Home Boeken: Chris Jennings – Paradise Now

Boeken: Chris Jennings – Paradise Now

  • Gepubliceerd op: 21 maart 2016
  • Laatste update 13 okt 2022
  • Auteur:
    Jaap Verheul
  • 1 minuut leestijd
Boeken: Chris Jennings – Paradise Now

De negentiende eeuw was in de Verenigde Staten een gouden tijdperk voor utopisme. Honderden groepen wereldverbeteraars stichtten kleine gemeenschappen waarin ze een perfecte samenleving wilden realiseren. Deze utopisten keerden zich tegen de boze wereld van industrieel kapitalisme, verstedelijking en maatschappelijk verval.

Vaak waren ze daarbij geïnspireerd door socialisme of verlichtingsdenkbeelden uit Europa, gedreven door religieuze opwekkingsbewegingen of in verwachting van het einde der tijden. Allemaal wilden ze een voorbeeld stellen door hun idealen in het klein uit te proberen in de uitgestrekte ruimte van de Nieuwe Wereld. Ze experimenteerden met gedeeld bezit, onderlinge bijstand, het vrije huwelijk, ascese, nieuwe kleding of andere sleutels naar een betere wereld.

Chris Jennings biedt een kleurrijke en vaak vermakelijke staalkaart van de belangrijkste visionaire bewegingen, zoals de religeuze shakers, die bekend werden om hun sobere meubilair; de industriële vestiging New Harmony van textielondernemer Robert Owen, die al na een jaar faalde; het egalitarisme van de Franse icaristen, die in 1848 naar Amerika trokken; de op Charles Fourier gebaseerde agrarische gemeenschap Brook Farm bij Boston; en het religeuze ‘perfectionisme’ van Oneida Community in de staat New York.

Jenner laat zien hoe deze utopisten ernstig studeerden en debatteerden, vaak ook dansten, feestten en musiceerden, spirituele seances hielden, en de vreemdste uitvindingen deden, zoals wasknijpers, platte bezems en draaiende serveertafels voor de gemeenschappelijke maaltijden. Maar meestal vielen de perfecte samenlevingen in onderlinge ruzie en chaos uiteen.

Paradise Now: The Story of American Utopianism
Chris Jennings
512 p. Random House € 25,99

 
Jaap Verheul is hoofddocent cultuurgeschiedenis en American Studies aan de Universiteit Utrecht.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Dit artikel is gepubliceerd in Historisch Nieuwsblad 4 - 2016

Nieuwste berichten

Scène uit het grote offensief
Scène uit het grote offensief
Recensie

Blunders en rivaliteit kostten mensenlevens in de Slag om de Schelde

Dat Zeeland met de Slag om de Schelde het grootste Nederlandse slagveld werd in de Tweede Wereldoorlog had niet gehoeven. Het was anders gelopen als de Britse legeraanvoerder Bernard Montgomery minder eigengereid was geweest. Zijn rivaliteit met de geallieerde opperbevelhebber Dwight Eisenhower hielp ook niet mee, blijkt uit de documentaire Het grote offensief. De film...

Lees meer
Amsterdam leverde zijn Joden uit aan de Duitsers, concludeert het NIOD
Amsterdam leverde zijn Joden uit aan de Duitsers, concludeert het NIOD
Recensie

Amsterdam leverde zijn Joden uit aan de Duitsers, concludeert het NIOD

Eerst waren er excuses van het Amsterdamse gemeentebestuur, pas daarna verscheen het bijbehorende onderzoek van het NIOD. Beide trekken dezelfde conclusie: de gemeente gaf volle medewerking aan het beleid van de Duitse bezetter om Amsterdam judenrein te maken. Maar waar burgemeester Femke Halsema koos voor het perspectief van de slachtoffers, staat het NIOD vooral stil...

Lees meer
Atatürks secularisme putte uit Franse bronnen 
Atatürks secularisme putte uit Franse bronnen 
Nieuws

Atatürks secularisme putte uit Franse bronnen 

De beweging van de Jonge Turken, die zich aan het begin van het twintigste eeuw inzette voor de modernisering van het vaderland, liet zich door Franse ideeën inspireren. Dat laat historicus Remzi Çağatay Çakırlar zien in zijn proefschrift, waarop hij onlangs in Leiden promoveerde.  In 1925 gaf de intellectueel en Jonge Turk Abdullah Cevdet een...

Lees meer
Speelfilm <i>Perla</i>: communisten ruïneren jong stel
Speelfilm <i>Perla</i>: communisten ruïneren jong stel
Recensie

Speelfilm Perla: communisten ruïneren jong stel

We mogen denken dat we ons lot in eigen hand hebben, maar de speelfilm Perla dwingt tot bescheidenheid. Daarin ruïneert het communistische regime in Tsjechoslowakije het leven van een jong stel. Het drama opent met de inval in 1968 in Tsjechoslowakije door de legers van het Warschaupact. Daarna schakelt de film over naar 1981 in...

Lees meer