Meeslepend portret van de 5 keizers na Caesar
Tom Holland schreef een boek over de Julisch-Claudische dynastie, een familie met een lange voorgeschiedenis die teruggaat tot de mythologische Trojaanse held Aeneas. Holland begint in feite waar hij in Rubicon ophield: bij de moord op Julius Caesar in 44 v.Chr. Wat volgt is een boeiende gang langs vijf keizers, die eindigt met de zelfdoding van Nero in 68 n.Chr.
Natuurlijk komen de bekende feiten aan bod, maar ook in dit boek verloochent Holland zijn voorliefde voor drama niet. Hij beschrijft de verlangens en obsessies, kwaliteiten en gebreken helder en vaak smeuïg.
De visie van Holland is niet overal nieuw, maar door zijn presentatie voert hij de lezer mee in het persoonlijk leven van de keizers. Het is wel vaker betoogd dat Octavianus Augustus een man van uitersten was, maar weinigen laten dat zo indringend zien als Holland. De bronnen laten er geen twijfel over bestaan dat hij op het slagveld een lafaard was en er in zijn jonge jaren niet voor terugdeinsde politiek tegenstanders te elimineren.
Holland gaat de vraag over de waarde van de overgeleverde teksten niet uit de weg. Biograaf Suetonius en historicus Tacitus schreven hun werken geruime tijd na de Julisch-Claudische dynastie. Tacitus keek met nostalgie naar de tijd van de republiek, Suetonius was niet vies van geroddel. Dat is goed te zien bij Tiberius, ooit een groot militair man met verdiensten in het openbaar bestuur. Suetonius maakt van hem aan het einde van zijn leven een viespeuk, die het deed met kleine jongetjes, die hij ‘mijn visjes’ noemde.
Holland laat hierover terecht zijn twijfel doorschemeren. Die afgewogen benadering en de beeldende taal, die een voormalig toneelschrijver verraadt, maken het boek zeer lezenswaard.
Fik Meijer is emeritus hoogleraar klassieke geschiedenis.
Dynastie. Opkomst en ondergang van het huis van Julius Caesar
Tom Holland
480 p. Athenaeum – Polak & Van Gennep, € 29,99
Dit artikel is exclusief voor abonnees
