Home Boeken: Signalementen

Boeken: Signalementen

  • Gepubliceerd op: 24 februari 2011
  • Laatste update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Frans Smits

Wie was Anne Frank? Hans Ulrich 128 p. Verbum, euro 14,95
Verbum heeft inmiddels een goede reputatie opgebouwd met de publicatie van tal van boeken over de holocaust. Wie was Anne Frank? is deel 31 van de Verbum Holocaust Bibliotheek. ‘Het is een boek dat opa koopt voor zijn kleinkinderen en het zelf ook nog leest om zijn geheugen op te frissen.’ Zegt de uitgever. Dat klopt. Het voorwoord is van Hans Blom, de voormalige directeur van het NIOD. Hij waarschuwt dat we Anne Frank niet als heilige moeten zien.
René J. Versluis vond op zolder een oorlogsdagboek van een dwangarbeider. Hij ontcijferde de tekst en schreef: In de voetsporen van een dwangarbeider (97 p. eigen uitgave, euro 17,00 – zie www.dwangarbeider.nl). Stelling van Versluis: De afvoer van dwangarbeiders naar Duitsland eind 1944 werd niet ingegeven door gebrek aan arbeidskrachten in Duitsland. De bezetter was veeleer bang voor verzetsactiviteiten bij het naderen van de geallieerde troepen.’

Reddende liefde. Het werk van de Heldringstichtingen in Zetten 1847-2010 O.W. Dubois 352 p. Verloren, euro 35,00
De Heldringstichtingen danken hun naam aan de Réveilvoorman dominee O.G. Heldring die in het Betuwse dorp Zetten in 1847 een opvanghuis voor prostituees stichtte. Rondom dit tehuis ontstond in de loop der jaren een groot complex van inrichtingen voor opvang en vorming van verwaarloosde en kwetsbare meisjes en jonge vrouwen. Ook werden diverse scholen gesticht die landelijke bekendheid kregen. O.W. Dubois beschrijft de sociale achtergronden van de tienduizenden meisjes die in Zetten terechtkwamen.
Tussen 1974 en 1986 was Jan Smilde directeur-geneesheer van de Sint-Franciscushof, een algemeen psychiatrisch ziekenhuis in Raalte. In het najaar van 2008 werd begonnen met de sloop van Franciscushof om plaats te maken voor een villawijk. De tweehonderd patiënten die er nog verbleven moesten verhuizen. Sommigen hadden meer dan veertig jaar in het ziekenhuis gewoond. Journaliste Miek Smilde, dochter van Jan Smilde, beschrijft in Raarhoek (311 p. De Arbeiderspers, euro 19,95) de geschiedenis van Franciscushof en zijn bewoners.

Een journalistiek geheim ontsluierd Joan Hemels 270 p. Spinhuis, euro 29,50
Pershistoricus Joan Hemels toont in dit boek aan dat de Nederlandse journalistiek tijdens de Eerste Wereldoorlog stelselmatig werd beïnvloed vanuit Wenen. Bijna alle redacties werden van gemanipuleerd nieuws en geregisseerde reportages voorzien. De dubbelmonarchie huurde de Tsjech Robert Saudek in om de publieke opinie in het neutrale Nederland te winnen voor de belangen van Oostenrijk-Hongarije. Via het Hollandsch Nieuws-Bureau in De Haag slaagde deze ‘gewiekste spindoctor’ er in het vertrouwen van redacties en individuele journalisten te winnen. Buiten medeweten van zijn opdrachtgevers aan de Donau speelde hij bovendien een dubbelspel – onder andere door zijn diensten ook in Berlijn aan te bieden. Volgens Hemels deden journalisten die boter op hun hoofd hadden na 1918 geen beroep op het zelfreinigend vermogen van hun beroepsgroep. Ze werkten de mythe van een onafhankelijke journalistiek in een afzijdig gebleven Nederland in de hand.

