Home BOEKEN: John R. Gillingham – The EU. An obituary

BOEKEN: John R. Gillingham – The EU. An obituary

  • Gepubliceerd op: 27 mei 2016
  • Laatste update 13 okt 2022
  • Auteur:
    Patrick van IJzendoorn
  • 2 minuten leestijd
BOEKEN: John R. Gillingham – The EU. An obituary

‘Grijp het EU-referendum aan om uw kennis over de Europese geschiedenis bij te spijkeren.’ Een bordje met deze uitnodigende tekst boven een boekentafel van een Waterstones-filiaal in Londen haakt aan bij de Brexit-stemming op 23 juni aanstaande. Daaronder ligt een tiental boeken over Europa of de EU, van Geert Maks In Europe tot Daniel Hannans A Doomed Marriage: Britain and Europe. Er lijkt weinig drang te bestaan het Europese project te verdedigen. Die taak had kunnen worden vervuld door gerenommeerde en eurogezinde historici als Timothy Garton Ash of Niall Ferguson. Maar de meeste boeken zijn eurosceptisch van toon. Ook aan de schrijftafel zijn eurosceptici een stuk strijdvaardiger dan hun rivalen.
 

Euroscepticus ziet scherp wat er mis is met de Unie

Het voornaamste historische boek is The EU: an Obituary van de historicus John Gillingham. Daarin beschrijft hij het ontstaan van de Europese Unie op chronologische wijze. Gaandeweg, zeker vanaf het moment dat Jacques Delors ten tonele verschijnt, wordt de toon somber. Alle euvels van de Unie komen voorbij, zoals de overdadige bureaucratie, het luxeleven van de eurocraten en de gebrekkige democratie. De euro was volgens Gillingham een fundamentele denkfout, omdat een economisch middel werd gebruikt om een politiek doel te bereiken.

Curieus is dat Gillingham Brussel aan de ene kant een socialistisch paradijs noemt en het tegelijkertijd beschrijft als een lobbycentrum voor het bedrijfsleven. Ook negeert hij grotendeels de verdiensten van de Europese samenwerking. De langdurige vrede tussen Frankrijk en Duitsland bijvoorbeeld, krijgt niet de aandacht die hij verdient. Ook het vrije verkeer van personen komt er bekaaid vanaf – al heeft dit voordeel zich met de huidige migrantencrisis als een boemerang tegen voorstanders van de eenwording gekeerd.
Dit is een typisch eurosceptisch boek, in die zin dat het een goede analyse is van wat er mis is met Europa, zonder dat het een duidelijke oplossing geeft. Gillingham stelt een grootscheepse ‘renationalisering’ voor, een soort terugkeer naar de Europese Economische Gemeenschap van weleer. Dat lijkt te ambitieus, maar in het geval van een Brexit op 23 juni niet langer ondenkbaar.
 
Patrick van IJzendoorn is correspondent in Londen voor de Volkskrant.



The EU: an Obituary
John Gillingham
282 p. Verso, € 16,-

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Dit artikel is gepubliceerd in Historisch Nieuwsblad 6 - 2016

Nieuwste berichten

Scène uit het grote offensief
Scène uit het grote offensief
Recensie

Blunders en rivaliteit kostten mensenlevens in de Slag om de Schelde

Dat Zeeland met de Slag om de Schelde het grootste Nederlandse slagveld werd in de Tweede Wereldoorlog had niet gehoeven. Het was anders gelopen als de Britse legeraanvoerder Bernard Montgomery minder eigengereid was geweest. Zijn rivaliteit met de geallieerde opperbevelhebber Dwight Eisenhower hielp ook niet mee, blijkt uit de documentaire Het grote offensief. De film...

Lees meer
Amsterdam leverde zijn Joden uit aan de Duitsers, concludeert het NIOD
Amsterdam leverde zijn Joden uit aan de Duitsers, concludeert het NIOD
Recensie

Amsterdam leverde zijn Joden uit aan de Duitsers, concludeert het NIOD

Eerst waren er excuses van het Amsterdamse gemeentebestuur, pas daarna verscheen het bijbehorende onderzoek van het NIOD. Beide trekken dezelfde conclusie: de gemeente gaf volle medewerking aan het beleid van de Duitse bezetter om Amsterdam judenrein te maken. Maar waar burgemeester Femke Halsema koos voor het perspectief van de slachtoffers, staat het NIOD vooral stil...

Lees meer
Atatürks secularisme putte uit Franse bronnen 
Atatürks secularisme putte uit Franse bronnen 
Nieuws

Atatürks secularisme putte uit Franse bronnen 

De beweging van de Jonge Turken, die zich aan het begin van het twintigste eeuw inzette voor de modernisering van het vaderland, liet zich door Franse ideeën inspireren. Dat laat historicus Remzi Çağatay Çakırlar zien in zijn proefschrift, waarop hij onlangs in Leiden promoveerde.  In 1925 gaf de intellectueel en Jonge Turk Abdullah Cevdet een...

Lees meer
Speelfilm <i>Perla</i>: communisten ruïneren jong stel
Speelfilm <i>Perla</i>: communisten ruïneren jong stel
Recensie

Speelfilm Perla: communisten ruïneren jong stel

We mogen denken dat we ons lot in eigen hand hebben, maar de speelfilm Perla dwingt tot bescheidenheid. Daarin ruïneert het communistische regime in Tsjechoslowakije het leven van een jong stel. Het drama opent met de inval in 1968 in Tsjechoslowakije door de legers van het Warschaupact. Daarna schakelt de film over naar 1981 in...

Lees meer