Home Biografisch Portaal gelanceerd

Biografisch Portaal gelanceerd

  • Gepubliceerd op: 16 maart 2010
  • Laatste update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Bas Broekhuizen
  • 3 minuten leestijd

Jan Romein wist het al in 1939: meer kennis van het verleden maakt het beeld van de geschiedenis alleen maar onduidelijker. De oplossing voor dat ‘vergruisde beeld’ lag volgens hem in een theoretische benadering van het verleden. Het bewijs zou hij leveren in Op het breukvlak van twee eeuwen, een ‘integrale geschiedenis’ van Europa rond 1900. Helaas overleed de grote historicus voordat zijn magnum opus klaar was. En met het uit de mode raken van het marxisme verdween ook de aandacht voor zijn theoretische geschiedenis.

Vraag het maar aan Els Kloek. Zij is projectleider van het Biografisch Portaal van Nederland, de gloednieuwe website waarop biografische informatie over meer dan 40.000 grote namen uit het vaderlands verleden te vinden is. De lancering van de site half februari kreeg ruime aandacht in de media, tot op de voorpagina van NRC-Handelsblad. In de Volkskrant blijkt waarom: ‘Ooit waren historici vooral geïnteresseerd in structuren. Maar de biografie is helemaal terug van weg geweest,’ zegt Kloek daar. ‘Het Portaal bedient historici en andere geïnteresseerden in de mens achter de geschiedenis.’

Het Portaal is inderdaad een prachtig hulpmiddel voor wie op zoek is naar biografische informatie. In zijn huidige vorm is het ook niet meer dan dat: een hulpmiddel. De site is vooral een schil om een aantal reeds bestaande biografische databanken, een zoekmachine die verwijst naar informatie op andere sites. Maar de ambities reiken verder.

Bij NWO is subsidie aangevraagd om het Portaal slimmer te maken door tags toe te voegen. Dat zijn trefwoorden waarmee automatisch allerlei verbanden kunnen worden gelegd tussen historische personen. Met deze tags krijgt de verzameling van losse levensbeschrijvingen weer iets terug van de door Romein zo gewenste structuur.

Overigens zou Romein waarschijnlijk best begrip kunnen opbrengen voor een geschiedenis verteld aan de hand van levensbeschrijvingen – deed hij dat immers niet zelf ook met zijn Erflaters van onze beschaving? Maar wat zou hij vinden van de BBC-serie waarin de geschiedenis van de mensheid uit de doeken wordt gedaan aan de hand van honderd voorwerpen? Niet op televisie, waar je de voorwerpen zou kunnen zien, maar op de radio!

In A History of the World in 100 Objects bespreekt Neil MacGregor, directeur van het British Museum, iedere week een voorwerp uit de collectie van zijn museum. Variërend van een pijlpunt uit de laatste ijstijd tot een hedendaagse creditcard. De bedoeling is dat luisteraars het voorwerp tijdens de uitzending bekijken op de bijbehorende website. Daar kun je ook alle uitzendingen naluisteren. Bovendien zijn er nog veel meer objecten te vinden die iets vertellen over de geschiedenis van de mensheid. Wie wil, kan zelf voorwerpen toevoegen.

Al die honderden voorwerpen – van de steen van Rosetta tot de iPhone – zijn te ordenen naar de tijd en het gebied waarin ze gebruikt werden, maar bijvoorbeeld ook naar materiaal, kleur en grootte. Net als de toekomstige tags op het Biografisch Portaal maken de filters op de BBC-site het mogelijk steeds wisselende verbanden aan te brengen in een grote hoeveelheid losse geschiedenissen.

Het vergruisde beeld van Romein kan zo met nieuwe technieken worden gelijmd, telkens weer opnieuw en telkens in een andere vorm. Maar hoe slim de software ook is, je blijft altijd de afzonderlijke scherven zien. Dat ene, meeslepend vertelde geschiedenisverhaal, dat ligt definitief aan diggelen.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Woodrow Wilson en Edith Wilson
Woodrow Wilson en Edith Wilson
Artikel

Schandaal rond Bidens gezondheid: hij is niet de eerste president die zijn ziekte verzweeg

Uit een nieuw boek blijkt dat Joe Bidens gezondheidsproblemen tijdens zijn presidentschap erger waren dan gedacht. In 1919 probeerde president Woodrow Wilson zijn ziekte ook zoveel mogelijk uit de publiciteit te houden. Zijn vrouw Edith Wilson hield hem uit de wind en nam allerlei taken van hem over. In het boek Original Sin schrijven journalisten dat...

Lees meer
Hans Wiegel noemde Winston Churchill zijn historische held: ‘Hij wist te inspireren’
Hans Wiegel noemde Winston Churchill zijn historische held: ‘Hij wist te inspireren’
Interview

Hans Wiegel noemde Winston Churchill zijn historische held: ‘Hij wist te inspireren’

Oud-VVD-leider en oud-vicepremier Hans Wiegel roemde in 2017 de Britse staatsman Winston Churchill om zijn moreel leiderschap tijdens de Tweede Wereldoorlog. ‘Hij was van doorslaggevende betekenis.’ Wanneer hoorde u voor het eerst van Winston Churchill?‘Ik zal een jaar of twaalf zijn geweest, ik meen dat dit op school was.’ Maakte hij meteen indruk op u?‘Ik...

Lees meer
De olifant van Karel de Grote
De olifant van Karel de Grote
Artikel

Trump krijgt een vliegtuig cadeau, Karel de Grote kreeg iets veel opvallenders

Een Qatarees cadeau leidt tot ophef in de VS: het emiraat wil president Donald Trump een vliegtuig ter waarde van 400 miljoen dollar schenken. Diplomatieke giften zijn al sinds de Oudheid een belangrijk onderdeel van internationale betrekkingen. Zo kregen heersers vroeger olifanten, relikwieën en koffieplantjes cadeau. President Trump vindt de controverse rond het cadeau uit...

Lees meer
Jager met jachthonden
Jager met jachthonden
Beeldessay

Nederlanders maken zich al eeuwen druk over de jacht

Tijdens een jachtpartij schoten edelen van de Republiek onbelemmerd vele dieren. Eind achttiende eeuw kwam daar steeds meer verzet tegen. Maar niet uit dierenliefde. Het was een verslavend tijdverdrijf. Met een horde achter het wild aan stuiven of juist in je eentje dieren besluipen. Te paard, ondersteund door jachthonden of valken, schoten jagers ‘edel wild’,...

Lees meer