Grof geld. Financiële schandalen en speculatie in Nederland 240 p. Roel Janssen De Bezige Bij, euro 19,90
Nederland heeft aan de wieg gestaan van het moderne financiële kapitalisme. Het is ook de bakermat van financiële schandalen en crises. De eerste manipulatie met de geldmarkt, de eerste speculatie op dalende aandelenkoersen, de eerste speculatieve luchtbel, de eerste beurscrash en de eerste Europese bankencrisis vonden plaats in Nederland. Roel Janssen, financieel-economisch journalist en schrijver van thrillers, toont in Grof geld verbijsterende staaltjes van oplichterij, verteld aan de hand van historische personages.
Bernard Woelderink, oud-directeur van het Koninklijk Huisarchief verdiepte zich in de financiering van het apparaat van de monarchie: Geschiedenis van de Thesaurie. Twee eeuwen Thesaurie en thesauriers van het Huis Oranje-Nassau, 1775-1975 (256 p. Verloren, euro 29,00). Aandacht voor het functioneren van de Thesaurie binnen de hofhouding, de vorstelijke uitgaven ter leniging van armoede, de nalatenschap van koning Willem II en het Duitse bewind over het vermogen van de Oranjes tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Parijzenaars Graham Robb 479 p. Atlas, euro 29,95
Robb, biograaf van Balzac, Victor Hugo en Rimbaud, schreef een caleidoscopisch boek over Parijs: een geschiedenis, tegelijk een reisgids, maar ook gedeeltelijk een gedenkschrift en een beetje een detective. Hij neemt de lezer mee van 1750 naar het nieuwe millennium en stelt ons voor aan enkele inwoners van Parijs: sommige beroemd, andere niet – weer andere berucht. We ontmoeten spionnen, soldaten, geleerden en alchemisten, politiecommissarissen, fotografen en filosofen, overspelige echtgenoten, moordenaars, gevangenen en prostituees. We slaan politieke en seksuele intriges gade en zijn getuige van werkelijke en zogenaamde revoluties, moordaanslagen en verscheidene executies.We bezoeken ondergrondse gewelven en catacomben, genieten van het uitzicht vanaf de top van de Eiffeltoren, zijn aanwezig bij de opening van de Métro, gaan mee met Hitler op bliksembezoek aan de Franse hoofdstad – en nog veel meer.

De keizer aller ziektes. Een biografie van kanker Siddhartha Mukherjee 591 p. De Bezige Bij, euro 29,90
Dit boek begint met een verbijsterende mededeling: ‘In 2010 zullen ongeveer 600.000 Amerikanen, en meer dan zeven miljoen mensen in de hele wereld sterven aan kanker. In de Verenigde Staten krijgt een op de drie vrouwen en een op de twee mannen met kanker te maken. Een kwart van alle sterfgevallen in de Verenigde Staten, en ongeveer vijftien procent van alle gevallen wereldwijd, is aan kanker gerelateerd.’ Siddhartha Mukherjee, oncoloog, onderzoeker en gelauwerd auteur, beschrijft de ziekte van de eerste gedocumenteerde gevallen duizenden jaren geleden tot de dag van vandaag. Hij doet verslag van decennia van ontdekkingen, tegenslagen en overwinningen tot en met de razendsnelle hoopvolle ontwikkelingen van de laatste tien jaar. Centraal staat de mens: van de Perzische koningin Atossa, die 500 voor Chr. een slaaf een borst liet afzetten tot de eerste patiënten die in 1948 chemotherapie ondergingen.

China. Deel 1: De tijd van de vader Li Kunwu en P. Ôtié 248 p. De Bezige Bij, euro 19,90
Strip met als hoofdpersoon Xiao Li die wordt geboren ten tijde van Mao Zedongs Grote Sprong Voorwaarts en de Honderd Bloemencampagne. Door zijn ogen wordt het China belicht van de rode sjaals, het rode boekje en de grote ‘vader’ Mao. Waar Xiao Li als kleuter nog een diepe liefde voelt voor zijn vaderland raakt hij tijdens schooltijd steeds vaker in verwarring. De kinderen worden verplicht om ratten, de vijanden van het systeem, te vangen en de rattenstaarten te bewaren als bewijs. Hoe ouder Xiao Li wordt, hoe meer hij het systeem in twijfel trekt.
De Belgen Wauter Mannaert en Pierre De Jaegar maakten de strip Ondergronds ( 104 p. De Bezige Bij, euro 19,90) die speelt in de Verenigde Staten tijdens de crisis van de jaren dertig.

Daniëlle Hermans De man van Manhattan 303 p. A.W. Bruna, euro 15,00
Eerder was ik op deze plek enthousiast over De watermeesters, een literair historische thriller van Daniëlle Hermans over de VOC-mentaliteit. Ook haar nieuwe boek mag er wezen. Een spannend relaas over een Amerikaans historicus, die bezig is de documenten die betrekking hebben op Nieuw Amsterdam te ontcijferen. Hij verongelukt. Wilde iemand hem uit de weg ruimen?
Ook erg goed is Anatomie van een moment (539 p. De Geus, euro 24,90) door Javier Cercas. Een documentaire roman over 23 F – de naam waarmee de dag van de coup (23 februari 1981) de Spaanse geschiedenis in is gegaan. Cercas beschrijft het beslissende moment waarop drie moedige mannen te midden van rondvliegende kogels weerstand boden op de dag van de militaire coup.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Dit artikel op Historischnieuwsblad.nl is alleen toegankelijk voor abonnees. Met liefde en zorg werken wij iedere dag weer aan de beste historische verhalen door toonaangevende historici. Steun ons door lid te worden voor maar €4,99 per maand, de eerste maand €1,99. Log in om als abonnee direct verder te kunnen lezen of sluit een abonnement af.