Direct na de jaarwisseling worden de verkooplijstjes van 2005 opgemaakt. Een van de grootste Engelse boekhandelketens, ‘Borders’, heeft inmiddels zijn overzicht van de bestverkochte historische boeken in 2005 samengesteld. Die lijst biedt direct inzicht in de geschiedkundige interesses van de Britse lezer.
In de top-vijftig van bestverkochte boeken staan vooral veel werken die de huidige conflicten in Irak en Afghanistan in historisch perspectief plaatsen. Met tien boeken in de top-vijftig is dit de grootste groep. Daarnaast zijn ook de boeken over vroegmoderne geschiedenis populair. In het ‘Nelson-jaar’ 2005, tweehonderd jaar na de Zeeslag bij Trafalgar, zijn veel boeken over het maritieme verleden van het Britse Rijk gepubliceerd en verkocht. De Tweede Wereldoorlog is zoals elk jaar goed vertegenwoordigd, met zeven boeken in de top- vijftig, waaronder een nieuwe editie van het dagboek van Anne Frank. De Middeleeuwen en de Oudheid komen er bekaaid vanaf met slechts één boek over de kruistochten en één boek over de militaire prestaties van het Romeinse Rijk.
Duidelijke parallellen zijn er tussen de verkoopcijfers van de boekhandels en de zwaartepunten in het Engelse geschiedenisonderwijs. Eind december publiceerde de Qualifications and Curriculum Authority (QCA), die namens de Britse overheid de kwaliteit van het onderwijs bewaakt, haar rapporten over de curricula van de Engelse scholen. In het rapport over het vak geschiedenis voor de leeftijden 14 tot en met 19 jaar beklaagde de QCA zich over de eenzijdige belangstelling in de geschiedenislessen voor ‘Hitler and Henry’, oftewel nazi-Duitsland en de vorsten van de Tudor-dynastie.
De populariteit van boeken over oorlog en de – meestal militaire – daden van staatshoofden is dus terug te vinden in de bijzondere aandacht in het onderwijs voor dictators en strijd. In de top-vijftig staan echter geen boeken die de economische, religieuze of sociale omstandigheden in het verleden beschrijven. Ook de QCA lijkt dit gebrek in haar rapport te signaleren. Haar oproep om minder aandacht aan de oorlog te schenken en meer te onderwijzen over de bijdragen van etnische minderheden aan de Britse geschiedenis klinkt wellicht modieus, maar zou wel een goed begin kunnen zijn voor een meer sociaal-historisch benadering van het vak.
Dat zou kunnen leiden tot veelzijdig onderwijs, dat wordt beïnvloed door moderne wetenschappelijke inzichten. Want de verkoopcijfers van ‘Borders’ lijken erop te wijzen dat wat niet wordt onderwezen, later ook niet meer wordt gelezen.
Dit artikel is exclusief voor abonnees
