Bulgaarse overheden hebben eeuwenoude ruïnes laten omtoveren tot een soort Disney-kastelen.
Van de originele Poort van Trajanus en de Byzantijnse forten in het natuurgebied Jajlata is weinig meer bewaard gebleven dan enkele funderingen. Maar de afgelopen jaren zijn daar – met moderne materialen – weer complete muren, torens en boogpartijen bovenop gebouwd. Nu de ‘restauraties’ klaar zijn, stellen archeologen de vraag: hoe had dit kunnen gebeuren?
Eric Moormann, hoogleraar klassieke archeologie aan de Radboud Universiteit, is niet verbaasd. ‘Dit heeft met nationalisme te maken. In sommige landen worden archeologische vondsten helemaal uitgebouwd. Dat is problematisch, want zo zijn die ruïnes niet aangetroffen. Hoe verwerk je het tijdsverloop van zo’n gebouw? Herstel je de staat van het bouwwerk zoals het oorspronkelijk was, of zoals het er na een paar honderd jaar uitzag? Ik vind dat archeologen hierin grote terughoudendheid moeten betrachten.’
Kan de metamorfose van de Bulgaarse ruïnes worden teruggedraaid? Moormann: ‘Er zijn wel internationale afspraken van UNESCO, zoals het Charter van Venetië uit 1964, dat heel strenge voorwaarden stelt aan herbouw. Zeker 70 tot 80 procent van het oude materiaal, de Bausubstanz, moet worden hergebruikt. Helaas is het enkel een ethische code, geen wetgeving.’ Tot overmaat van ramp zijn de Bulgaarse ‘restauraties’ betaald met 90 miljoen euro aan Europese subsidies.
Dit artikel is exclusief voor abonnees
