Home BOEKEN: Soldaat in Indonesie, 1945-1950 – Gert Oostindie

BOEKEN: Soldaat in Indonesie, 1945-1950 – Gert Oostindie

  • Gepubliceerd op: 23 december 2015
  • Laatste update 13 okt 2022
  • Auteur:
    Doeko Bosscher
  • 1 minuut leestijd
BOEKEN: Soldaat in Indonesie, 1945-1950 – Gert Oostindie

Nederlands geweld onafhankelijkheidsoorlog structureel

De grootste oorlog die Nederland ooit gevoerd heeft vond niet plaats in de jaren 1940-1945, maar daarna. Meer dan 200.000 militairen werden naar Indonesië gestuurd om het nationalisme van ‘de Republiek’ te beteugelen. Alles tevergeefs.

In 2005 sprak minister Ben Bot in Indonesië een aarzelend politiek excuus uit. Nederland voerde, zei hij, een oorlog ‘aan de verkeerde kant van de geschiedenis’. Gert Oostindie verwerkte die woorden in de ondertitel van zijn documentaire boek Soldaat in Indonesië, 1945-1950. Verder is hij spaarzaam met oordelen en laat vooral de getuigen spreken.
Vechtend tegen de bierkaai begingen de Nederlanders tal van excessen. Voor dit grove geweld heeft de publieke opinie van nu geen genade meer. Het boek van Oostindie past naadloos in die nuchtere aanpak en is tegelijk een nieuwe mijlpaal. De auteur onderzocht de getuigenissen van meer dan 1300 militairen in dag- en gedenkboeken, memoires en brieven.

Conclusie: oorlogsmisdaden zijn op veel grotere schaal voorgekomen dan ooit officieel is erkend. Alleen al uit zijn eigen bronnen komen zo’n 800 geweldsontsporingen naar voren, de helft met dodelijke slachtoffers. Naarmate de politieke grond verder onder de militairen wegzakte, groeide de neiging om zich – tegen de orders van hogerhand in – aan geweld te buiten te gaan.

De bierkaai is overal aanwezig. ‘Wat hebben ze nou weer bekokstoofd in Batavia en Den Haag. We zijn allemaal woest,’ schreef iemand na het staken van de eerste politionele actie (1947). Alle daders waren op hun eigen manier ook slachtoffer.
 
Doeko Bosscher is hoogleraar eigentijdse geschiedenis aan de Rijksuniversiteit Groningen.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Dit artikel is gepubliceerd in Historisch Nieuwsblad 1 - 2016

Nieuwste berichten

Scène uit het grote offensief
Scène uit het grote offensief
Recensie

Blunders en rivaliteit kostten mensenlevens in de Slag om de Schelde

Dat Zeeland met de Slag om de Schelde het grootste Nederlandse slagveld werd in de Tweede Wereldoorlog had niet gehoeven. Het was anders gelopen als de Britse legeraanvoerder Bernard Montgomery minder eigengereid was geweest. Zijn rivaliteit met de geallieerde opperbevelhebber Dwight Eisenhower hielp ook niet mee, blijkt uit de documentaire Het grote offensief. De film...

Lees meer
Amsterdam leverde zijn Joden uit aan de Duitsers, concludeert het NIOD
Amsterdam leverde zijn Joden uit aan de Duitsers, concludeert het NIOD
Recensie

Amsterdam leverde zijn Joden uit aan de Duitsers, concludeert het NIOD

Eerst waren er excuses van het Amsterdamse gemeentebestuur, pas daarna verscheen het bijbehorende onderzoek van het NIOD. Beide trekken dezelfde conclusie: de gemeente gaf volle medewerking aan het beleid van de Duitse bezetter om Amsterdam judenrein te maken. Maar waar burgemeester Femke Halsema koos voor het perspectief van de slachtoffers, staat het NIOD vooral stil...

Lees meer
Atatürks secularisme putte uit Franse bronnen 
Atatürks secularisme putte uit Franse bronnen 
Nieuws

Atatürks secularisme putte uit Franse bronnen 

De beweging van de Jonge Turken, die zich aan het begin van het twintigste eeuw inzette voor de modernisering van het vaderland, liet zich door Franse ideeën inspireren. Dat laat historicus Remzi Çağatay Çakırlar zien in zijn proefschrift, waarop hij onlangs in Leiden promoveerde.  In 1925 gaf de intellectueel en Jonge Turk Abdullah Cevdet een...

Lees meer
Speelfilm <i>Perla</i>: communisten ruïneren jong stel
Speelfilm <i>Perla</i>: communisten ruïneren jong stel
Recensie

Speelfilm Perla: communisten ruïneren jong stel

We mogen denken dat we ons lot in eigen hand hebben, maar de speelfilm Perla dwingt tot bescheidenheid. Daarin ruïneert het communistische regime in Tsjechoslowakije het leven van een jong stel. Het drama opent met de inval in 1968 in Tsjechoslowakije door de legers van het Warschaupact. Daarna schakelt de film over naar 1981 in...

Lees meer