ‘Alles wat verder weg is dan de boom waarvan je ze plukt kost smaak.’

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Maar inderdaad: de laatste jaren zijn er ongekend dikke kersen op de markt. Die kosten je klauwen met geld, maar o, o wat smaken ze goed. Nadat de kersenteelt eind vorige eeuw steeds verder was weggekwijnd, zit de bedrijfstak sinds 2000 weer in de lift. Die opbloei is te danken aan plastic overkappingen die de kersen beschermen tegen wind, hagel, regen en vogels. ‘Het begon in pakweg 1985 met de rode bessen,’ aldus Makkink. ‘Daarna werden de overkappingen voor de buitenteelt van steeds meer kwetsbare fruitsoorten zoals aardbeien, frambozen én kersen gebruikt.’

Zonder die overkappingen waren fruittelers veel kwetsbaarder voor de grillen van het weer. ‘Eén onweersbui en alles was weg. Directe regen op een kers is funest, want dan knapt-ie. De regen valt tussen de bomen en omdat de wortels wijdvertakt zijn, nemen ze het hemelwater nog steeds op,’ aldus Makkink. Ook houden de overkappingen hongerige spreeuwen op afstand. ‘Als kind liep ik met een ratel door de boomgaard om ze te verjagen.’

Onder de overkappingen groeien de kersen langzamer. Dus moeten de telers ze langer laten hangen, wat in die beschermde omgeving ook mogelijk is. Hierdoor produceren de kersen meer suikers en daardoor worden ze dikker én smaakvoller. Omdat telers tegenwoordig diverse rassen met een verschillende draagtijd hebben – Makkink heeft er tien – is de kersentijd langer geworden.

De overkappingen zijn een van de vele innovaties die voor de huidige permanente beschikbaarheid van vers fruit zorgen. Nog niet zo lang geleden was dat heel anders. Zo bracht de vader van Reinie (1950) ’s zomers weleens een kistje kersen mee. Dan kreeg ze twee schoteltjes. De rest was voor de weck. Reinie: ‘In de winter kreeg ik heel af en toe een bloedsinaasappel. En met kerst lagen er mandarijntjes onder de kerstboom. Goudrenetten waren de laatste appels. Als je die netjes tussen een laagje stro in de kelder bewaarde en daar in januari nog van kon eten, schoot je al aardig op. Pas in juni kwamen de eerste nieuwe appels, de Yellows. Peren kon je nog moeilijker bewaren. Dat ging alleen door ze te wecken.’

De overkappingen zijn een van de vele innovaties die voor de huidige permanente beschikbaarheid van vers fruit zorgen.

Tegenwoordig zijn er peren – conferences – tot in mei. Als je die koopt zijn ze keihard en smakeloos, maar na een paar dagen in de fruitschaal worden ze sappig en zoet. Nadat ze in september waren geplukt, hebben deze peren in een Controlled Atmosphere als het ware geslapen. Deze CA-techniek – een mengeling van koeling, laag zuurstofgehalte en hoge luchtvochtigheid – is ontwikkeld in de tweede helft van de twintigste eeuw en wordt steeds verder vervolmaakt.

Door deze en andere bewaartechnieken hebben wij in Nederland het hele jaar rond fruit van over de hele wereld op ons bord. Het meest spectaculair vind ik de ananas. Bij ons thuis werd er begin jaren zestig vlak voor kerst één exemplaar bezorgd, een relatiegeschenk voor mijn vader. In het leuke boek Ananas – Een geschiedenis in opzienbarende verhalen en onverwachte ontmoetingen vertelt Lex Boon dat daarmee werd voortgeborduurd op een oude traditie.

In het achttiende-eeuwse Engeland was de ananas een statussymbool bij uitstek. Aristocraten die in hun kas een ananas hadden weten te kweken, zeulden de vrucht mee naar feesten en diners. Niet om te eten, maar om te laten bewonderen. In Amerika werden de uit de Cariben geïmporteerde ananassen toen al wel gegeten. De eerste president, George Washington (1732-1799), schreef in zijn dagboek dat niets zijn smaak meer behaagde dan de ananas. Ananas werd aan de belangrijkste gasten geserveerd.
Boon: ‘Waarschijnlijk werd door deze gewoonte de ananas, naast het symbool van rijkdom en goede smaak, ook het symbool van gastvrijheid.’ Met dit in het achterhoofd mag het een klein wonder heten dat deze ooit zo elitaire vrucht tegenwoordig overal in Nederland, van Middelburg tot Delfzijl, in de rijk gevulde schappen van de groenteboer ligt en dat hij een voor ieder betaalbare delicatesse is geworden.

Nieuwste berichten

Woodrow Wilson en Edith Wilson
Woodrow Wilson en Edith Wilson
Artikel

Schandaal rond Bidens gezondheid: hij is niet de eerste president die zijn ziekte verzweeg

Uit een nieuw boek blijkt dat Joe Bidens gezondheidsproblemen tijdens zijn presidentschap erger waren dan gedacht. In 1919 probeerde president Woodrow Wilson zijn ziekte ook zoveel mogelijk uit de publiciteit te houden. Zijn vrouw Edith Wilson hield hem uit de wind en nam allerlei taken van hem over. In het boek Original Sin schrijven journalisten dat...

Lees meer
Hans Wiegel noemde Winston Churchill zijn historische held: ‘Hij wist te inspireren’
Hans Wiegel noemde Winston Churchill zijn historische held: ‘Hij wist te inspireren’
Interview

Hans Wiegel noemde Winston Churchill zijn historische held: ‘Hij wist te inspireren’

Oud-VVD-leider en oud-vicepremier Hans Wiegel roemde in 2017 de Britse staatsman Winston Churchill om zijn moreel leiderschap tijdens de Tweede Wereldoorlog. ‘Hij was van doorslaggevende betekenis.’ Wanneer hoorde u voor het eerst van Winston Churchill?‘Ik zal een jaar of twaalf zijn geweest, ik meen dat dit op school was.’ Maakte hij meteen indruk op u?‘Ik...

Lees meer
De olifant van Karel de Grote
De olifant van Karel de Grote
Artikel

Trump krijgt een vliegtuig cadeau, Karel de Grote kreeg iets veel opvallenders

Een Qatarees cadeau leidt tot ophef in de VS: het emiraat wil president Donald Trump een vliegtuig ter waarde van 400 miljoen dollar schenken. Diplomatieke giften zijn al sinds de Oudheid een belangrijk onderdeel van internationale betrekkingen. Zo kregen heersers vroeger olifanten, relikwieën en koffieplantjes cadeau. President Trump vindt de controverse rond het cadeau uit...

Lees meer
Jager met jachthonden
Jager met jachthonden
Beeldessay

Nederlanders maken zich al eeuwen druk over de jacht. Maar niet uit dierenliefde

Tijdens een jachtpartij schoten edelen van de Republiek onbelemmerd vele dieren. Eind achttiende eeuw kwam daar steeds meer verzet tegen. Maar niet uit dierenliefde. Het was een verslavend tijdverdrijf. Met een horde achter het wild aan stuiven of juist in je eentje dieren besluipen. Te paard, ondersteund door jachthonden of valken, schoten jagers ‘edel wild’,...

Lees meer