George Bush junior, geen groot lezer, verslond de roman L’Étranger, zoals de dochters van Barack Obama dat ook deden. Op het Taksim-plein in Istanbul las op 24 juni 2013 een betoogster het essay Le Mythe de Sisyphe voor, uit protest tegen de autoritaire premier Erdogan. In Japan is La Peste sinds de kernramp van Fukushima een bestseller.
Al deze boeken zijn het werk van de Frans-Algerijn Albert Camus (1913-1960). Een eeuw na zijn geboorte is hij een van de best verkopende schrijvers ter wereld. Op Twitter wordt Camus elke twee minuten geciteerd.
In 2009 wilde president Sarkozy het lijk van Camus laten overbrengen naar het Panthéon, waar alle grote Fransen liggen. Maar de familie weigerde verontwaardigd. Olivier Todd, Camus’ biograaf, begreep waarom. ‘Ik denk niet dat Albert Camus de hulp nodig heeft van Sarkozy,’ hoonde hij. ‘Sarkozy heeft eerder de hulp nodig van een intellectueel.’
Waarom is Camus zo populair? Literatuurcritici zoeken het antwoord in de historie. Camus werd op 7 november 1913 in Algiers geboren. Zijn vader kwam een jaar later om in de Slag aan de Marne. Op 26-jarige leeftijd kreeg hij tbc. Hij stierf in 1960, drie jaar nadat hij de Nobelprijs voor literatuur had gekregen.
Camus zat in niemands zak. Hij werd in 1935 lid van de Communistische Partij, om vervolgens Stalin af te vallen. In 1943 sloot hij zich in Parijs aan bij het verzet tegen de nazi’s, maar later weigerde hij het Algerijnse verzet tegen de Fransen te omarmen. Hij veroordeelde het Franse kolonialisme, maar was tegen een onafhankelijk Algerije en brak met de linkse filosoof Jean-Paul Sartre. Voor miljoenen lezers hebben zijn boeken door die onafhankelijke geest eeuwigheidswaarde gekregen.
In La Peste schrijft hij over Algerijnse bureaucraten die hun schouders ophalen over een invasie van ratten. Japanners herkennen daarin de eufemismen waarmee hun eigen leiders zich indekten na de ramp bij Fukushima. Kosovaren lezen Camus om zijn aanvallen op de corrupte politiek. Onder Arabieren is hij populair vanwege zijn afkeer van terroristisch geweld. In 1957 vroeg een moslim hem waarom hij tegen de Algerijnse rebellen was. Hij antwoordde: ‘Ik ben tegen kolonialisme. Maar ik moet ook het blinde terrorisme veroordelen dat in de straten van Algiers op een dag mijn moeder kan treffen. Ik geloof in rechtvaardigheid, maar mijn moeder gaat voor.’
Dit artikel is exclusief voor abonnees
